Đề thi cuối kì 2 Ngữ Văn lớp 7 Kết nối tri thức (Đề 5)

Năm học: 2022 – 2023 ĐỀ SỐ 5
Môn: Ngữ văn – Lớp 7
(Thời gian làm bài: 90 phút)
Phần I. Đọc hiểu (5,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
(1) Nhan đề của bài thơ làm toát lên vẻ đẹp của thiên nhiên của mùa xuân
qua những vần thơ đầy ý nghĩa. Bông hoa tím biếc và âm thanh rộn rã tả một thế
giới tràn đầy nhựa sống. Cảnh mùa xuân mang nét riêng của xứ Huế, khác với hình
ảnh mùa xuân trong thơ Nguyễn Du, một không gian thoáng rộng với nền cỏ xanh
điểm hoa lê trắng hay khác với sắc xuân trong thơ Hàn Mặc Tử: “Làn nắng ửng
khói mơ tan”. Mùa xuân trong thơ Thanh Hải là dòng sông xanh trong suốt từ bao
giờ. Dòng sông xanh chính là dòng sông Hương thơ mộng với sắc hoa lục bình tím
biếc. Một màu tím đặc trưng cho xứ Huế mộng mơ. Khiến cho mỗi người đọc liên
tưởng đến mỗi vần thơ của nhà thơ Lê Anh Xuân. Cách đảo ngữ “mọc”, gây ấn
tượng về sự vươn lên đầy sức sống cỏ cây – một sức sống tràn trề tươi trẻ, một sự
vận động nội tại của thiên nhiên cỏ cây. Cả một không gian cao rộng, nghe tiếng
chim hót nàng thơ thốt lên lời gọi của tiếng chim thật thật thiết tha.
(2) Thế là mùa xuân tươi đẹp, rộn ràng đã đến với xứ Huế. Ông yêu cái xứ
Huế đến nỗi nghĩ đến xứ Huế với bao tình cảm đẹp, thiết tha, da diết. Thế nên bức
tranh thiên nhiên thấm đẫm tình cảm của con người, cảm thấy tình cảm của con
người dành cho quê hương đất nước như thấm vào máu thịt. Tâm hồn nhà thơ lại
mở rộng để đón nhận, nâng niu, trân trọng vẻ đẹp sức sống nhẹ nhàng đưa tay đón
lấy, hứng lấy “Từng giọt long lanh rơi” … Giọt âm thanh hay giọt sương? Cũng có
thể là giọt mưa xuân. Bài ca xứ Huế vào xuân nghe tiếng hót trong trẻo véo von,
thánh thót của chim chiền chiện. Có lẽ âm thanh ấy sẽ kết đọng lại thành giọt long
lanh, lấp lánh và nhà thơ muốn đưa tay nhận từng giọt âm thanh ấy! Rất sáng tạo và đầy gợi cảm!


(3) Nếu như Xuân Diệu đã có lần say sưa trước vẻ đẹp tươi trẻ của mùa xuân
“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” để rồi hào hứng thốt lên “Hỡi xuân hồng
ta muốn cắn vào ngươi” thì Thanh Hải cũng ngất ngây tưởng chừng như hứng
được cả tiếng xuân, giọt xuân trong tay. Thanh Hải đã dùng nghệ thuật chuyển hoá
cảm xúc của mình. Từ âm thanh của tiếng chim nhà thơ tưởng như thấy được bằng
thính giác, đã có thể nhìn thấy nó bằng thị giác rồi hứng cả tiếng chim trong tay
bằng xúc giác. Dường như nhà thơ căng hết các giác quan của mình để đón nhận
được vẻ đẹp của thiên nhiên đất trời vào xuân. Cảm xúc ấy chỉ có thể có được
trong một con người bình yên, không có một chút vướng bận, lo lắng gì cả. Đó
cũng là cảm xúc của một con người yêu cuộc đời, yêu cuộc sống biết bao!
Câu 1. Trong đoạn (1), tác giã đã tập trung làm rõ phương diện nào của văn bản
“Mùa xuân nho nhỏ”? A. Nội dung B. Nghệ thuật C. Nhan đề
D. Tình cảm của nhà thơ Thanh Hải
Câu 2. Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu thơ “Từng giọt long lanh rơi”? A. Nhân hóa B. So sánh C. Hoán dụ D. Ẩn dụ
Câu 3. Theo người viết, nhà thơ Thanh Hải đã sử dụng những giác quan nào để cảm nhận tiếng chim?
A. Thính giác, thị giác, xúc giác
B. Thính giác, thị giác, khứu giác
C. Thị giác, xúc giác, vị giác
D. Thị giác, xúc giác, khứu giác


Câu 4. Câu nào là câu nêu chủ đề của đoạn trích trong các câu sau đây?
A. Nhan đề của bài thơ làm toát lên vẻ đẹp của thiên nhiên của mùa xuân qua
những vần thơ đầy ý nghĩa.
B. Ông yêu cái xứ Huế đến nỗi nghĩ đến xứ Huế với bao tình cảm đẹp, thiết tha, da diết.
C. Dường như nhà thơ căng hết các giác quan của mình để đón nhận được vẻ đẹp
của thiên nhiên đất trời vào xuân.
D. Đó cũng là cảm xúc của một con người yêu cuộc đời, yêu cuộc sống biết bao!
Câu 5. Khi tập trung làm rõ nhan đề “Mùa xuân nho nhỏ”, người viết đã liên hệ
đến những tác giả nào khác? Điều đó có tác dụng gì?
Câu 6. Ở đoạn (2), người viết đã tập trung bàn luận vấn đề gì? Hãy tìm những lí lẽ,
bằng chứng để làm sáng tỏ ý kiến ấy.
Câu 7. Qua ngòi bút của người viết, em có cảm nhận gì về tình cảm của nhà thơ
Thanh Hải với quê hương xứ Huế?
Phần II. Viết (5,0 điểm)
Theo em, bản thân mỗi người cần phải làm gì để tuổi trẻ có ý nghĩa? Trình bày suy
nghĩ của mình bằng một bài văn nghị luận. HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần I. Đọc hiểu (5,0 điểm) Câu Đáp án Điểm Câu 1 C. Nhan đề 0,5 điểm Câu 2 D. Ẩn dụ 0,5 điểm
Câu 3 A. Thính giác, thị giác, xúc giác 0,5 điểm
A. Nhan đề của bài thơ làm toát lên vẻ đẹp của thiên nhiên của Câu 4 0,5 điểm
mùa xuân qua những vần thơ đầy ý nghĩa.
Câu 5 HS nêu các tác giả được nhắc tới trong bài viết: 1,0 điểm
- Cảnh mùa xuân mang nét riêng của xứ Huế, khác với hình ảnh


mùa xuân trong thơ Nguyễn Du, một không gian thoáng rộng
với nền cỏ xanh điểm hoa lê trắng hay khác với sắc xuân trong
thơ Hàn Mặc Tử: “Làn nắng ửng khói mơ tan”.
- Tác dụng: Để làm rõ sự khác biệt và độc đáo về ý nghĩa nhan
đề “Mùa xuân nho nhỏ” của nhà thơ Thanh Hải. Làm tăng sự
phong phú, đa dạng cho dẫn chứng.
HS nêu luận điểm và lí lẽ dẫn chứng đoạn (2):
- Luận điểm: Tình cảm của nhà thơ với xứ Huế.
- Lí lẽ: Bức tranh thiên nhiên thấm đẫm tình cảm của con người,
Câu 6 cảm thấy tình cảm của con người dành cho quê hương đất nước 1,0 điểm như thấm vào máu thịt
- Bằng chứng: Âm thanh của tiếng chim: Từng giọt long lanh
rơi / Tôi đưa tay tôi hứng.
HS nêu cảm nhận về tình cảm của nhà thơ Thanh Hải:
Thanh Hải là một nhà thơ giàu tình cảm với quê hương. Ông
Câu 7 yêu mến và say mê cái đẹp của Huế thương. Nhà thơ muốn cống 1,0 điểm
hiến, dâng hiến cho quê hương đất nước với những ước nguyện tươi đẹp.
Phần II. Viết (5,0 điểm) Câu Đáp án Điểm
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
Mở bài giới thiệu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. 0,25 điểm
Kết bài khái quát lại vấn đề và nêu bài học nhận thức.
b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Bản thân cần làm gì để tuổi 0,25 điểm trẻ có ý nghĩa?
c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song 3,5 điểm