Giáo án Bài 14 Lịch sử 7 Chân trời sáng tạo (2024): Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô - Đinh - Tiền Lê

CHƯƠNG 5
VIỆT NAM TỪ ĐẦU THẾ KỈ X ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XVI TIẾT....- BÀI 14
CÔNG CUỘC XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ ĐẤT NƯỚC THỜI NGÔ –
ĐINH - TIỀN LÊ (939 – 1009)
I. MỤC TIÊU (Học xong bài học, học sinh sẽ đạt được. 1. Kiến thức
- Nêu được những nét chính về thời Ngô.
- Trình bày được quá trình thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập của nhà Đinh.
- Mô tả được cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống của Lê Hoàn năm 981.
- Giới thiệu được những nét chính về tổ chức chính quyền thời Đinh - Tiền Lê.
- Nhận biết được đời sống xã hội văn hóa thời Ngô – Đinh – Tiền Lê.
- Đánh giá được công lao của Ngô Quyền, Đinh Bộ Lĩnh, Lê Hoàn trong
công cuộc củng cố nền độc lập & bước đầu xây dựng đất nước về đời sống, kinh tế xã hội. 2. Năng lực * Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: Làm việc độc lập để giải quyết vấn đề bài học, tích
cực thực hiện những công việc của thầy cô giao.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Học sinh tích cực trao đổi nội dung để hoàn nội dung học tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết tiếp nhận thông tin và đánh giá,
nhận xét nội dung bài học, suy nghĩ đưa ra các ý kiến giải quyết yêu cầu của nhiệm vụ học tập.
* Năng lực lịch sử
-Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng được thông tin tư liệu kênh chữ,
kênh hình trong SGK để tìm hiểu tổ chức bộ máy nhà nước thời Ngô – Đinh –
Tiền Lê về quá trình xây dựng đất nước và tổ chức bộ máy, đời sống kinh tế
văm hóa thời Ngô – Đinh – Tiền Lê.
- Nhận thức và tư duy lịch sử: Mô tả được tổ chức bộ máy triều đình trung ương thời Tiền Lê.
- Vận dụng KT- KN đã học: Vận dụng kiến thức bộ máy triều đình trung ương
thời Tiền Lê liên hệ với tổ chức bộ máy nhà nước thời nay. 3. Phẩm chất
- Yêu nước: Giáo dục HS tinh thần yêu nước, bảo vệ nền độc lập dân tộc. 1


- Nhân ái: Yêu quý các nhân vật lịch sử có công lao xây dựng đất nước.
- Chăm chỉ: Chăm chỉ trong học tập, nghiên cứu tài liệu.
- Trách nhiệm: Có trách nhiệm bảo vệ tổ quốc và phát huy công lao của các anh hùng dân tộc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Một số video, tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học thời Ngô – Đinh – Tiền Lê. - Máy chiếu, máy tính
- Giấy A0 hoặc bảng phụ để HS làm việc nhóm. - Phiếu học tập.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a) Mục tiêu: Tạo tâm thế hứng thú cho học sinh và từng bước làm quen bài học.
b)Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập.
Học sinh quan sát bảng hỏi trên màn hình K W L
Nêu những điều em đã Nêu những điều em Những điều em rút ra
biết về nhà Ngô – Đinh – muốn biết về nhà Ngô – được sau khi học về nhà Tiền Lê. Đinh – Tiền Lê. Ngô – Đinh – Tiền Lê.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:
HS thảo luận cá nhân/cả lớp và trả lời câu hỏi:
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động.
Bước 4: Đánh giá, chuẩn kiến thức
GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức, bổ sung, chuyển sang nội dung mới.
Sau chiến thắng Bạch Đằng năm 938, giành lại được độc lập, Ngô Quyền
đã chấm dứt hơn 10 thế ki bị phong kiến phương Bắc đô hộ. Nền độc lập và tự
chủ được giữ vững, nhưng vận mệnh đất nước thường xuyên bị lâm nguy bởi
các thế lực cát cứ và âm mưu xâm lược của phong kiến phương Bắc, các vua
thời Ngô – Đinh – Tiền Lê đã làm gì để chấm dứt cát cứ, củng cố nền độc lập
còn non trẻ và chống phong kiến phương Bắc? Đời sống văn hóa - xã hội thời
này có gì nổi bật, chúng ta hãy cùng nhau đi tìm hiểu bài nhé! 2


2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC HĐ1
1. Ngô Quyền dựng nền độc lập
a) Mục tiêu: Giúp HS biết được Ngô Quyền xây dựng nền độc lập nhất
là về tổ chức nhà nước.
b) Nội dung: GV đặt câu hỏi, HS trả lời câu hỏi của GV.
c) Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS
d) Tổ chức thực hiện
HĐ của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) Thảo luận nhóm
1. Em hãy nêu những việc làm thể hiện ý - Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi
thức độc lập tự chủ của Ngô Quyền vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.
trong xây dựng đất nước.
2. Ý nghĩa của việc làm đó là gì?
- Thiết lập bộ máy chính quyền mới.
B2: Thực hiện nhiệm vụ
GV hướng dẫn HS hoạt động nhóm + Vua đứng đầu. HS:
+ Dưới có quan văn, quan võ.
- Đọc câu hỏi và trả lời.
+ Cử tướng trấn giữ các châu.
- Thảo luận nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
B3: Báo cáo, thảo luận
- Ý nghĩa: Đất nước được bình
GV yêu cầu đại diện nhóm lên trình bày, báo yên, nền độc lập được củng cố. cáo sản phẩm.
HS báo cáo sản phẩm (những HS còn lại theo
dõi, nhận xét và bổ sung cho bạn)
B4: Kết luận, nhận định (GV)
Nhận xét thái độ và sản phẩm học tập của HS.
1. Nêu những việc làm của Ngô Quyền sau
chiến thắng Bạch Đằng.
- Năm 939, Ngô Quyền lên ngôi vua, chọn Cổ Loa làm kinh đô.
+ Bỏ chức Tiết độ sứ của chính quyền phong kiến phương Bắc
+ Thiết lập triều đình mới
+ Quy định lễ nghi trong triều đình và sắc phục của quan lại. 3


2. Ý nghĩa: Đất nước được bình yên, nền độc lập được củng cố.
GV bổ sung: ông muốn xây dựng một quốc
gia độc lập, tự chủ, không phụ thuộc vào nước khác.
HS đọc : Em có biết?(SGK trang 51) HS Quan sát hình 14.2.
Chốt kiến thức và chuyển dẫn sang nội dung sau. HĐ2
2. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập của nhà Đinh a) Mục tiêu:
- HS nắm được tình hình chính trị cuối thời Ngô và quá trình thống nhất
đất nước của Đinh Bộ Lĩnh. b) Nội dung:
- GV tổ chức cho HS thực hiện kĩ thuật bể cá khai thác đơn vị kiến thức.
- HS suy nghĩ cá nhân, làm việc nhóm và hoàn thiện nhiệm vụ.
c) Sản phẩm: Phiếu học tập đã hoàn thành của HS.
d) Tổ chức thực hiện
HĐ của thầy và trò
Sản phẩm dự kiến
B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)
- HS đọc thông tin trong SGK - GV chia nhóm lớp
- Giao nhiệm vụ các nhóm:
- Năm 944 Ngô Quyền mất, đất
Chia nhóm thảo luận: 4 nhóm. Thời gian: 4 nước loạn 12 sứ quân. phút
Nhóm 1 + 2: Nêu nguyên nhân và hậu quả - Đinh Bộ Lĩnh lập căn cứ ở Hoa của loạn 12 sứ quân?
Lư, liên kết một số sứ quân,
Nhóm 3 + 4: - Gv: Cho HS quan sát lược đồ cùng nhân dân dẹp loạn. và trả lời câu hỏi:
- Năm 967 Đinh Bộ Lĩnh thống nhất đất nước.
? Đinh Bộ Lĩnh đã dẹp loạn 12 sứ quân như - Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên
thế nào? Sau khi dẹp loạn 12 sứ quân, ông ngôi Hoàng đế, đặt tên nước là
đã làm gì? Em hãy nhận xét công lao của Đại Cồ Việt, niên hiệu là Thái
Đinh Bộ Lĩnh đối với nước ta trong buổi đầu Bình, đóng dô ở Hoa Lư, Ninh đọc lập? Bình, đúc tiền đồng. 4