Lý thuyết Phản ứng oxi hóa - khử Hóa học 10 Kết nối tri thức

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) Bài 15: Phản ng oxi ứ hóa – khử I. S oxi ố hóa 1. Khái ni m ệ - Số oxi hóa là đi n ệ tích quy ư c ớ c a ủ nguyên t ử trong phân t ử khi coi t t ấ c ả các electron liên k t ế đ u chuy ề n ể hoàn toàn v nguyên t ề có ử đ âm ộ đi n l ệ n h ớ n. ơ - Số oxi hóa được vi t ế d ở ng ạ đ i ạ s , d ố u vi ấ t ế trư c, s ớ vi ố t ế sau. - M t ộ số ví d : ụ
+ Xét phân tử KCl: Nguyên tử K như ng
ờ 1 electron cho nguyên tử Cl, khi đó
nguyên tử K trở thành ion dư ng ơ mang đi n ệ tích 1+ (s ố oxi hóa c a ủ K là +1) và nguyên t ử Cl nh n ậ 1 electron c a ủ nguyên t ử K tr t ở hành ion âm mang đi n ệ tích 1- (số oxi hóa c a ủ Cl là – 1). + Xét phân t ử nư c ớ H2O (có liên k t ế c ng ộ hóa tr ) ị : Đ ộ âm đi n ệ c a ủ nguyên t ử O l n ớ h n ơ độ âm đi n ệ c a ủ nguyên t ử H, n u ế các c p ặ electron liên k t ế chuy n ể hoàn toàn v ề nguyên t ử O thì nguyên t
ử O có thêm 2 electron và tr ở thành ion âm mang
điện tích 2- (số oxi hóa c a ủ oxi là -2); m i ỗ nguyên t ử H m t ấ đi 1 electron và trở thành ion dư ng ơ có đi n t ệ ích 1+ (s oxi ố hóa c a ủ H là +1). + Xét phân t hyd ử rogen H2: Hai nguyên t H ử giống nhau nên c p ặ electron liên k t ế không b l ị ch v ệ ề phía nguyên t ử nào. Do v y ậ , m i ỗ nguyên t H ử đ u ề trung hòa về
điện, có điện tích b ng 0 và ằ s oxi ố hòa là 0. 2. Quy tắc xác đ n ị h s oxi ố hóa Thông thư ng, ờ số oxi hóa c a ủ nguyên tử đư c ợ xác đ nh ị tr c ự ti p ế từ công th c ứ phân tử theo các quy t c: ắ
- Quy tắc 1: Trong đ n ch ơ t ấ , s oxi ố hóa c a ủ nguyên t b ử ng ằ 0. 0 0 0 0 Ví d : ụ C; S; Fe; H2 M i ọ th c ắ m c
ắ vui lòng xin liên h
ệ hotline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - Quy t c
ắ 2: Trong phân tử các h p ợ ch t ấ , thông thư ng ờ s ố oxi hóa c a ủ hydrogen là +1, c a
ủ oxygen là -2, các kim lo i ạ đi n ể hình có s ố oxi hóa dư ng ơ và có giá trị b ng ằ số electron hóa tr .ị - Quy t c ắ 3: Trong h p ợ ch t ấ , t ng ổ số oxi hóa c a
ủ các nguyên tử trong phân tử b ng ằ 0. 4   2 Ví d : ụ CO2 T ng s ổ
ố oxi hóa = (+4) + (-2).2 = 0. - Quy t c ắ 4: Trong ion đ n ơ nguyên t , ử số oxi hóa c a ủ nguyên t ử b ng ằ đi n ệ tích ion; trong ion đa nguyên t , ử t ng ổ số oxi hóa c a ủ các nguyên tử b ng ằ đi n ệ tích ion. 3 1     NH  4 Ví d : ụ     T ng s ổ
ố oxi hóa = (-3) + (+1).4 = + 1. - Ph i ố h p ợ các quy t c ắ có thể xác đ nh ị số oxi hóa c a ủ m t ộ nguyên t ử trong h p ợ chất khi bi t ế số oxi hóa c a ủ các nguyên tử còn l i ạ . Ví d : ụ Xác đ nh s ị ố oxi hóa c a S t ủ rong H2SO4. Hư ng ớ d n ẫ : + D a ự vào quy t c ắ 2 ta có số oxi hóa c a
ủ H và O trong H2SO4 lần lư t ợ là +1 và -2. + G i ọ số oxi hóa c a S l ủ à x, d a vào ự quy t c 3 t ắ a có:
(+1).2 + x + (-2).4 = 0 → x = +6.
II. Chất oxi hóa, ch t ấ kh , ph ử n ả ng oxi ứ hóa – kh . ử M i ọ th c ắ m c
ắ vui lòng xin liên h
ệ hotline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả )
1. Chất oxi hóa, ch t ấ khử - Chất kh l ử à ch t ấ như ng el ờ ectron, ch t ấ oxi hóa là ch t ấ nh n ậ electron.
- Quá trình oxi hóa là quá trình ch t ấ khử như ng
ờ electron, quá trình khử là quá trình ch t ấ oxi hóa nh n el ậ ectron. - Ví d : ụ Đ a ư m u
ẩ than gỗ nóng đỏ vào bình đ ng ự khí oxygen, m u ẩ than cháy sáng. 0 0 4   2 o t C  O   CO2 2 Trong ph n ả ng
ứ trên, nguyên tử C như ng ờ 4 electron, là ch t ấ kh ; ử phân tử oxi nh n ậ 4 electron, là ch t ấ oxi hóa. 0 4 
C  C  4e (Quá trình oxi hóa) 0  2 O  4e  2O 2 (quá trình kh ) ử 2. Phản ng oxi ứ hóa – khử - Ph n ả ng
ứ oxi hóa – khử là ph n ả ng ứ hóa h c ọ x y ả ra đ ng ồ th i ờ quá trình như ng ờ và quá trình nh n ậ electron. - D u ấ hi u ệ nh n ậ ra ph n ả ng
ứ oxi hóa – khử là có sự thay đ i ổ số oxi hóa c a ủ nguyên t . ử Ví d : ụ Cho m t ộ số ph n ả ng ứ sau: 0 0 1   1 (1) Na + Cl2  2 Na Cl (2) CuO + 2HCl  CuCl2 + H2O 0  1 1 
(3) Cl2 + 2NaOH  Na Cl + Na ClO + H2O Trong các ph n ả ng ứ trên: Ph n ả ng ứ (1) là ph n ả ng ứ oxi hóa – kh ử vì có s ự thay đ i ổ s ố oxi hóa c a ủ Na và Cl. M i ọ th c ắ m c
ắ vui lòng xin liên h
ệ hotline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) Ph n ả ng ứ (2) không ph i ả là ph n ả ng
ứ oxi hóa – khử vì không có nguyên tố nào thay đổi số oxi hóa. Ph n ả ng ( ứ 3) là ph n ả ng oxi ứ hóa – kh vì ử có sự thay đ i ổ số oxi hóa c a C ủ l. III. Lập phư ng t ơ rình hóa h c c ọ a ph ủ n ả ng oxi ứ hóa – khử - Phư ng ơ pháp thăng b ng ằ electron đư c ợ dùng đ ể l p ậ phư ng ơ trình hóa h c ọ c a ủ ph n ả ng
ứ oxi hóa – khử theo nguyên t c: ắ T ng ổ số electron ch t ấ khử như ng ờ b ng ằ tổng số electron ch t ấ oxi hóa nh n. ậ - Các bư c ớ l p ậ phư ng ơ trình hóa h c ọ c a ủ ph n ả ng ứ oxi hóa – kh ử theo phư ng ơ pháp thăng b ng el ằ ectron: + Bư c ớ 1: Xác đ nh ị các nguyên t ử có s ự thay đ i ổ s ố oxi hóa, t ừ đó xác đ nh ị ch t ấ oxi hóa, chất kh . ử + Bư c 2: ớ Bi u ể di n các quá t ễ
rình oxi hóa, quá trình kh . ử + Bư c
ớ 3: Tìm hệ số thích h p ợ cho ch t ấ khử và ch t ấ oxi hóa d a ự trên nguyên t c: ắ T ng s ổ ố electron ch t ấ khử như ng b ờ ng t ằ ng s ổ el ố ectron ch t ấ oxi hóa nh n. ậ + Bư c ớ 4: Đ t ặ hệ số c a ủ ch t ấ oxi hóa và ch t ấ khử vào sơ đồ ph n ả ng, ứ từ đó tính hệ số c a ủ ch t ấ khác có m t ặ trong phư ng ơ trình hóa h c. ọ Ki m ể tra sự cân b ng ằ số nguyên t c ử a ủ các nguyên tố hai ở v . ế - Ví d : ụ L p ph ậ ư ng ơ trình hóa h c ọ sau theo phư ng ơ pháp thăng b ng ằ electron:
Mg + HNO3  Mg(NO3)2 + NO + H2O. Hư ng ớ d n ẫ : Xác đ nh các ị nguyên t t ố hay đ i ổ số oxi hóa: 0 5  2  Mg 2  + H N O Mg(NO ) 3  3 2 + N O  + H2O. Bi u ể di n các quá ễ
trình oxi hóa, quá trình kh và t ử ìm h s ệ : ố 0 2  3 Mg  Mg 2e 5  2 2  N 3e  N M i ọ th c ắ m c
ắ vui lòng xin liên h
ệ hotline: 084 283 45 85