Lý thuyết Phản ứng oxi hóa – khử và ứng dụng trong cuộc sống Hóa học 10 Chân trời sáng tạo

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Bài 12: Phản ng oxi ứ hóa – kh và ử ng d ứ ng t ụ rong cu c ộ s ng ố I. Số oxi hóa 1. Tìm hi u v ể s ề ố oxi hóa - Số oxi hóa là đ i ạ lư ng ợ quan tr ng ọ trong vi c ệ nghiên c u ứ các ph n ả ng ứ có s chuy ự n ể dịch electron. - Số oxi hóa c a ủ m t
ộ nguyên tử trong phân tử là đi n ệ tích c a ủ nguyên tử nguyên tố đó n u ế giả đ nh ị c p ặ electron chung thu c ộ h n ẳ về nguyên tử c a ủ nguyên tố có đ âm ộ điện l n h ớ n. ơ - Cách bi u ể di n
ễ số oxi hóa: Số oxi hóa đư c ợ đ t ặ ở phía trên kí hi u ệ nguyên tố. 1   1 2   2 Ví d : ụ HCl;MgO... 2. Xác đ nh s ị
ố oxi hóa c a nguyên t ủ các ử nguyên t t ố rong h p ch ợ t ấ Số oxi hóa c a ủ nguyên tử m t ộ nguyên tố là m t ộ số đ i ạ số đư c ợ gán cho nguyên t c ử a
ủ nguyên tố đó và thư ng ờ đư c xác ợ đ nh t ị heo các quy t c ắ sau:
- Quy tắc 1: Số oxi hóa c a nguyên t ủ t ử rong các đ n ơ ch t ấ b ng ằ 0. 0 0 0 Ví d : ụ H2; O ;Mg... 2 - Quy tắc 2: Trong m t ộ phân t , t
ử ổng số oxi hóa c a các ủ nguyên t b ử ng ằ 0. Ví d : ụ T ng ổ số oxi hóa c a ủ các nguyên t ử trong phân t ử NH3 là: (-3) × 1 + 3 × (+1) = 0. - Quy t c ắ 3: Trong các ion, s ố oxi hóa c a ủ nguyên t ử (đ i ố v i ớ ion đ n ơ nguyên t ) ử hay t ng
ổ số oxi hóa các nguyên tử (đ i ố v i ớ các ion đa nguyên t ) ử b ng ằ điện tích c a i ủ on đó. Ví d : ụ Số oxi hóa c a ủ nguyên t N ử a trong ion Na+ là +1. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - Quy t c ắ 4: Trong đa số các h p ợ ch t ấ , s ố oxi hóa c a ủ hydrogen là +1, tr ừ các hydride kim lo i
ạ như NaH, CaH2 …. Số oxi hóa c a ủ oxygen b ng ằ -2, trừ OF2
và các peroxide; superoxide (nh
ư H2O2; Na2O2; KO2 …). Kim lo i ạ ki m ề (nhóm
IA) luôn có số oxi hóa + 1; kim lo i ạ ki m
ề thổ (nhóm IIA) có số oxi hóa +2. Nhôm có số oxi hóa +3. S ố oxi hóa c a ủ các nguyên t ử nguyên t ố fluorine trong các h p ch ợ ất b ng - ằ 1. II. Phản ng oxi ứ hóa – khử - Ph n ả ng
ứ oxi hóa – khử là ph n ả ng ứ hóa h c ọ trong đó có sự chuy n ể d ch ị electron gi a ữ các ch t ấ ph n ả ng ứ hay ph n ả ng ứ có sự thay đ i ổ số oxi hóa c a ủ m t ộ số nguyên t t ử rong phân t . ử - Ch t ấ khử (hay ch t ấ bị oxi hóa) là ch t ấ như ng ờ electron hay ch t ấ có số oxi hóa tăng lên sau ph n ả ng. ứ - Ch t ấ oxi hóa (hay ch t ấ bị kh ) ử là ch t ấ nh n ậ electron hay ch t ấ có s ố oxi hóa gi m ả xuống sau ph n ả ng. ứ - Quá trình oxi hóa (s oxi ự hóa) là quá trình như ng ờ electron. - Quá trình kh ( ử s kh ự ) ử là quá trình nh n ậ electron. - Trong ph n ả ng oxi ứ hóa – kh l ử uôn x y ả ra đồng th i ờ s oxi ự hóa và sự kh . ử Ví d : ụ Zn ph n ả ng ứ v i ớ dung d ch ị CuSO4 theo phư ng ơ trình hóa h c ọ sau: 0 2  2  0 Zn  CuSO  ZnSO  Cu 4 4 + Zn như ng el ờ ectron nên là ch t ấ kh . ử + Ion Cu2+ nh n ậ electron nên là ch t ấ oxi hóa. 0 2  + Quá trình Zn như ng
ờ electron là quá trình oxi hóa: Zn  Zn 2e 2  0 + Quá trình Cu2+ nh n
ậ electron là quá trình kh : ử Cu 2e  Cu Chú ý: + Ch t ấ oxi hóa m nh ạ thư ng ờ là các h p ợ ch t ấ ch a ứ nguyên t ử c a ủ các nguyên
tố có số oxi hóa cao ho c đ ặ n ơ ch t ấ c a ủ các nguyên t có đ ố âm ộ đi n l ệ n. ớ + Ch t ấ khử m nh ạ thư ng ờ là các h p ợ ch t ấ ch a ứ nguyên tử c a ủ các nguyên tố
có số oxi hóa thấp hoặc đ n ch ơ ất kim lo i ạ . M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) + Ch t ấ ch a ứ nguyên tử c a
ủ nguyên tố có số oxi hóa trung gian thì tùy thu c ộ vào đi u ề ki n ệ ph n ả ng
ứ (tác nhân và môi trư ng) ờ mà thể hi n ệ tính kh ử ho c ặ tính oxi hóa ho c c ặ hai ả (v a t ừ ính oxi hóa, v a t ừ ính kh hay t ử ự oxi hóa – kh ) ử . III. Lập phư ng t ơ rình hóa h c ọ c a ph ủ n ả ng oxi ứ hóa – khử - Có nhi u ề phư ng ơ pháp l p ậ phư ng ơ trình hóa h c ọ c a ủ ph n ả ng ứ oxi hóa – kh . Ph ử ư ng pháp t ơ hông d ng hi ụ ện nay là thăng b ng el ằ ectron. - Nguyên t c: ắ T ng ổ số electron ch t ấ kh ử như ng ờ = T ng ổ s ố electron ch t ấ oxi hóa nh n. ậ - Các bư c ớ l p ậ phư ng ơ trình hóa h c ọ c a ủ ph n ả ng ứ oxi hóa - khử theo phư ng pháp t ơ hăng b ng ằ electron: + Bư c ớ 1: Xác đ nh ị số oxi hóa c a
ủ các nguyên tử có sự thay đ i ổ số oxi hóa trong ph n ả ng, t ứ đó xác đ ừ nh ch ị t ấ oxi hóa, ch t ấ kh . ử + Bư c ớ 2: Vi t
ế quá trình oxi hóa, quá trình kh . ử + Bư c ớ 3: Xác đ nh
ị (và nhân) hệ số thích h p
ợ vào các quá trình sao cho t ng ổ số electron do ch t ấ kh nh ử ư ng b ờ ng ằ t ng s ổ ố electron ch t ấ oxi hóa nh n. ậ + Bư c ớ 4: Đ t
ặ các hệ số vào sơ đồ ph n ả ng. ứ Cân b ng ằ s ố lư ng ợ nguyên tử các nguyên tố còn l i ạ . Ví d : ụ L p ậ phư ng ơ trình hóa h c ọ c a ủ ph n ả ng
ứ Fe2O3 + CO → Fe + CO2 theo phư ng pháp t ơ hăng b ng ằ electron. 3  2  0 4  Bư c
ớ 1: Fe2 O  CO  Fe  CO 3 2
Chất oxi hóa là Fe2O3; chất kh l ử à CO. Bư c ớ 2: 3  0 Quá trình kh : ử 2Fe  6e  2Fe 2  4 
Quá trình oxi hóa: C  C  2e Bư c ớ 3: 3  0 1 2Fe  6e  2Fe 2  4 3  C   C  2e M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85