22 Đề thi Tiếng Việt vào lớp 6 Huế (các năm)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC THỪA THIÊN HUẾ
TUYỂN SINH LỚP 6 TRƯỜNG THCS ĐỀ CHÍNH THỨC NGUYỄN TRI PHƯƠNG NĂM HỌC 2023 - 2024 Môn: TIẾNG VIỆT
Thời gian làm bài: 60 phút (không kể thời gian giáo đề)
I. ĐỌC HIỂU, LUYỆN TỪ VÀ CÂU (5,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm). Đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi:
Lăng của các vua Hùng kề bên đền Thượng, ẩn trong rừng cây xanh xanh. Đứng ở
đây, nhìn ra xa, phong cảnh thật là đẹp. Bên phải là đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương –
con gái vua Hùng Vương thứ 18 – theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao. Dãy Tam Đảo như
bức tường xanh sừng sững chắn ngang bên trái đỡ lấy mây trời cuồn cuộn. Phía xa xa là
núi Sóc Sơn, nơi in dấu chân ngựa sắt Phù Đổng, người có công giúp Hùng Vương đánh
thắng giặc Ân xâm lược. Trước mặt là Ngã Ba Hạc, nơi gặp gỡ giữa ba dòng sông lớn
tháng năm mải miết đắp bồi phù sa cho đồng bằng xanh mát.
(Theo Đoàn Minh Tuấn, Tiếng Việt 5, tập hai, NXB Giáo dục, 2009, tr.68)
a) Đoạn văn miêu tả gì? Nội dung đoạn văn gợi cho em nhớ đến một số truyền thuyết về
sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc, hãy nêu tên một truyền thuyết mà em biết.
b) Tại sao các từ chỉ tên người, tên địa lý như: vua Hùng, đền Thượng, Ba Vì, Mị
Nương… được viết hoa?
c) Câu văn nào có sử dụng hình ảnh so sánh khi miêu tả sự vật?
Câu 2 (2,0 điểm). Tìm những từ láy có trong đoạn văn được trích ở Câu 1 rồi đặt một
câu có sử dụng ít nhất một từ trong số những từ láy ấy.
Câu 3 (1,0 điểm). Xác định chủ ngữ (CN) và vị ngữ (VN) của câu: “Lăng của các vua
Hùng kề bên đền Thượng, ẩn trong rừng cây xanh xanh.”
II. TẬP LÀM VĂN (5,0 điểm)Dòngsôngmớiđiệulàmsao
Nắng lên mặc áo lụa đào thướt tha
Trưa về trời rộng bao la
Áo xanh sông mặc như là mới may
Chiều trôi thơ thẩn áng mây
Cài lên màu áo hay hãy ráng vàng.
(Nguyễn Trọng Tạo, Tiếng Việt 4, Tập hai, NXB Giáo dục, 2009, tr.118)
Dòng sông trong đoạn thơ trên được tác giả miêu tả với những hình ảnh rất đẹp,
rất sinh động, thể hiện sự quan sát tinh tế, nhạy bén, linh hoạt. Muốn bài văn tả cảnh hay,
có cần quan sát thật kỹ cảnh vật vào những thời điểm khác nhau, thấy được sự nét riêng,
em quan sát thay đổi của cảnh vật theo thời gian như thế nào rồi miêu tả lại. Những kỹ
năng ấy em đã được thực hành luyện tập trong phần Tập làm văn của môn Tiếng Việt
lớp 5. Vận dụng kỹ năng đã học, hãy viết bài văn tả một cảnh đẹp của quê hương mà em yêu thích nhất. ---Hết---
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU, LUYỆN TỪ VÀ CÂU (5,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) a)
- Đoạn văn trên miêu tả vẻ đẹp thiên nhiên xung quanh đền Hùng.
- Nội dung đoạn văn gợi em nhớ đến truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh.
b) Các từ chỉ tên người, tên địa lý như vua Hùng, đền Thượng, Ba Vì, Mị Nương,…
được viết hoa vì đây là những danh từ riêng. Danh từ riêng dùng để chỉ tên các sự vật,
hiện tượng, địa danh, hay nhân vật cụ thể trong lịch sử, văn hóa, xã hội, vì vậy chúng
phải được viết hoa để phân biệt với các danh từ chung và thể hiện sự tôn trọng đối với những đối tượng đó.
c) Câu có hình ảnh so sánh khi miêu tra sự vật:
Dãy Tam Đảo như bức tường xanh sừng sững chắn ngang bên trái đỡ lấy mây trời cuồn cuộn.
Câu 2 (1,0 điểm)
- Những từ láy có trong đoạn văn là: xanh xanh, vòi vọi, sừng sững, cuồn cuộn, xa xa. - Đặt câu:
+ Đỉnh núi cao vòi vọi trông như một ngọn tháp khổng lồ vươn lên trời.
+ Rừng cây xanh xanh trải dài ngút tầm mắt.
+ Dòng sông cuồn cuộn chảy, cuốn theo từng mảng bèo xanh, tạo nên cảnh tượng rất sinh động.
Câu 3 (1,0 điểm)
Lăng của các vua Hùng// kề bên đền Thượng, ẩn trong rừng cây xanh xanh. CN VN
II. TẬP LÀM VĂN (5,0 điểm)Dòngsôngmớiđiệulàmsao
Nắng lên mặc áo lụa đào thướt tha
Trưa về trời rộng bao la
Áo xanh sông mặc như là mới may
Chiều trôi thơ thẩn áng mây
Cài lên màu áo hay hãy ráng vàng.
(Nguyễn Trọng Tạo, Tiếng Việt 4, Tập hai, NXB Giáo dục, 2009, tr.118)
Dòng sông trong đoạn thơ trên được tác giả miêu tả với những hình ảnh rất đẹp,
rất sinh động, thể hiện sự quan sát tinh tế, nhạy bén, linh hoạt. Muốn bài văn tả cảnh hay,
có cần quan sát thật kỹ cảnh vật vào những thời điểm khác nhau, thấy được sự nét riêng,
em quan sát thay đổi của cảnh vật theo thời gian như thế nào rồi miêu tả lại. Những kỹ
năng ấy em đã được thực hành luyện tập trong phần Tập làm văn của môn Tiếng Việt
lớp 5. Vận dụng kỹ năng đã học, hãy viết bài văn tả một cảnh đẹp của quê hương mà em yêu thích nhất. Lời giải
- Về hình thức: Bài viết cần đảm bảo bố cục của 1 bài văn gồm mở bài, thân bài, kết bài.
Trình bày rõ ràng, dễ hiểu.
- Về nội dung: Bài viết cần đảm bảo đủ 2 ý sau:
+ Vẻ đẹp của cảnh đẹp quê hương
+ Vẻ đẹp của con người
Bài viết có thể là sự tưởng tưởng của học sinh nhưng cần làm rõ câu mở đầu.
Bài viết mẫu 1:
Quê hương là nơi nuôi dưỡng ta khôn lớn, từ thuở nằm nôi ta đã được nghe mẹ
hát những bài ca dạy ta yêu quê. Nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn, em không chỉ yêu mà
còn tự hào vì nơi đó có con sông Hương đẹp say lòng người.
Dòng sông Hương khởi nguồn từ dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, mang cái thơ
mộng, thanh trong về với Thừa Thiên- Huế. Hai bên bờ sông là những hàng cây lâu năm
như phượng, bằng lăng, bàng. . Khi xuân tới, tất cả cùng trổ ra những búp non xanh mơn
mởn, nhựa sống như tràn ra mọi ngóc ngách quanh sông. Hè về, những cây phượng nở
hoa đỏ cả một góc, bằng lăng cũng tím cả một trời. Hai màu tím, đỏ kết hợp với nhau,
làm nền cho nhau khiến bờ sông rực rỡ, thu hút bao nhà nhiếp ảnh. Vào chiều thu, lá
vàng khẽ rơi, trên các bãi cỏ ven sông, thấp thoáng một vài người câu cá và các cụ già
đang cùng nhau chơi một ván cờ tướng, sông lúc ấy trông bình dị, hiền hòa lắm. Đông
về, cây cối xác xơ, làn gió hanh lướt qua khẽ rung các cành khẳng khiu, nhưng trên lối
đi, các cặp đôi vẫn nắm tay nhau, ngắm mặt sông phẳng lặng như gương khiến con sông
đẹp, có sức sống hơn. Bờ sông đã đẹp, mặt sông càng đẹp hơn. Nước trong sông mùa
nào cũng đầy ăm ắp, trong xanh và phẳng như mặt gương soi bóng bầu trời và khung
cảnh ven sông. Lòng sông rộng, thỉnh thoảng một vài làn gió nhẹ thổi qua, những gợn
sóng lăn tăn xô đẩy nhau như chơi trò đuổi bắt tới tận bờ bên kia sông. Mùa đông, sông
mang trên mình chiếc áo xám như bầu trời. Tới mùa xuân, chiếc áo ấy được thay bằng
màu hồng thướt tha như tà áo của người thiếu nữ mới lớn, trông dịu dàng đằm thắm lắm.
Khi hè về, bộ cánh của sông rực rỡ, trẻ trung như người con gái hồn nhiên, lơ đãng
ngắm nhìn phố Huế thơ mộng. Thu về, chiếc áo xanh trong mà bầu trời mang tới cho
sông khiến nó đẹp lạ. Dù là mùa nào đi chăng nữa, sông vẫn mềm mại như một dải lụa
vắt ngang qua quê em. Sông Hương đẹp, đằm thắm như con người nơi xứ Huế mộng mơ
này. Vì vậy mà mọi hoạt động của người dân ở đây đều mang nét hài hòa đặc trưng.
Nhất là khi đi thuyền Rồng trên sông, nghe câu Nam Ai, Nam Bình, nghe nhịp phách