Đề thi Ngữ văn vào 10 TP.HCM năm 2015-2024 (đề chính thức)

ĐỀ THI
SỞ GD-ĐT TP HỒ CHÍ MINH
KÌ THI TUYỂN SINH LỚP 10 THPT (Đề chính thức)
NĂM HỌC 2024 – 2025
KHÓA NGÀY 06,07/6/2024 Môn: Ngữ văn
Thời gian làm bài 120 phút
NHỊP TRÁI TIM KHÔNG CHỈ DÀNH CHO RIÊNG MÌNH
Câu 1. (3,0 điểm) Đọc văn bản sau:
Những trái tim mang “nhịp đập khơi xa”….
Hành trình “Tuổi trẻ vì biển, đảo quê hương” năm 2024 do Trung ương Đoàn tổ
chức đã diễn ra vào thời điểm hết sức đặc biệt, kỉ niệm 49 năm Thống nhất đất nước và
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Với chủ đề “Tôi yêu Tổ quốc tôi”, chuyến hải trình
vượt sóng gió biển khơi đến với quân, dân huyện đảo Trường Sa và nhà giàn DK1 đã làm
rung lên nhịp đập của những trái tìm chan chứa yêu thương.
Đó là niềm xúc động của Y Việt Sa, người con vùng đất Tây Nguyên, khi trực tiếp
chứng kiến cuộc sống của những người lính đảo:
Những dòng này tôi viết ở Trường Sa
Giữa những chiến sĩ tuổi đời còn rất trẻ
Mang trong mình một tình yêu đẹp đẽ
Để vững vàng vượt sóng giữ bình yên
Là nỗi xốn xang khó tả của một người mẹ lần đầu đến đảo Sinh Tồn thăm con. Dù
còn bao lo lắng khi biết con, một người lính trẻ, phải đối mặt với những gian nan, thử
thách nhưng người mẹ ấy vẫn tự hào và tin tưởng con sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ
chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
Là niềm cảm phục của những người con đất liền trước câu chuyện người thầy gieo
chữ trên đảo Sinh Tồn. Vượt qua bao khó khăn, thiếu thốn, người thầy ấy đã thắp lên ngọn
lửa tri thức cho các em nhỏ nơi đảo xa.
Là sự rung động trước những vườn rau mướt xanh giữa khô cằn sỏi đá và những cây
bàng vuông nở hoa trong nắng gió. Mỗi đóa hoa khoe sắc, mỗi luống rau xanh tươi là
thành quả của biết bao giọt mồ hôi người lính đảo.
Hành trình đến với Trường Sa – vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc – đã để lại
nhiều cảm xúc cho tất cả thành viên trong đoàn. Những trải nghiệm trong chuyến đi ấy
đã vun đắp khát vọng cống hiến cho những người trẻ để từ đó họ hiểu sâu hơn về trách
nhiệm của chính mình đối với đất nước.
(Tổng hợp thông tin từ các bài viết về Hành trình “Tuổi trẻ vì biển, đảo quê hương”
trên báo Thanh Niên từ 04/5/2024 đến 13/5/2024)
Thực hiện các yêu cầu:
a. Theo văn bản, hành trình “Tuổi trẻ vì biển, đảo quê hương” năm 2024 diễn ra trong thời
điểm đặc biệt nào và có chủ đề gì? (0,5 điểm)
b. Chỉ ra một thành phần biệt lập trong đoạn cuối của văn bản. (0,5 điểm)
c. Đoạn thơ trong văn bản giúp em hiểu gì về những người lính ở quần đảo Trường Sa? (1,0 điểm)
d. Nếu được tổ chức một hoạt động để khơi lên nhịp trái tim dành cho biển đảo quê hương
ở các bạn trẻ, em sẽ tổ chức hoạt động gì? Vì sao? Trả lời trong 4 - 6 dòng. (1,0 điểm)
Câu 2. (3,0 điểm)
Thông thường người ta nghĩ bằng khối óc – suy nghĩ, nhận thức, đánh giá,... về con người,
cuộc sống bằng lí trí, trí tuệ, kiến thức,... Nhưng trong quyển sách Một nghệ thuật sống
(NXB Trẻ, 2018), tác giả Thu Giang Nguyễn Duy Cần lại khuyên: Biết nghĩ bằng con tim.
Em có đồng ý với lời khuyên trên không? Hãy viết bài văn (khoảng 500 chữ) trình bày suy nghĩ của em. Câu 3. (4,0 điểm)
Học sinh được chọn 1 trong 2 đề sau: Đề 1
Cảm nhận của em về tình cảm của nhân vật bé Thu dành cho cha trong tác phẩm
Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Từ đó liên hệ với thực tế cuộc sống
hoặc với một tác phẩm khác cũng viết về đề tài gia đình để thấy được ý nghĩa của tình
cảm gia đình đối với mỗi người. Đề 2
Câu lạc bộ Bạn yêu thơ Góc chia sẻ
Thân gửi các bạn thành viên câu lạc bộ,
Được biết chủ đề sinh hoạt tháng 6 của câu lạc bộ là “Những nhịp tim dành riêng
cho thơ”, mình mạnh dạn chia sẻ như sau:
Mình là một học sinh lớp 9. Dù không vô cảm với thơ nhưng mình thấy rất khó
khăn trong việc phân tích thơ. Mình mong muốn được các bạn chia sẻ một bài phân tích
hay về thơ. Các bạn có thể tự chọn một khổ thơ (hoặc đoạn thơ, bài thơ) để phân tích.
Ví dụ phân tích khổ cuối trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu:
“Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
Đầu súng trăng treo.”
Trong bài viết, mình muốn được các bạn chia sẻ thêm về những tình cảm sâu sắc
mà thơ ca khơi lên trong các bạn.
Các bạn giúp mình nhé. Mình cảm ơn các bạn rất nhiều!
Trong vai trò là một thành viên câu lạc bộ, em hãy viết bài văn đáp ứng các yêu cầu của bạn trẻ trên.
ĐÁP ÁN – BIỂU ĐIỂM Câu Nội dung Điểm
Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu 3,0
a. Hành trình “Tuổi trẻ vì biển, đảo quê hương” năm 2024 diễn ra trong 0,5
thời điểm đặc biệt: kỉ niệm 49 năm Thống nhất đất nước và 70 năm
Chiến thắng Điện Biên Phủ.
Chủ đề của hành trình ấy: “Tôi yêu Tổ quốc tôi”
b. Thành phần phụ chú: vùng biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc 0,5
c. Đoạn thơ trong văn bản giúp em hiểu về những người lính ở quần 1,0
đảo Trường Sa: tuổi đời còn rất trẻ; có tình yêu biển, đảo (hoặc tình 1
yêu Tổ quốc); mạnh mẽ, bản lĩnh vượt qua gian lao, thử thách để bảo
vệ chủ quyền của biển, đảo quê hương.
* Học sinh có thể dùng từ, diễn đạt theo nhiều cách khác nhau, miễn sao hợp lí.
d. Học sinh cần nêu rõ tên một hoạt động; giải thích cụ thể, rõ ràng để 1,0
thấy được hoạt động đó đã khơi lên những cảm xúc, tình cảm cụ thể
dành cho biển, đảo quê hương ở các bạn trẻ; diễn đạt trôi chảy, không
mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
Viết bài văn (khoảng 500 chữ) thể hiện quan điểm, suy nghĩ về lời 3,0
khuyên: Biết nghĩ bằng con tim.
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,5
Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân 2
bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận; triển khai vấn đề nghị luận 2,0
thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt
chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.