Đề thi Cuối kì 1 Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo 2024 (Đề 2)

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI CUỐI HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2024 – 2025
Môn: Ngữ văn – Lớp 9 ĐỀ SỐ 2
(Thời gian làm bài: 90 phút)
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu:
Đất Thanh Hóa hầu hết là núi, bát ngát bao la đến mấy ngàn dặm.
Có một ngọn núi cao chót vót, tên gọi là núi Na. Núi có cái động, dài mà
hẹp, hiểm trở quạnh vắng không có chân người, bụi trần không bén tới.
Trong động có người tiều phu hàng ngày gánh củi ra đổi lấy cá và rượu,
cốt được no say chứ không lấy tiền. Ai hỏi tên họ nhà cửa, tiều phu chỉ
cười mà không nói. Người chung quanh đều cho rằng đây phải là bậc kì
sĩ ở ẩn. Khoảng năm Khai Đại nhà Hồ, Hán Thương đi săn, chợt gặp ở
đường, vừa đi vừa hát rằng: […]
“Núi xanh bao bọc quanh nhà
Ruộng đem sắc biếc xa xa vòng ngoài
Ngựa xe võng lọng mặc ai
Nước non này chẳng trần ai vướng vào”
[…] Hát xong, phất áo đi thẳng. Hán Thương đoán là một bậc ẩn
giả, bèn sai quan hầu là Trương Công đi mời. Nhưng Trương theo gần
đến nơi thì tiều phu đã đi vào động, gọi cũng không trả lời, chỉ thấy rẽ
mây lách khói, đi thoăn thoắt trong rừng tùng khóm trúc. Biết không
phải là người thường, Trương bèn rón bước đi theo, rẽ cỏ tìm đường. […]
Thấy Trương đến, tiều phu kinh ngạc hỏi:
- Chỗ này thanh vắng, đất thẳm rừng sâu, chim núi kêu ran, muông
rừng chạy vẩn, thế mà sao ông lại lần tới đây, chẳng cũng khó nhọc lắm ư? Trương trả lời:
- Tôi là chức quan tùy giá của đương triều; biết ngài là bậc cao sĩ
nên vâng mệnh đến đây tuyên triệu. Hiện loan giá đang đợi ngoài kia, xin
ngài quay lại một chút.
Tiều phu cười mà rằng:
- Ta là kẻ dật dân trốn đời, ông già lánh bụi; gửi thân nơi lều tranh
quán cỏ, tìm sinh nhai trong búa gió rìu trăng, ngày có lối vào làng say,
cửa vắng vết chân khách tục; bạn cùng hươu nai tôm cá, quẩn bên là
tuyết nguyệt phong hoa, đông kép mà hè đơn, nằm mây mà ngủ khói; múc
khe mà uống, bới núi mà ăn, chứ có biết gì đâu ở ngoài kia là triều đại nào, vua quan nào.
(Trích Câu chuyện đối đáp của người tiều phu núi Na, Truyền kì mạn
lục, Nguyễn Dữ, NXB Văn nghệ, 1988)
Câu 1 (0,5 điểm) Xác định phương thức biểu đạt và ngôi kể của đoạn trích.
Câu 2 (1,0 điểm) Chỉ ra lời của nhân vật, lời của người kể chuyện trong những câu văn sau:
Thấy Trương đến, tiều phu kinh ngạc hỏi:
- Chỗ này thanh vắng, đất thẳm rừng sâu, chim núi kêu ran, muông rừng
chạy vẩn, thế mà sao ông lại lần tới đây, chẳng cũng khó nhọc lắm ư?
Câu 3 (0,5 điểm) Tìm hai từ Hán Việt có trong đoạn văn in đậm.
Câu 4 (1,0 điểm) Xác định chủ đề của văn bản.
Câu 5 (1,0 điểm) Em rút ra được những bài học gì cho bản thân sau qua đoạn trích trên?
II. Viết (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) Viết đoạn văn nghị luận nêu suy nghĩ về những việc
cần làm để Trái Đất này trở nên tốt đẹp hơn.
Câu 2 (4,0 điểm) Viết bài văn nghị luận trình bày cảm nhận về nhân vật
người tiều phu trong đoạn trích phần Đọc hiểu. HƯỚNG DẪN CHẤM Phầ Câ Nội dung Điểm n u Đọc 1
- Phương thức biểu đạt: Tự sự 0,5 điểm hiểu - Ngôi kể: ngôi thứ ba. 2
- Lời của người kể chuyện: Thấy Trương đến,
tiều phu kinh ngạc hỏi
- Lời của nhân vật (Tiều Phu ): - Chỗ này thanh 1,0 điểm
vắng, đất thẳm rừng sâu, chim núi kêu ran,
muông rừng chạy vẩn, thế mà sao ông lại lần
tới đây, chẳng cũng khó nhọc lắm ư? 3
Tìm đúng hai từ Hán Việt: ẩn giả, tiều phu,… 0,5 điểm 4
Chủ đề của văn bản: Vẻ đẹp của người tiều
phu: sống ung dung, tự tại hòa mình với thiên 1,0 điểm nhiên và hiểu lẽ đời 5
HS rút ra những bài học ý nghĩa qua câu đoạn trích: - Không màng danh lợi.
- Yêu thiên nhiên, hòa mình với thiên nhiên. 1,0 điểm
- Sống ung dung tự tại bằng sức lao động của mình. ... Viết 1
Viết đoạn văn nghị luận nêu suy nghĩ về 2,0
những việc cần làm để Trái Đất này trở nên điểm tốt đẹp hơn.
* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo 0,25
đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử điểm
dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết
chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có
cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện
những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.
Yêu cầu về kiến thức: 1,5 điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách,
nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận,
nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ
thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục,
sử dụng dẫn chứng thuyết phục.
Sau đây là một hướng gợi ý:
1. Mở đoạn: Giới thiệu vấn đề: 2. Thân đoạn:
- Giải pháp cải thiện và bảo vệ môi trường:
+ Trồng cây xanh: Cây xanh giúp điều hòa
không khí, hấp thụ khí CO2 và cung cấp khí
O2, góp phần làm giảm hiệu ứng nhà kính.
+ Giảm thiểu rác thải nhựa: Sử dụng các sản
phẩm thân thiện với môi trường, nói không với
túi ni lông, chai nhựa dùng một lần.
+ Tái chế và tái sử dụng: Tận dụng các vật
dụng cũ để tái chế thành những sản phẩm mới,
giảm thiểu gánh nặng cho môi trường.
+ Tiết kiệm tài nguyên: Sử dụng nước, điện và
các tài nguyên thiên nhiên một cách tiết kiệm
và hiệu quả, tránh lãng phí.
- Nâng cao nhận thức cộng đồng:
+ Tuyên truyền, giáo dục cho mọi người về ý
nghĩa và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi