Đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo 2024 (Đề 6)

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2024 – 2025
Môn: Ngữ văn – Lớp 9 ĐỀ SỐ 6
(Thời gian làm bài: 90 phút)
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc ngữ liệu sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Biển mùa này sóng dữ phía Hoàng Sa
Các con mẹ vẫn ngày đêm bám biển
Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta
Như máu ấm trong màu cờ nước Việt
Biển Tổ quốc đang cần người giữ biển
Máu ngư dân trên sóng lại chan hòa
Máu của họ ngân bài ca giữ nước
Để một lần Tổ quốc được sinh ra
(Trích Tổ quốc ở Trường Sa - Nguyễn Việt Chiến, Báo thanh niên 27 /5/2021)
Câu 1 (0,5 điểm) Xác định thể thơ của đoạn thơ trên.
Câu 2 (0,5 điểm) Em hãy giải thích nghĩa của cụm từ “Mẹ Tổ quốc” trong đoạn thơ trên.
Câu 3 (1,0 điểm) Chỉ ra và phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp
tu từ được so sánh được sử dụng trong hai câu thơ sau:
Mẹ Tổ quốc vẫn luôn ở bên ta
Như máu ấm trong màu cờ nước Việt
Câu 4 (1,0 điểm) Nêu nhận xét của em về những tình cảm của tác giả
được thể hiện trong đoạn thơ.
Câu 5 (1,0 điểm) Em rút ra được thông điệp gì qua đoạn thơ trên?
II. Viết (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) Từ đoạn thơ em hãy nêu trách nhiệm bảo vệ biển đảo
quê hương của mỗi công dân trong hoàn cảnh hiện tại bằng một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ).
Câu 2 (4,0 điểm) Em hãy viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của mình về văn
bản ở phần đọc hiểu. HƯỚNG DẪN CHẤM Phầ Câ Nội dung Điể n u m Đọc 1 - Thể thơ 8 chữ 0,5 hiểu
Cụm từ “Mẹ Tổ quốc” chỉ hình tượng Đất nước 2
gần gũi, yêu thương, che chở cho người ngư dân 0,5 bám biển
- Biện pháp tu từ so sánh: Mẹ Tổ quốc ở bên ta
như máu ấm trong màu cờ nước Việt - Hiệu quả nghệ thuật:
+ Góp phần làm cho lời thơ thêm sinh động, hấp dẫn, gợi cảm
+ So sánh “Mẹ Tổ quốc” với “máu ấm” giúp người 3 1,0
đọc dễ hình dung và cảm nhận được sự gần gũi, ấm áp của Tổ quốc.
+ Thể hiện tình cảm gắn bó thiết tha, máu thịt với
biển đảo quê hương và quyết tâm bảo vệ độc lập
chủ quyền dân tộc đồng thời qua đó nhắc nhở mỗi
người về trách nhiệm với biển đảo quê hương. 4
Đoạn thơ trên thể hiện nhiều tình cảm sâu sắc và 1,0
thiêng liêng của nhà thơ dành cho biển đảo Tổ điểm quốc:
+ Nhà thơ thể hiện tình yêu sâu đậm đối với biển
đảo qua việc miêu tả cảnh biển với sóng dữ ở
Hoàng Sa và hình ảnh các ngư dân kiên cường
bám biển ngày đêm. Điều này cho tình yêu và sự
gắn bó với biển đảo - một phần không thể thiếu của Tổ quốc.
+ Lời thơ còn thể hiện lòng biết ơn và sự trân
trọng đối với ngư dân. Họ là những người hy sinh,
đổ mồ hôi, thậm chí máu để bảo vệ biển đảo quê hương.
+ Đoạn thơ còn thể hiện niềm tự hào về lịch sử của
Tổ quốc đồng thời cũng nhắc nhở mỗi chúng ta về
ý thức trách nhiệm đối với nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước. 5
HS nêu bài học và giải thích. 1,0 Viết 1
Từ đoạn thơ em hãy nêu trách nhiệm bảo vệ
biển đảo quê hương của mỗi công dân trong 2,0
hoàn cảnh hiện tại bằng một đoạn văn ngắn (khoảng 150 chữ).
* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn
văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh
hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa 0,25
các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt
trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến
giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.
Yêu cầu về kiến thức: 1,5
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng
cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí
do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm
chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.
Sau đây là một hướng gợi ý:
+ Mỗi người cần phải nhận thức rõ về giá trị và
tầm quan trọng của biển đảo quê hương. Việc giáo
dục và tuyên truyền về tình yêu và trách nhiệm bảo
vệ biển đảo cần được thực hiện từ gia đình, nhà
trường cho đến cộng đồng. Qua đó, mỗi người
dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, sẽ hiểu rõ và biết trân
trọng những giá trị thiêng liêng này.
+ Mỗi công dân cần phải đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau,
cùng nhau bảo vệ và xây dựng quê hương. Đặc
biệt, cần tôn vinh và tiếp nối tinh thần hy sinh của
những người đi trước, sẵn sàng cống hiến và hy sinh vì sự nghiệp chung.
+ Mỗi người dân cần có những hành động thiết
thực để ủng hộ, chia sẻ và động viên tinh thần cho
những người trực tiếp bảo vệ biển đảo
+ Mỗi công dân cần có ý thức giữ gìn vệ sinh môi
trường biển, không xả rác bừa bãi, tham gia các
hoạt động bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Có sự sáng tạo trong cách viết 0,25 2
Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về bài thơ Tổ quốc 4,0 ở Trường Sa
a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận
- Học sinh biết tạo lập một bài đoạn văn cảm nhận 0,25
về một tác phẩm thơ tám chữ đảm bảo đủ cấu trúc
3 phần: Mở đoạn, Thân đoạn, Kết đoạn
b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận 0,25
Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ về bài thơ Tổ quốc ở