Đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 9 Chân trời sáng tạo 2024 (Đề 9)

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2024 – 2025
Môn: Ngữ văn – Lớp 9 ĐỀ SỐ 9
(Thời gian làm bài: 90 phút)
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4
“Bất cứ ai cũng đã từng thất bại, đã từng vấp ngã ít nhất một lần
trong đời như một quy luật bất biến của tự nhiên. Có nhiều người có khả
năng vực dậy, đứng lên rồi nhẹ nhàng bước tiếp như thể chẳng có chuyện
gì xảy ra, nhưng cũng có nhiều người chỉ có thể ngồi một chỗ và vẫn luôn
tự hỏi lí do vì sao bản thân lại có thể dễ dàng “mắc bẫy” đến như thế…
Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều mang lại cho ta một bài
học đáng giá: Về một bài toán đã áp dụng cách giải sai, về lòng tốt đã gửi
nhầm chủ nhân hay về một tình yêu lâu dài bỗng phát hiện đã trao nhầm đối tượng.
(...) Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng lạnh.
Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn còn
tuôn rơi. Thời gian làm tuổi trẻ đi qua nhanh lắm, không gì là mãi mãi,
nên hãy sống hết mình để không nuối tiếc những gì chỉ còn lại trong quá khứ mà thôi...”
(Trích “Hãy học cách đứng lên sau vấp ngã – Nguồn
www.vietgiaitri.com, 04/6/2015)
Câu 1 ( 1,0 điểm) Hãy chỉ ra phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên?
Câu 2 ( 1,0 điểm) Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng nào để khẳng
định“Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều mang lại cho ta một bài học đáng giá”?
Câu 3 (1,0 điểm) Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì trong hai câu văn
sau: “Đừng để khi tia nắng ngoài kia đã lên, mà con tim vẫn còn băng
lạnh. Đừng để khi cơn mưa kia đã tạnh, mà những giọt lệ trên mi mắt vẫn
còn tuôn rơi”? Hãy phân tích hiệu quả biểu đạt của biện pháp tu từ đó?
Câu 4 (1,0 điểm) Thông điệp rút ra từ đoạn trích trên?
II. Viết (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, em hãy viết một
đoạn văn (khoảng 200 chữ ) trình bày suy nghĩ về vai trò của niềm tin trong cuộc sống
Câu 2 (4,0 điểm) Viết bài văn phân tích bài thơ “Ru hoa” của Ngô Văn Phú. Ru hoa, mẹ hát theo mùa
Cái hoa khép mở tựa hồ mắt con Mẹ quen chân lấm tay bùn
Lấy đâu hoa quế, hoa hồng mà ra. Dẫu yêu hoa mận, hoa mơ,
Cái liềm kéo áo, cái bừa núi chân. Ba cũ rét mấy tuần xuân
Mẹ đem hoa lúa kết thành lời ru. Sen mùa hạ, cúc mùa thu
Hoa đồng cỏ nội, bốn mùa gọi con
(Ru hoa – Ngô Văn Phú – NXB Hội Nhà văn 2007, trang 113) HƯỚNG DẪN CHẤM Phầ Câ Nội dung Điể n u m Đọc 1
Phương thức biểu đạt chính: Nghị luận. 1,0 hiểu 2
- Tác giả đã đưa ra những dẫn chứng sau: “Về một 1,0
bài toán đã áp dụng cách giải sai;về lòng tốt đã
gửi nhầm chủ nhân; một tình yêu lâu dài bỗng
phát hiện đã trao nhầm đối tượng”để khẳng
định“Bất kì vấp ngã nào trong cuộc sống cũng đều
mang lại cho ta một bài học đáng giá”
Học sinh trả lời được một trong ba phép tu từ sau:
* Biện pháp tu từ: Điệp ngữ (Đừng để khi) ; điệp
cấu trúc ngữ pháp (lặp cấu trúc ngữ pháp); đối lập
(tia nắng...đã lên>* Tác dụng: - Điệp ngữ ; điệp cấu trúc ngữ pháp:
Tạo âm hưởng nhịp nhàng, cân đối. Nhấn mạnh, 3 1,0
khuyến khính mọi người hãy từ bỏ những ưu phiền
để sống vui vẻ, hòa nhịp với thế giới xung quanh…
- Đối lập: Làm nổi bật sự trái ngược giữa ngoại
cảnh với tâm trạng con người, nhằm khích lệ con
người từ bỏ những ưu phiền, hướng đến cuộc sống vui tươi, ý nghĩa....
Hs có thể trả lời nhiều cách như : Sống như thế
nào để không phải nuối tiếc khi nhìn lại quá khứ; 4 1,0
đứng dậy sau khi vấp ngã để có cuộc sống tươi đẹp
trong tương lai; có niềm tin vào cuộc sống…… Viết 1
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu, em hãy
viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày 2,0
suy nghĩ về vai trò của niềm tin trong cuộc sống
* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo đoạn
văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử dụng linh
hoạt các kiểu câu và có sự liên kết chặt chẽ giữa 0,25
các câu, các ý trong đoạn văn. Có cách diễn đạt
trong sáng độc đáo, thể hiện những suy nghĩ, kiến
giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.
Yêu cầu về kiến thức: 1,5
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng
cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí
do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm
chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục.
Sau đây là một hướng gợi ý:
- Nêu vấn đề nghị luận.
- Niềm tin là hi vọng của con người vào những
điều tốt đẹp vẫn luôn tồn tại trong cuộc sống.
- Chỉ khi có được niềm tin vào con người và cuộc
đời thì những điều tốt đẹp mới có thể xuất hiện.
- Chỉ khi giữ được niềm tin thì con người mới tạo
nên kì tích, và hơn nữa, mới có thể thư thái và
hạnh phúc dù ở trong nghịch cảnh.
- Niềm tin là điều quan trọng nhưng nên tùy
trường hợp để vận dụng, không nên đặt niềm tin
mù quáng, thiếu căn cứ bởi điều đó sẽ phản tác
dụng, sẽ đem đến sự hoài nghi, phủ nhận tất cả,
sống thiếu lí tưởng sau này.
- Để giữ được niềm tin, giữ được sự tồn tại của
những giá trị tốt đẹp, cần có một cái nhìn sáng
suốt, đặt niềm tin đúng chỗ. Hơn nữa cần phải có
lập trường kiên định, có niềm tin đủ lớn, và đặc
biệt cần sống một cách nhân văn, tự tạo nên những
điều tốt đẹp để tỏa bóng cho mình và cho đời.
- Trong xã hội ngày nay, bên cạnh những người
sống quá thực dụng, chẳng hề có niềm tin, những
người ngây thơ đến ấu trĩ thì vẫn có những người
có lí tưởng, có niềm tin và chính họ đã định hướng