Giáo án Bài 12 KHTN 9 Cánh diều (2024): Tác dụng của dòng điện xoay chiều

Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết:
CHỦ ĐỀ 4: ĐIỆN TỪ
BÀI 12. TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU Môn: KHTN, lớp 9
Thời gian thực hiện: 03 tiết I. Mục tiêu: 1. Kiến thức:
- Nêu được các tác dụng của dòng điện xoay chiều.
- Lấy được ví dụ chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, phát
sáng, tác dụng từ, tác dụng sinh lí. 2. Năng lực: 2.1. Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo
khoa, quan sát tranh ảnh, phim video, hoạt động thực tế từ đó tìm hiểu
các tác dụng của dòng điện xoay chiều.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để làm thí
nhghiệm và tìm ra các tác dụng của dòng điện xoay chiều.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: GQVĐ lấy được ví dụ
chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, phát sáng, tác dụng từ, tác dụng sinh lí.
2.2. Năng lực khoa học tự nhiên:
- Năng lực tìm hiểu KHTN: Tìm hiểu các tác dụng của dòng điện
xoay chiều. - Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Lấy
được ví dụ chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt,
phát sáng, tác dụng từ, tác dụng sinh lí. 3. Phẩm chất:
Thông qua thực hiện bài học sẽ tạo điều kiện để học sinh:
- Chăm chỉ: Chăm học, chịu khó tìm tòi tài liệu và thực hiện các
nhiệm vụ cá nhân nhằm tìm hiểu các tác dụng của dòng điện xoay chiều.
- Trách nhiệm: Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động
nhận và thực hiện nhiệm vụ thí nghiệm, thảo luận tìm hiểu về các tác
dụng của dòng điện xoay chiều.
- Trung thực: Trung thực, cẩn thận trong thực hành, ghi chép kết quả thí nghiệm .
II. Thiết bị dạy học và học liệu 1. Giáo viên:
- Các hình ảnh, video minh họa các tác dụng của dòng điện xoay chiều trong thực tế.
- Phiếu học tập Bài 12: Tác dụng của dòng điện xoay chiều (đính kèm).
- Chuẩn bị cho mỗi nhóm học sinh: 2. Học sinh:
- Chuẩn bị bài cũ đọc trước bài 12 ở nhà.
- Sưu tầm một số dụng cụ thực tế hoặc tranh ảnh về dòng điện
xoay chiều có tác dụng nhiệt, phát sáng, tác dụng từ, tác dụng sinh lí.
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Mở đầu a) Mục tiêu:
Giúp học sinh xác định được vấn đề cần học tập là: Từ tình
huống thực tế giúp học sinh nhận ra được tác dụng của dòng điện xoay chiều. b) Nội dung:
- Học sinh thực hiện nhiệm vụ cá nhân trên phiếu học tập số 1 để
kiểm tra kiến thức nền của học sinh về dòng điện xoay chiều trong
thực tế bằng cách trả lời câu hỏi: "Em hãy kể tên các thiết bị dùng
điện trong gia đình và cho biết thiết bị em vừa nêu đó, thiết bị nào
sử dụng dòng điện xoay chiều ?”
c) Sản phẩm:
- Câu trả lời của học sinh trên phiếu học tập số 1, có thể là: bếp
điện, nồi cơm điện, bóng đèn sợi đốt, đèn huỳnh quang, chuông điện,….
d) Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Sản phẩm
*Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV Tổ chức HS quan sát hình ảnh, (có thể liên hệ các thiết bị
điện giống với hình ảnh trong phần khởi động ).
- GV phát phiếu học tập số 1 và yêu cầu học sinh thực hiện cá
nhân theo yêu cầu viết trên phiếu trong 2 phút.
*Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS hoạt động cá nhân theo yêu cầu của GV. Hoàn thành phiếu học tập.
- Giáo viên: Theo dõi, gợi ý (Các thiết bị điện trong gia đình
dùng pin, ac quy, bộ chuyển đổi là dòng 1 chiều, còn lại là sử
dụng dòng điện xoay chiều) và bổ sung khi cần.
*Báo cáo kết quả và thảo luận
- GV gọi ngẫu nhiên học sinh trình bày đáp án, mỗi HS trình
bày 1 nội dung trong phiếu, những HS trình bày sau không
trùng nội dung với HS trình bày trước. GV liệt kê đáp án của HS trên bảng.
*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- Học sinh nhận xét, bổ sung, đánh giá.
- Giáo viên nhận xét, đánh giá:
->Giáo viên gieo vấn đề cần tìm hiểu trong bài học: Để biết
các thiết bị như máy sưởi, quạt điện, nồi cơm điện .... hoạt động
dựa trên những tác dụng nào của dòng điện xoay chiều chúng ta vào bài học hôm nay.
->Giáo viên nêu mục tiêu bài học:
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới a) Mục tiêu:
- Nêu được các tác dụng của dòng điện xoay chiều.
- Lấy được ví dụ chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng
nhiệt, phát sáng, tác dụng từ, tác dụng sinh lí. b) Nội dung:
- GV yêu cầu HS đọc phần đọc hiểu SGK và quan sát các hình vẽ GV
đưa ra trả lời câu hỏi:
PHT 2. Tìm hiểu tác dụng nhiệt
- H1: Kể tên 1 số đồ dùng điện mà khi có dòng điện xoay chiều chạy qua
sẽ làm chúng nóng lên? Điều đó chứng tỏ dòng điện có tác dụng gì?
- H2: Dòng điện xoay chiều chạy qua các thiết bị điện (ở câu H1) chứng
tỏ năng lượng điện của dòng điện xoay chiều đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nào?
- H3: Trả lời CH1 sgk/ 62: Nêu một số ví dụ về thiết bị điện sử dụng
dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt; có tác dụng nhiệt gây hao phí năng lượng?
PHT 3. Tìm hiểu tác dụng phát sáng
H4: Kể tên 1 số đồ dùng điện mà khi có dòng điện xoay chiều chạy qua
sẽ làm chúng phát ra ánh sáng? Điều đó chứng tỏ dòng điện có tác dụng gì?
H5: Nêu ưu, nhược điểm của các loại đèn sợi đốt, đèn huỳnh quang, đèn LED.
H6: Dòng điện xoay chiều chạy qua các thiết bị điện (ở câu H4) chứng tỏ
năng lượng điện của dòng điện xoay chiều đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nào?
H7: Trả lời CH2 sgk/62: Nêu một số ví dụ về tác dụng phát sáng của dòng điện xoay chiều.
PHT 4. Tìm hiểu tác dụng từ
H8: Khi dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn dây dẫn kín thì cuộn dây
dẫn kín hút được các vật bằng sắt, thép, ... điều này chứng tỏ dòng điện
xoay chiều có tác dụng gì?
H9: Tác dụng từ của dòng điện xoay chiều được ứng dụng ở đâu?
H10: Quan sát h12.3, mô tả cấu tạo và hoạt động của chuông điện. Lõi sắt
trong cuộn dây dẫn kín có tác dụng gì? H11: Trả lời CH3,4 sgk/ 63
+ CH3 sgk/63: Nêu một số ví dụ về tác dụng từ của dòng điện xoay
chiều. Ở mỗi ví dụ đó, dòng điện xoay chiều còn có tác dụng nào khác?
+ CH4 sgk/ 63: Với chuông điện ở hình 12.3, nếu dòng điện xoay chiều
được thay bằng dòng điện một chiều thì chuông có hoạt động không? Vì sao?
PHT 5. Tìm hiểu tác dụng sinh lí
H12: Đọc thông tin mục IV sgk/ 63. Trả lời CH5 sgk/ 63: Hãy nêu ví dụ
chứng tỏ dòng diện xoay chiều có tác dụng sinh lí với cơ thể người hay cơ thể sinh vật.
c) Sản phẩm:
Dự đoán câu trả lời của HS: * PHT2:
- H1: Ví dụ: Bàn là, máy sưởi, bếp hồng ngoại... Chứng tỏ dòng điện
xoay chiều có tác dụng nhiệt.
- H2: Năng lượng điện của dòng điện xoay chiều đã chuyển hóa thành dạng năng lượng nhiệt. - H3: