Giáo án Bài 33 KHTN 6 Cánh diều (2024): Hiện tượng mọc và lặn của Mặt Trời

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
CHỦ ĐỀ 11. CHUYỂN ĐỘNG NHÌN THẤY CỦA MẶT TRỜI
BÀI 33. HIỆN TƯỢNG MỌC VÀ LẶN CỦA MẶT TRỜI I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Giải thích được một cách định tính và sơ lược: từ Trái Đất thấy Mặt
Trời mọc và lặn hằng ngày. 2. Năng lực - Năng lực chung:
+ Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động tìm hiểu kiến thức từ các nguồn internet,
đọc SGK để tìm hiểu về hiện tượng mọc và lặn của Mặt Trời.
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: Cùng các bạn trong nhóm đưa ra các ý kiến, hỗ trợ
nhau trả lời câu hỏi của GV.
- Năng lực KHTN: Hình thành, phát triển biểu hiện của các năng lực:
+ Nhận biết và nêu được quy luật hiện tượng mọc và lặn của Mặt Trời.
+ Trình bày và giải thích được hiện tượng mọc và lặn của Mặt Trời.
3. Phẩm chất: Hình thành và phát triển phẩm chất trung thực, trách nhiệm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên:
- Tranh ảnh về Mặt trời lúc sáng sớm, trưa và chiều tối
- Mô hình Trái đất, Mặt trời...
2. Học sinh : Sgk, vở ghi chép.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Đặt HS vào tình huống có vấn đề, HS giải quyết được vấn đề
b) Nội dung: GV đặt vấn đề, HS vận dụng kiến thức giải quyết
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- GV cho HS quan sát một số vị trí của Mặt Trời trên bầu trời trong ngày.
- GV đặt câu hỏi, kích thích trí tò mò của HS: Hằng ngày, em thường nhìn thấy
Mặt Trời ở đâu vào những thời điểm: a) lúc sáng sớm? b) buổi trưa?

c) lúc chiều tối?
- HS trao đổi thảo luận và GV cùng HS thống nhất chung: Khi quan sát bầu trời
trong một ngày, em sẽ thấy Mặt Trời mọc ở phía đông lúc bình minh. Mặt Trời tiếp
tục lên cao nhất vào khoảng giữa trưa; xuống thấp dần và lặn ở phía tây lúc hoàng hôn.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Để có thể giải thích được sự mọc, lặn và di chuyển
của Mặt Trời, con người đã từng nghĩ rằng hằng ngày Trái Đất đứng yên và Mặt
Trời chuyển động xung quanh Trái Đất hết một ngày đêm, liệu cách suy nghĩ này thực sự đúng hay không?
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu Trái đất quay quanh trục
a) Mục tiêu: HS biết được sự chuyển động quay xung quanh trục của Trái Đất từ tây sang đông
b) Nội dung: GV giới thiệu cho HS, HS quan sát, tìm hiểu, trả lời
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
I. Trái đất quay quanh trục
- GV sử dụng mô hình Trái Đất và yêu cầu
- Trái Đất không đứng yên mà
HS xác định trục quay và hai cực Bắc” và xoay quanh trục của nó.
“cực Nam” của Trái Đất (hình 33.1 SGK).
- Trái Đất quay xung quanh trục
theo chiều từ phía tây sang phía
đông, một vòng hết một ngày đêm.
- Cách xác định bốn phía: Nếu xác
định được phía bắc, khi đứng ta
hướng mặt về phía bắc, thì phía sau
là phía nam, tay phải là phía đông, tay trái là phía tây.
- Sau khi HS đã xác định chính xác các cực
của Trái Đất, GV yêu cầu HS xác định bốn

phía cơ bản.
- GV trao đổi thêm với HS: Trước hết để xác
định phía bắc, trong thực tế ta có thể sử
dụng phương pháp nào?
- GV chia nhóm để các nhóm thảo luận, trải
nghiệm về sự quay và chiều quay xung quanh
trục với mô hình của Trái Đất.
- GV cho HS thảo luận, hoàn thành bài tập luyện tập trang 165 sgk?
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe GV hướng dẫn, tìm hiểu, trả lời câu hỏi
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- GV gọi đại diện HS trình bày kết quả.
- GV mời HS khác nhận xét và bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, kết luận, chuyển sang nội dung mới.
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự mọc và lặn của Trái đất
a) Mục tiêu: Biết được hiện tượng mọc và lặn của Trái đất với mô hình Trái đất – Mặt trời.
b) Nội dung: GV hướng dẫn, HS quan sát, tìm hiểu và trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
II. Sự mọc và lặn của mặt trời


- GV giới thiệu mô hình tìm hiểu sự mọc và lặn Trong một ngày, Mặt Trời ở các
hằng ngày của Mặt Trời (hình 33.2sgk): Mô
vị trí khác nhau trên bầu trời,
hình Trái Đất có thể quay xung quanh trục, trên Mặt Trời ở vị trí thấp nhất vào
đó tại vị trí Việt Nam có gắn một mô hình
lúc mọc ở phía đông, lặn ở phía
người quay mặt về phía đông, đèn chiếu sáng
tây, cao nhất vào khoảng giữa
tượng trưng cho Mặt Trời.
trưa. Mặt Trời di chuyển trên
bầu trời hằng ngày là do chuyển
- GV yêu cầu HS thực hành với mô hình tìm
động quay xung quanh trục của
hiểu sự mọc, lặn hằng ngày của Mặt Trời. Trái Đất.
+ Bật đèn chiếu sáng mô hình Trái Đất.
+ Ban đầu HS để mô hình người ở vị trí đối diện với đèn.
+ Bước 1. Quay từ từ mô hình Trái Đất theo
chiều từ tây sang đông lần lượt em sẽ thấy:
Hình người bắt đầu có ánh sáng chiếu vào
trước mặt. Mặt Trời ở vị trí mặt người. ngang với mặt người.
+ Bước 2. Tiếp tục quay mô hình Trái Đất,
lúc sau Mặt Trời ở phía trên đầu hình người,
tương ứng với Mặt Trời ở vị trí cao nhất trong ngày (hình 33.3b).
+ Bước 3. Tiếp tục quay từ từ mô hình Trái
Đất. Khi hình người chuẩn bị không nhận được
ánh sáng nữa, ánh sáng chiếu vào lưng hình
người, lúc đó Mặt Trời lặn ở phía tây (hình 33.3c).
Sau đó, GV yêu cầu HS hoàn thành bảng: Hình Thời điểm Vị trí Kết luận quan sát Mặt trời