Giáo án Bài 38 KHTN 9 Cánh diều (2024): Quy luật di truyền của Mendel

Chủ đề 11: DI TRUYỀN HỌC
BÀI 38: QUY LUẬT DI TRUYỀN CỦA MENDEL
Môn học: Khoa học tự nhiên lớp 9
Thời gian thực hiện: 03 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Nêu được ý tưởng của Mendel là cơ sở cho những nghiên cứu về nhân tố di truyền (gene).
- Dựa vào thí nghiệm lai một cặp tính trạng nêu được các thuật ngữ trong nghiên
cứu các quy luật di truyền.
- Phân biệt, sử dụng một số ký hiệu trong nghiên cứu di truyền học.
- Dựa vào công thức lai một cặp tính trạng và kết quả lai trong thí nghiệm của
Mendel, phát biểu được quy luật phân li, giải thích được kết quả thí nghiệm theo Mendel.
- Trình bày được thí nghiệm lai phân tích, nêu được vai trò của phép lai phân tích.
- Dựa vào công thức lai hai cặp tính trạng và kết quả lai trong thí nghiệm của
Mendel phát biểu được quy luật phân ly độc lập và tổ hợp tự do, giải thích được kết
quả thí nghiệm theo Mendel.
- Trình bày được cơ chế biến dị tổ hợp thông qua sơ đồ đơn giản về quá trình giảm phân và thụ tinh. 2. Về năng lực a) Năng lực chung
- Tự chủ và tự học: Chủ động, tự tìm hiểu về các quy luật di truyền của Mendel. - Giao tiếp và hợp tác:
+ Sử dụng ngôn ngữ khoa học để diễn đạt về các quy luật di truyền của Mendel.
+ Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV trong khi thảo luận
về các quy luật di truyền của Mendel, đảm bảo các thành viên trong nhóm đều được
tham gia và trình bày báo cáo.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Giải quyết vấn đề kịp thời với các thành viên trong
nhóm để thảo luận hiệu quả, giải quyết các vấn đề trong bài học và hoàn thành các nhiệm vụ học tập.
b) Năng lực khoa học tự nhiên
- Nhận thức khoa học tự nhiên:
+ Nêu được ý tưởng của men đen là cơ sở cho những nghiên cứu về nhân tố di truyền (gene).
+ Dựa vào thí nghiệm lai một cặp tính trạng nêu được các thuật ngữ trong nghiên cứu các quy luật di truyền.
+ Phân biệt, sử dụng một số ký hiệu trong nghiên cứu di truyền học (P,F1, F2...).
+ Dựa vào công thức lai một cặp tính trạng và kết quả lai trong thí nghiệm của
Mendel, phát biểu được quy luật phân li, giải thích được kết quả thí nghiệm theo Mendel.
+ Trình bày được thí nghiệm lai phân tích, nêu được vai trò của phép lai phân tích.
+ Dựa vào công thức lai hai cặp tính trạng và kết quả lai trong thí nghiệm của Mendel
phát biểu được quy luật phân ly độc lập và tổ hợp tự do, giải thích được kết quả thí nghiệm theo Mendel. 3. Về phẩm chất
- Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
- Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong chủ đề bài học.
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Các hình ảnh theo sách giáo khoa; - Máy chiếu, bảng nhóm;
- Tranh mô tả một số giống vật nuôi, cây trồng mang đột biến nhiễm sắc thể. - Phiếu học tập.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Câu 1: Nghiên cứu thông tin SGK trang 183, hoàn thành nội dung sau:
- Khi nghiên cứu di truyền, Mendel đã chọn đối tượng nghiên cứu là ....................
- Những đặc điểm phù hợp của đối tượng nghiên cứu của Menđel là .....................
..................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Câu 2: Quan sát bảng dưới đây, gọi tên các tính trạng được Mendel nghiên cứu trên câu đậu hà lan. STT
Hình ảnh cặp tính trạng Tên tính trạng 1 2 3 4 5 6 7
Câu 3: Nghiên cứu thông tin SGK mục I trang 184, Em hãy chỉ ra 4 nội dung chính
trong phương pháp nghiên cứu của Mendel?
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
......................................................................................................................................
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Câu 1: Quan sát hình 38.3, kết hợp thông tin SGK, lấy ví dụ minh họa cho các
thuật ngữ trong bảng dưới đây. Thuật ngữ Ví dụ Thuật ngữ Ví dụ 1. Tính trạng 6. Tính trạng lặn 2. Nhân tố di 7. Kiểu hình truyền 3. Cơ thể thuần 8. Kiểu gene chủng 4. Cặp tính trạng 9. Allele tương phản 5. Tính trạng trội 10. Dòng thuần
Câu 2: Ghép nội dung phù hợp với các kí hiệu có trong hình 38.3: Kí hiệu Tên gọi 1. Pt/c a. Đời con của P 2. F1
b. Cặp bố mẹ thuần chủng. 3. F2 c. Giao tử của đời F1 4. Gp d. Đời con của F1 5. GF1
e. Giao tử của đời bố mẹ
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. PHƯƠNG PHÁP VÀ KĨ THUẬT DẠY HỌC
- Dạy học theo nhóm, nhóm cặp đôi.
- Phương pháp trực quan, vấn đáp.
- Dạy học nêu và giải quyết vấn đề thông qua câu hỏi trong SGK.
B. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
Hoạt động 1: Khởi động (5 phút)
a) Mục tiêu: Dẫn dắt giới thiệu vấn đề, để học sinh biết về sự di truyền của tính trạng
qua các thể hệ phụ thuộc vào kiểu gen.
b) Nội dung: GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi phần khởi động bài học: Em hãy mô tả sự
di truyền bệnh bạch tạng của gia đình trong hình 38.1. Nếu cặp bố mẹ này tiếp tục sinh
người con thứ hai, có thể xác định được tỉ lệ người con thứ 2 bị bệnh bạch tạng hay không? Giải thích.
c) Sản phẩm: Học sinh bước đầu nêu suy nghĩ của bản thân và có hướng điều chỉnh
đúng trong quá trình học.