Giáo án Bài 46 KHTN 9 Chân trời sáng tạo (2024): Khái niệm về tiến hoá và các hình thức chọn lọc

Chủ đề 12: TIẾN HÓA
BÀI 46: KHÁI NIỆM VỀ TIẾN HÓA VÀ CÁC HÌNH THỨC CHỌN LỌC
Môn học: Khoa học tự nhiên lớp 9
Thời gian thực hiện: 02 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Phát biểu được khái niệm tiến hóa.
- Phát biểu được khái niệm chọn lọc nhân tạo.
- Trình bày được một số bằng chứng của quá trình chọn lọc do con người tiến hành
đưa đến sự đa dạng và thích nghi của các loài vật nuôi và cây trồng từ vài dạng hoang dại ban đầu.
- Phát biểu được khái niệm chọn lọc tự nhiên. Dựa vào các ảnh hoặc sơ đồ, mô tả
được quá trình chọn lọc tự nhiên.
- Thông qua phân tích các ví dụ về tiến hóa thích nghi, chứng minh được vai trò
của chọn lọc tự nhiên đối với sự hình thành đặc điểm thích nghi và đa dạng của sinh vật. 2. Về năng lực a) Năng lực chung
- Tự chủ và tự học: : Chủ động, tích cực tìm hiểu về tiến hoá, vai trò của chọn lọc
nhân tạo và chọn lọc tự nhiên trong quá trình tiến hoá của sinh vật. - Giao tiếp và hợp tác:
+ Sử dụng ngôn ngữ khoa học để phát biểu các khái niệm tiến hoá, chọn lọc nhân
tạo và chọn lọc tự nhiên; trình bày quá trình chọn lọc nhân tạo và chọn lọc tự nhiên đưa
đến các dạng thích nghi ở sinh vật.
+ Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của GV trong khi thảo luận
về khái niệm tiến hóa và các hình thức chọn lọc, đảm bảo các thành viên trong nhóm
đều được tham gia và trình bày báo cáo.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm giải
quyết các vấn đề trong bài học để hoàn thành nhiệm vụ học tập.
b) Năng lực khoa học tự nhiên
- Nhận thức khoa học tự nhiên:
+ Phát biểu được khái niệm tiến hóa.
+ Phát biểu được khái niệm chọn lọc nhân tạo.
+ Trình bày được một số bằng chứng của quá trình chọn lọc do con người tiến hành đưa
đến sự đa dạng và thích nghi của các loài vật nuôi và cây trồng từ vài dạng hoang dại ban đầu.
+ Phát biểu được khái niệm chọn lọc tự nhiên. Dựa vào các ảnh hoặc sơ đồ, mô tả
được quá trình chọn lọc tự nhiên.
- Tìm hiểu tự nhiên: Thông qua phân tích các ví dụ về tiến hóa thích nghi, chứng minh
được vai trò của chọn lọc tự nhiên đối với sự hình thành đặc điểm thích nghi và đa dạng của sinh vật.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Giải thích được sự thay đổi về hình dạng, màu
sắc, tập tính, … ở các loài sinh vật là biểu hiện của sự hình thành đặc điểm thích nghi và
đa dạng của sinh vật; Giải thích được sự hình thành và phát triển của thế giới sống, các quy luật của tự nhiên. 3. Về phẩm chất
- Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
- Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá về quá trình tiến hoá của sinh vật.
- Có tình yêu thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường tự nhiên.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Các hình ảnh theo sách giáo khoa;
- Máy chiếu, giấy A1, bút viết bảng.
- Tranh mô tả về sự tiến hóa của một số loài sinh vật. - Phiếu học tập:
PHIẾU HỌC TẬP TRẠM 1
Nghiên cứu về chọn lọc nhân tạo
1.Chọn lọc nhân tạo là gì?
........................................................................................................................................
2. Động lực của quá trình chọn lọc nhân tạo là gì?
........................................................................................................................................
3. Em hãy cho biết mục đích của con người trong việc tạo ra các giống chó khác nhau? Ví dụ Giống Mục đích
4. Em hãy cho biết con người đã tạo ra các giống cải bằng cách chọn lọc các biến dị ở
bộ phận nào của cây cải ban đầu? Kết quả Ví dụ
Bộ phận được chọn lọc (giống cây được hình thành)
5. Tại sao mỗi giống vật nuôi, cây trồng có những đặc điểm phù hợp với nhu cầu của con người?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
PHIẾU HỌC TẬP TRẠM 2
Nghiên cứu về chọn lọc tự nhiên
1. Chọn lọc tự nhiên là gì? Lấy ví dụ minh họa.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
2. Quan sát hình ảnh và mô tả quá trình chọn lọc tự nhiên trong sự hình thành đặc
điểm thích nghi ở bướm.
- Bướm thường có nhiều …………… khác nhau.
- Nhận xét sự biến thiên số lượng
bướm từ quần thể ban đầu đến quần thể hiện tại:
+ Số lượng bướm màu vàng ................
+ Số lượng bướm màu nâu ..................
- Có sự thay đổi này là do
………………………………………...
………………………………………...
- Ý nghĩa của sự thay đổi:
..............................................................
3. Quan sát hình ảnh sau và trả lời câu hỏi:
a. Tại sao hai loài bọ ngựa có quan hệ họ hàng với nhau nhưng lại có màu sắc và hình dạng khác nhau?
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
b. Tại sao loài rắn vua có thể tránh được sự tấn công của các loài động vật ăn thịt?
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
4. Chọn lọc tự nhiên có vai trò gì trong quá trình tiến hóa của sinh vật?
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
PHIẾU HỌC TẬP TRẠM 3 Tổng kết
Hoàn thành sơ đồ tư duy trên giấy khổ A1 với từ khóa: CÁC HÌNH THỨC CHỌN LỌC