Giáo án Bài 5 Ngữ văn 8 Kết nối tri thức: Những câu chuyện hài

BÀI 5: NH N Ữ G CÂU CHUY N Ệ HÀI GIỚI THI U Ệ TRI TH C Ứ NG Ữ VĂN VÀ N I Ộ DUNG BÀI H C Ọ I. M C Ụ TIÊU 1. V m ề ức đ / ộ yêu c u c ầ n đ ầ t ạ - Nh n ậ bi t ế và phân tích đư c ợ m t ộ số y u ế tố c a ủ hài k ch ị nh : ư xung đ t ộ , hành đ ng, ộ nhân v t ậ , l i ờ tho i
ạ , thủ pháp trào phúng. - Nh n ậ bi t ế đư c ợ m t ộ số y u ế tố c a ủ truy n ệ cư i ờ nh : ư c t ố truy n, ệ b i ố c nh, ả nhân v t ậ và ngôn ng . ữ - Nh n ậ bi t ế đư c ợ câu h i ỏ tu t , ừ nghĩa tư ng ờ minh và nghĩa hàm n ẩ c a ủ câu; nêu đư c ợ tác d ng ụ c a ủ vi c ệ sử d ng ụ câu h i ỏ tu t ừ và nghĩa hàm n; ẩ gi i ả thích đư c ợ nghĩa c a ủ m t ộ số câu t c ụ ng t ữ hông d ng. ụ - Vi t ế đư c ợ bài văn nghị lu n ậ về m t ộ v n ấ đề đ i ờ s ng; ố nêu đư c ợ lí l , ẽ b ng ằ ch ng ứ thuy t ế ph c. ụ - Trình bày đư c ợ ý ki n ế về m t ộ v n ấ đề xã h i ộ ; nghe và tóm t t ắ đư c ợ n i ộ dung thuy t ế trình c a ng ủ ư i ờ khác. 2. V năng l ề c ự a. Năng l c chung ự Hình thành năng l c l ự àm vi c nhóm ệ , năng l c g ự i ợ m ,… ở b. Năng l c đ ự c ặ thù - Năng l c c ự m ả th phân t ụ ích văn b n ả văn h c. ọ - Năng l c ự ngôn ng : ữ sử d ng ụ câu h i ỏ tu t , ừ nghĩa hàm n ẩ và nghĩa tư ng ờ minh. . - Năng l c t ự o ạ l p văn b ậ n: ả vi t ế bài văn ngh l ị u n v ậ m ề t ộ v n đ ấ đ ề i ờ s ng. ố - Năng l c nói ự và nghe: trình bày đư c ợ ý ki n v ế m ề t ộ v n đ ấ xã h ề i ộ .. 3. V ph ề ẩm ch t ấ - Có ý th c ứ tránh nh ng ữ vi c ệ làm k ch ệ c m ỡ , lố lăng; hư ng ớ đ n ế cách ng ứ xử phù h p. ợ - Chăm ch , t ỉ gi ự ác h c t ọ p, t ậ ìm tòi và sáng t o ạ II. THIẾT B D Ị ẠY H C Ọ VÀ H C Ọ LI U Ệ 1. Chuẩn b c ị a g ủ iáo viên - Giáo án, tài li u t ệ ham kh o, k ả ế ho ch bài ạ d y ạ - Phi u h ế c t ọ p, ậ trả l i ờ câu h i ỏ - B ng ả giao nhi m ệ v cho H ụ S ho t ạ đ ng t ộ rên l p ớ - B ng ả giao nhi m ệ v h ụ c t ọ p ậ cho HS nhà ở 2. Chuẩn b c ị a h ủ c s ọ inh - SGK, SBT Ngữ văn 8, so n ạ bài theo hệ th ng ố câu h i ỏ hư ng ớ d n ẫ h c ọ bài, vở ghi. III. TI N Ế TRÌNH D Y Ạ H C Ọ HOẠT Đ N Ộ G C A Ủ GV - HS D K Ự IẾN SẢN PH M Ẩ - GV hư ng ớ d n ẫ HS tìm hi u
ể về hài 1. Hài k ch ị kịch. Hài k ch ị là m t ộ thể lo i ạ c a ủ k ch, ị - HS trả l i ờ hư ng ớ vào sợ cư i ờ nh o ạ cái x u ấ xa, lố b ch, ị l c ạ h u,… ậ đ i ố l p ậ v i ớ các chuẩn m c ự về cái t t ố đ p, ẹ ti n ế b . ộ Trong hài k ch ị có nhi u ề hình th c ứ xung đ t ộ , nh ng ư phổ bi n ế nh t ấ là sự không tư ng ơ x ng ứ gi a ữ cái bên trong v i
ớ cái bên ngoài. Xung đ t ộ k ch ị bi u ể hiện qua hành đ ng ộ k ch ị v i ớ các sự việc, tình hu ng ố gây cư i ờ . Nhân v t ậ chính trong hài k ch ị là nh ng ữ ki u ể ngư i ờ có tính cách tiêu bi u ể cho các thói x u
ấ đáng phê phán: hà ti n, ệ tham lam, kiêu căng, khoe m ,… ẽ L i ờ đ i ố tho i ạ trong hài k ch ị mang đ m ậ tính khẩu ng ; ữ c u ấ trúc đ i ố tho i ạ d a ự trên nh ng ữ n i ộ dung đ i ố ngh ch. ị Hài k ch ị thư ng ờ sử d ng ụ các thủ pháp trào phúng nh : ư t o ạ tình hu ng ố k ch ị tính, c i ả trang; dùng đi u ệ bộ gây cư i ờ ; dùng thủ pháp phóng đ i ạ , ch i ơ ch , ữ gây hi u l ể ầm, tho i ạ b l ỏ ng, nh ử i ạ ,… 2. Truy n c ệ ư i ờ - Truyện cư i ờ là m t ộ th ể lo i ạ t s ự có ự dung lư ng ợ nh , ỏ dùng ti ng ế cư i ờ nh m ằ chế gi u ễ nh ng ữ thói hư t t ậ xấu, nh ng ữ đi u ề trái tự nhiên, trái - GV hư ng ớ d n ẫ HS tìm hi u ể về thuần phong mĩ t c ụ c a ủ con ngư i ờ truy n c ệ ư i ờ . còn nh m ằ m c ụ đích gi i ả trí. Truy n ệ - HS trả l i ờ cư i ờ thư ng ờ ng n, ắ c t ố truy n ệ t p ậ trung vào sự vi c ệ có y u ế tố gây cư i ờ , tình hu ng ố trớ trêu, nh ng ữ ngh ch ị lí trong đ i ờ s ng,… ố B i ố c nh ả đư c ợ xây d ng ự trong truy n ệ cư i ờ thư ng ờ bị cư ng ờ đi u ệ so v i ớ th c ự t , ế có y u ế tố b t ấ ng . ờ Nhân v t ậ chính trong truy n ệ cư i ờ thư ng ờ là đối tư ng ợ b ch ị ế gi u. ễ Ngôn ngữ truy n ệ cư i ờ dân dã, nhi u ề ẩn ý. - Truy n ệ cư i ờ thư ng ờ là truy n ệ dân gian, tuy nhiên cũng có c ả ở hình th c ứ truy n k ệ c ể a ủ văn h c vi ọ t ế . 3. Câu h i ỏ tu từ Câu h i ỏ tu từ là câu h i ỏ không dùng để h i ỏ mà để kh ng ẳ đ nh, ị phủ đ nh, ị b c ộ lộ c m ả xúc,… Khác v i ớ câu h i ỏ thông thư ng, ờ câu h i ỏ tu từ đư c ợ sử d ng ụ nh m ằ đ t ạ m t ộ số hi u ệ quả giao ti p ế như tăng s c ắ thái bi u ể c m ả , bi u ể đ t ạ ý nghĩa m t ộ cách tế nh ,ị uy n ể chuy n. ể ườ - GV hư ng ớ d n ẫ HS tìm hi u
ể về câu 4. Nghĩa t ng minh và nghĩa hàm ẩ ủ h i ỏ tu t . ừ n c a câu ườ ượ ễ - HS trả l i ờ Nghĩa t ng minh là nghĩa đ c di n đ t ạ tr c ự ti p ế b ng ằ các từ ngữ trong câu. Nghĩa hàm n ẩ là nghĩa đư c ợ suy ra từ nghĩa tư ng ờ minh c a ủ c ả câu, từ nghĩa c a
ủ từ ngữ trong câu và từ ngữ c nh s ả d ử ng câu. ụ - GV hư ng ớ d n ẫ HS tìm hi u ể về