Giáo án Bài tập Chủ đề 2 Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/… Tiết:
BÀI TẬP (CHỦ ĐỀ 2) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ: 
Hệ thống hóa được các kiến thức cơ bản về chủ đề ánh sáng: khúc
xạ ánh sáng, tán sắc ánh sáng, màu sắc ánh sáng, sự khúc xạ ánh
sáng qua thấu kính, sự tạo ảnh qua thấu kính, kính lúp. 
Giải thích được các trường hợp trong đời sống gắn liền với chủ đề ánh sáng 2. Năng lực Năng lực chung: 
Năng lực tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ
học tập, phát triển khả năng tự duy độc lập của HS. 
Năng lực giao tiếp và hợp tác: Tích cực tham gia thảo luận nhóm,
làm việc tập thể, trao đổi và chia sẻ ý tưởng các nội dung học tập. 
Năng lực giải quyết vấn đề: Thu thập và làm rõ thông tin có liên
quan đến vấn đề; phân tích để xây dựng được các ý tưởng phù hợp.
Năng lực đặc thù: 
Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
+ Vận dụng kiến thức tổng hợp và các kĩ năng cơ bản về các nội dung ôn
tập vào việc giải bài tập ôn tập, ứng dụng trong cuộc sống. 
Tìm hiểu tự nhiên:
+ Sử dụng các thông tin, dữ liệu khoa học về các nội dung ôn tập. 
Nhận thức khoa học tự nhiên:
+ Hệ thống hóa được kiến thức trọng tâm của chủ đề bằng các sơ đồ, bảng biểu.
+ Tổng kết mối liên hệ các kiến thức trong chủ đề. 3. Phẩm chất 
Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân. 
Cẩn trọng, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong bài học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên: SGK, SBT, SGV Khoa học tự nhiên 9, Kế hoạch bài dạy.
2. Đối với học sinh: HS cả lớp: SGK, SBT Khoa học tự nhiên 9.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Giúp HS củng cố kiến thức đã học trong chủ đề Ánh sáng.
b. Nội dung: GV đặt câu hỏi kiểm tra bài cũ; HS vận dụng kiến thức đã
học để trả lời các câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV đặt câu hỏi kiểm tra kiến thức đã học: Một bạn khi quan sát kính
đeo của bố thì thấy có rìa dày, còn khi quan sat kính đeo của ông thì thấy
có rìa mỏng. Hãy cho biết kính của bố và ông dùng là thấu kính hội tụ
hay phân kì? Giải thích công dụng của chúng.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS vận dụng hiểu biết của bản thân để trả lời câu hỏi.
- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- GV mời HS trả lời câu hỏi. Gợi ý trả lời:
Kính của bố đeo là thấu kính phân kì, còn kính của ông đeo là thấu kính hội tụ.
+ Bố bị mắc tật cận thị, chỉ quan sát được các vật ở gần nhưng không
quan sát được những vật ở xa như người có mắt không bị tật. Điểm cực
viễn Cv (điểm xa nhất mà mắt còn nhìn rõ vật) ở gần mắt hơn bình
thường nên bố phải đeo thấu kính phân kì có tiêu cự phù hợp (tiêu điểm F
trùng với điểm cực viễn của mắt).
+ Ông bị mắc tật lão thị, chỉ nhìn rõ những vật ở xa mà không nhìn rõ
những vật ở gần như người có mắt không bị tật. Điểm cực cận CC (điểm
gần nhất mà mắt còn có thể nhìn rõ vật) ở xa mắt hơn bình thường nên
ông phải đeo thấu kính hội tụ có tiêu cự phù hợp để tạo ảnh xa mắt hơn vật.
- GV mời HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, chốt đáp án.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Trong các bài trước, các em đã có những
kiến thức cơ bản về ánh sáng. Để ôn tập và củng cố kiến thức đã học,
chúng ta hãy cùng vào bài học hôm nay: Bài tập (Chủ đề 2).
B. HOẠT ĐỘNG ÔN TẬP KIẾN THỨC
1. Hoạt động 1: Hệ thống hoá kiến thức trong chủ đề 2 (khoảng 20 phút) a) Mục tiêu:
‒ Khái quát được nội dung về kiến thức mà HS đã học trong chủ đề 2.
‒ Tạo cho HS tâm thế sẵn sàng củng cố, rèn luyện kiến thức, thực
hiện nhiệm vụ được giao trong hoạt động học. b) Nội dung:
Học sinh thực hiện nhiệm vụ nhóm trên bảng phụ để hệ thống kiến
thức nền của học sinh về ánh sáng.
c) Sản phẩm: Sơ đồ tư duy ôn tập chủ đề 2 của các nhóm
d) Tổ chức thực hiện:
► Giao nhiệm vụ học tập
– GV tổ chức lớp học thành các nhóm.
‒ GV hướng dẫn HS gợi nhớ lại những kiến thức đã học trong chủ đề.
– HS làm việc theo nhóm để thực hiện các nhiệm vụ:
+ Nêu những kiến thức trọng tâm đã học trong chủ đề 2.
+ Thiết kế sơ đồ tư duy để tổng kết những kiến thức này vào giấy khổ A0.
– Hoàn thành Phiếu đánh giá.
► Thực hiện nhiệm vụ học tập
– Các nhóm thực hiện nhiệm vụ như phần chuyển giao.
– GV theo dõi, động viên và hỗ trợ các nhóm gặp khó khăn.
► Báo cáo kết quả và thảo luận
‒ GV yêu cầu các nhóm trưng bày sản phẩm trên bảng cho cả lớp cùng quan sát.
‒ Mỗi nhóm cử đại diện lên trình bày ý tưởng thiết kế sơ đồ tư duy của nhóm mình.
‒ Các nhóm còn lại quan sát, lắng nghe và góp ý cho nhóm báo
cáo. Thông qua việc báo cáo, các nhóm cùng nhau đánh giá đồng đẳng
hoạt động của nhóm báo cáo theo phiếu đánh giá do GV cung cấp.
► Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
‒ GV nhận xét, đánh giá chung sản phẩm của các nhóm.
‒ Các nhóm điều chỉnh, bổ sung cho sản phẩm của nhóm mình.
Các nhóm hoàn chỉnh và công bố Phiếu đánh giá hoạt động cho nhóm
báo cáo (theo hướng dẫn của GV).
‒ GV tổng kết lại những kiến thức đã tìm hiểu trong chủ đề và
định hướng HS hoàn thành các bài tập vận dụng trong chủ đề.
2. Hoạt động 2: Hướng dẫn giải bài tập (Khoảng 20p) a) Mục tiêu:
- Giải được các bài tập về ánh sáng.
- Đánh giá được năng lực học sinh thông qua các bài tập.
b) Nội dung: GV hướng dẫn HS hoàn thành các bài tập (phụ lục)
được giao thông qua hình thức phiếu học tập, trình chiếu kết hợp vấn đáp
hoặc thuyết trình nêu vấn đề.
c) Sản phẩm: Kết quả bài làm cá nhân và nhóm của học sinh trên
phiếu học tập . Gợi ý các đáp án:
Phần A: Bài tập trắc nghiệm Câu 1 Câu 2 Câu 3 Câu 4 Câu 5 Câu 6 C D C C B B
Phần B: Bài tập tự luận
Câu 1: - Chiết suất của môi trường không khí là n1 ≈ 1
- Chiết suất của môi trường rượu n2 = 1,36
- Theo định luật khúc xạ ánh sáng: n1.sin i = n2.sin r => sin r = n 1 sin i . n2
Thay vào ta có: r ≈ 39033’
Câu 2: - Dưới ánh sáng Mặt trời ta nhìn thấy bông hoa hồng có màu đỏ
vì cánh hoa hồng đã hấp thụ các màu khác và cho phản xạ ánh sáng đỏ tới
mắt. Tương tự, ta nhìn thấy lá của bông hoa hồng có màu xanh vì lá của
hoa hồng đã hấp thụ các màu khác và cho phản xạ ánh sáng màu xanh tới mắt. Câu 3: