Lý thuyết Địa lý 7 Cánh diều Bài 11: Phương thức con người khai thác, sử dụng và bảo vệ thiên nhiên

BÀI 11. PHƯƠNG THỨC CON NGƯỜI KHAI THÁC, SỬ DỤNG
VÀ BẢO VỆ THIÊN NHIÊN
I. Khai thác thiên nhiên ở môi trường xích đạo ẩm
- Môi trường xíc đạo ẩm gồm bồn địa Công-gô và vùng duyên hải phía bắc vịnh Ghi-nê.
- Khí hậu nóng, mưa nhiều, đất đai màu mỡ, rừng rậm chiếm diện tích lớn động thực
vật phong phú, nhiều khoáng sản có giá trị. - Cách th c ứ con ngư i kha ờ i thác thiên nhiên:
+ Khai thác tài nguyên đ t, ấ nư c ớ , r ng ừ đ
ể hình thành các vùng tr ng ồ cà phê, ca cao, cao su, c d ọ u,... xu ầ t kh ấ u. ẩ + Khai thác và xu t kh ấ u d ẩ u m ầ , bô- ỏ xít,...
- Hiện nay, sự suy giảm diện tích rừng, đất đai bị thoái hóa và ô nhiễm môi trường đang
là trở ngại lớn với người dân ở khu vực này. 1

Thu ho c ạ h cà phê t i N ạ i-giê-ri-a
II. Khai thác thiên nhiên ở môi trường nhiệt đới
- Môi trường nhiệt đới châu Phi phân bố ở phía bắc và phía nam môi trường xích đạo.
+ Ở phía bắc lượng mưa ít, thời kì khô hạn kéo dài, xa-van phát triển.
+ Ở phía nam, khí hậu ẩm và dịu hơn, phía đông quanh năm nóng ẩm mưa nhiều. Có
một số khoáng sản có giá trị: vàng, đồng, chì,… - Cách th c ứ con ngư i kha ờ i thác thiên nhiên: + Ở nh ng ữ n i ơ khô h n: ạ ngư i ờ dân chủ y u ế tr ng ồ kê, chăn nuôi dê, c u ừ theo hình th c ứ chăn th . ả + Khu v c ự phía đông: ngư i ờ dân tr ng
ồ cây ăn quả và cây công nghi p ệ xu t ấ kh u ẩ (đi n ể
hình là cây cà phê), chăn nuôi gia súc. + Nh ng ữ khu v c ự t p ậ trung khoáng s n: ả con ngư i ờ ti n ế hành khai thác, ch ế bi n ế đ ể xu t ấ kh u. ẩ
Chăn nuôi dê ở môi trường nhiệt đới
III. Khai thác thiên nhiên ở môi trường hoang mạc 2


- Môi trường hoang mạc gồm: hoang mạc Xa-ha-ra ở phía bắc; hoang mạc Ca-la-ha-ri, Na-mip ở phía nam.
- Đặc điểm: khí hậu khô hạn, lượng mưa ít, bề mặt chủ yếu là sỏi đá, động vật nghèo
nàn. Một số khoáng sản có trữ lượng lớn, đặc biệt là dầu mỏ… - Cách th c ứ con ngư i kha ờ i thác thiên nhiên: + Con ngư i kha ờ i thác tài nguyên nư c ớ , sinh v t đ ậ phá ể t tri n c ể hăn nuôi du m c ụ . + T i c ạ ác c ố đ o, ng ả ư i dâ ờ n tr ng c ồ hà là, cam, chanh, lúa m c ạ h,... + Trong môi trư ng ờ hoang m c ạ có m t ộ s ố khoáng s n ả v i ớ tr ữ lư ng ợ l n, ớ đ c ặ bi t ệ là d u ầ m , c
ỏ on người đã khai thác đ xu ể t kh ấ u. ẩ + T n ậ d ng ụ sự phát tri n ể c a ủ khoa h c ọ kĩ thu t, ậ nhi u ề nư c ớ đ u ầ t ư h ệ th ng ố tư i ớ tiêu, c i ả t o hoa ạ ng m c ạ thành đ ng r ồ u ng đ ộ ể tr ng tr ồ t. ọ + Nhi u qu ề c ố gia t n d ậ ng c ụ nh qua ả n h p d ấ n ẫ đ thu hút khá ể c du l c ị h t i tha ớ m quan. + Các qu c ố gia h p ợ tác v i ớ nhau đ ể xây d ng ự “b c ứ tư ng ờ xanh vĩ đ i” ạ đ ngă ể n ch n ặ tình tr ng hoa ạ ng m c ạ hóa. 3


Cây chà là được trồng trong các ốc đảo
IV. Khai thác thiên nhiên ở môi trường địa trung hải
- Môi trường địa trung hải: phân bố thành dải hẹp ở vùng cực Bắc và cực Nam châu Phi. - Cách th c ứ con ngư i kha ờ i thác thiên nhiên: + Ngư i ờ dân đã khai thác đ c ặ đi m ể thiên nhiên về nhi t ệ đ , ộ lư ng ợ m a ư , đ t ấ và sinh v t ậ để tr ng ồ cây ăn quả c n ậ nhi t ệ nh :
ư nho, ô liu, cam, chanh và cây lư ng ơ th c ự nh ư lúa mì, ngô. + D a ự vào khoáng s n ả có s n ẵ ngư i ờ dân cũng đã ti n ế hành khai thác và xu t ấ kh u ẩ ph t ố phát, khí đ t, d ố u m ầ . ỏ 4