Lý thuyết Liên kết cộng hóa trị Hóa 10 Cánh diều

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) Bài 11: Liên k t ế c ng ộ hóa trị I. Liên k t ế c ng hóa t ộ rị Liên k t ế c ng ộ hóa trị là liên k t ế đư c ợ hình thành b i ở m t ộ hay nhi u ề c p ặ electron chung gi a ữ hai nguyên t . ử
Ví dụ 1: Nguyên tử hydrogen (H) có c u
ấ hình electron 1s1, chlorine (Cl) có c u ấ hình electron [Ne]3s23p5. Để đ t ạ đư c ợ c u ấ hình c a ủ khí hi m ế g n ầ nh t ấ , m i ỗ nguyên tử này đ u ề c n ầ thêm 1 electron. Vì v y ậ , m i ỗ nguyên t
ử H và Cl cùng góp 1 electron đ ể t o ạ nên 1 c p ặ electron chung cho c hai ả nguyên t . ử Nhận xét: - Liên k t ế gi a
ữ nguyên tử H và Cl đư c ợ t o ạ nên b i ở 1 c p ặ electron chung. Công th c ứ g i ọ là công th c el ứ ectron c a H ủ Cl. - N u ế gi a
ữ hai nguyên tử chỉ có m t ộ c p ặ electron chung thì c p ặ electron này đư c ợ bi u ể di n ễ b ng ằ m t ộ n i ố đ n ơ (–). Khi đó, HCl đư c ợ bi u ể di n ễ như sau: (công th c L ứ ewis c a ủ HCl). Như v y ậ , công th c
ứ Lewis là công th c ứ bi u ể di n ễ c u ấ t o
ạ phân tử qua các liên k t ế (c p
ặ electron chung) và các electron riêng. M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) - H p ợ ch t ấ HCl đư c ợ t o ạ nên chỉ b i ở liên k t ế c ng ộ hóa trị nên thu c ộ lo i ạ h p ợ ch t ấ c ng ộ hóa trị. Ví d 2 ụ : Công th c c ứ u t ấ o c ạ a ủ CO2 là O = C = O. N u ế gi a
ữ hai nguyên tử có hai c p
ặ electron chung thì hai c p
ặ electron này đư c ợ bi u ể di n b ễ ng ằ m t
ộ nối đôi (=) và g i ọ là liên k t ế đôi. Ví d 3 ụ : Công th c c ứ u t ấ o c ạ a ủ N2 là NN. N u ế gi a
ữ hai nguyên tử có ba c p
ặ electron chung thì ba c p
ặ electron này đư c ợ bi u ể di n b ễ ng ằ m t
ộ nối ba () và g i ọ là liên k t ế ba. Ví d 4 ụ : Phân t am ử monia k t ế h p v ợ i ớ ion H+ t o
ạ ra cation ammonium ( NH4 ). M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả )
Trên nguyên tử N còn 1 c p
ặ electron riêng, khi hình thành NH4 , c p ặ electron này trở thành c p
ặ electron chung cho cả N và H, cả N và các nguyên t ử H đ u ề th a ỏ mãn quy t c ắ octet. Như v y ậ , liên k t ế đ n ơ gi a
ữ nguyên tử N trong NH3 và H+ đư c ợ t o ạ thành b i ở m t ộ c p el ặ ectron góp chung c a ủ nguyên t N ử .
Để chỉ rõ sự khác bi t ệ v ề ngu n ồ g c ố c p ặ electron chung, liên k t ế t o ạ b i ở c p ặ electron c a ủ N và ion H+ đư c ợ kí hi u ệ là mũi tên () xu t ấ phát từ N. Lo i ạ liên k t ế này đư c ợ g i ọ là liên k t ế cho nh n. ậ Liên k t ế cho nh n l ậ à liên k t ế mà c p el ặ
ectron chung đư c đóng góp t ợ m ừ t ộ nguyên t . ử II. Phân lo i ạ liên k t ế theo đ âm ộ đi n ệ Sự khác bi t ệ v ề hi u ệ đ ộ âm đi n ệ () gi a ữ hai nguyên t ử A và B có th ể cho bi t ế ki u ể liên k t ế gi a ữ hai nguyên t đó. ử
 = (A) – (B); trong đó (B) > (A). Quy t c ắ phân lo i ạ liên k t ế theo đ âm ộ đi n: ệ
 0 ≤  < 0,4: Liên k t ế c ng ộ hóa tr không c ị c. ự
 0,4 ≤  < 1,7: Liên k t ế c ng ộ hóa tr có c ị c. ự   ≥ 1,7: Liên k t ế ion. Chú ý: Có m t ộ số trư ng ờ h p ợ ngo i
ạ lệ không tuân theo quy t c ắ trên nh : ư h p ợ ch t ấ c ng ộ hóa trị HF, h p ch ợ ất ion MnI2… Ví d 1 ụ : Xét phân t C ử l2. M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả )  = 0  Liên k t ế gi a hai ữ nguyên tử Cl là liên k t ế c ng hóa ộ tr không c ị c. ự Ví d 2 ụ : Xét phân t H ử Cl.
 = (Cl ) - (H) = 3,2 – 2,2 = 1,0  Liên k t ế gi a ữ nguyên t H ử và Cl là liên k t ế c ng ộ hóa trị có c c. ự Ví d 3 ụ : Xét phân t N ử aCl.
 = (Cl) - (Na) = 3,2 – 0,9 = 2,3  Liên k t ế trong NaCl là liên k t ế ion. III. Liên k t
ế sigma () và liên k t ế pi () Để t o ạ nên m t ộ c p
ặ electron chung, hai AO ch a ứ electron đ c ộ thân (ho c ặ gi a ữ 1 AO
trống và 1 AO bão hòa electron) c n xen ph ầ v ủ i ớ nhau. Xét sự xen phủ c a ủ AOs và AOp, có hai ki u ể xen ph ủ AO là xen ph ủ tr c ụ và xen phủ bên. 1. Xen ph ủ tr c ụ là xen ph ủ gi a ữ hai AO d c ọ theo tr c ụ n i ố (tr c ụ z) hai nguyên t . ử Có 3 khả năng xen ph t ủ r c: ụ - Xen ph gi ủ a ữ AO s v i ớ AO s: - Xen ph gi ủ a ữ AO s v i ớ AO p: - Xen ph gi ủ a ữ AO p v i ớ AO p: Liên k t ế đư c ợ t o nên t ạ xen ph ừ ủ tr c c ụ a ủ hai AO g i ọ là liên k t ế sigma (). 2. Xen ph bên l ủ à sự xen ph x ủ y r ả a gi a hai ữ AO p song song v i ớ nhau. M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85