Đề cương ôn tập Giữa kì 1 Ngữ văn 6 Cánh diều

ĐỀ CƯƠNG NỘI DUNG ÔN TẬP KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ I
NĂM HỌC 20…. – 20….
MÔN NGỮ VĂN 6 – CÁNH DIỀU
I. NỘI DUNG KIẾN THỨC CẦN ÔN TẬP
A. Phần 1: Nội dung kiến thức cần ôn tập 1. Văn bản:
a. Truyện truyền thuyết, truyện cổ tích Nội dung
Truyện truyền thuyết Truyện cổ tích
- Truyện truyền thuyết là loại - Truyện cổ tích là loại truyện dân
truyện dân gian, có yếu tố gian, thường có yếu tố hoang đường,
hoang đường, kì ảo, kể về các kì ảo, kể về cuộc đời của một số kiểu
sự kiện và nhân vật liên quan nhân vật như: nhân vật có tài năng kì
đến lịch sử hoặc giải thích lạ, nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông
1. Khái niệm nguồn gốc phong tục, cảnh vật minh, nhân vật bất hạnh, nhân vật
địa phương theo quan niệm ngốc nghếch, người mang lốt vật,… của nhân dân.
nhằm thể hiện ước mơ, niềm tin của
nhân dân về chiến thắng cuối cùng
của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu,…
Thánh Gióng, Con rồng cháu Sự tích cây khế, Thạch Sanh, Tấm 2. Ví dụ
tiên, Sự tích Hồ Gươm,... Cám,... b. Thơ lục bát Nội dung Kiến thức
1. Khái niệm - Lục bát là thể thơ truyền thống của dân tộc Việt Nam. Mỗi bài thơ ít
nhất gồm hai dòng với số tiếng cố định: dòng 6 tiếng (dòng lục) và
dòng 8 tiếng (dòng bát). Thơ lục bát gieo vần chân và vần lưng. Tiếng
thứ sáu của dòng lục gieo vần xuống tiếng thứ sáu của dòng bát, tiếng


thứ tám của dòng bát gieo vần xuống tiếng thứ sau của dòng lục tiếp theo.
Việt Nam đất nước ta ơi
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn 2. Ví dụ
Cánh cò bay lả rập rờn
Mây mờ che đỉnh Trường Sơn sớm chiều.
(Việt Nam quê hương ta - Nguyễn Đình Thi)
- Thơ lục bát thường ngắt nhịp chẵn (mỗi nhịp hai tiếng). Lục bát là
3. Hình thức thể thơ có sức sống mãnh liệt, mang đậm vẻ đẹp tâm hồn con người Việt Nam.
c. Bảng hệ thống hóa thông tin về các văn bản đọc Văn Loại,
Đặc điểm nổi bật Bài Tác giả bản thể loại Nội dung Hình thức 1
Hình tượng Thánh Gióng với Xây dựng nhiều
nhiều sắc màu thần kì là biểu chi tiết tưởng
tượng rực rỡ của ý thức và tượng kì ảo tạo
Truyện sức mạnh bảo vệ đất nước, nên sức hấp dẫn Thánh ? truyền
đồng thời là sự thể hiện quan cho truyền Gióng thuyết
niệm và ước mơ của nhân thuyết.
dân ta ngay từ buổi đầu lịch
sử về người anh hùng cứu
nước chống giặc ngoại xâm. Thạch ?
Truyện Truyện cổ tích về người dũng - Sử dụng nhiều Sanh cổ tích
sĩ diệt chằn tinh, diệt đại chi tiết tưởng
bàng cứu người bị hại, vạch tượng thần kì độc
mặt kẻ vong ân, bội nghĩa và đáo và giàu ý
chống quân xâm lược. nghĩa (sự ra đời


Truyện thể hiện ước mơ, và lớn lên của
niềm tin về đạo đức, công lí Thạch Sanh,
xã hội và lí tưởng nhân đạo, cung tên vàng,
yêu hòa bình của nhân dân ta. cây đàn thần, niêu cơm thần…). - Xây dựng hai nhân vật đối lập.
Ca ngợi tính chất chính Sử dụng nhiều
nghĩa, tính chất nhân dân và chi tiết tưởng
chiến thắng vẻ vang của cuộc tượng, kì ảo, giàu
khởi nghĩa Lam Sơn chống ý nghĩa. Sự tích
Truyện giặc Minh xâm lược do Lê Hồ ? truyền
Lợi lãnh đạo ở đầu thế kỉ Gươm thuyết
XV. Truyện cũng nhằm giải
thích tên gọi hồ Hoàn Kiếm,
đồng thời thể hiện khát vọng hòa bình dân tộc. 2 À ơi Bình
Thơ lục Bài thơ bày tỏ tình cảm của - Thể thơ lục bát tay mẹ Nguyên bát
người mẹ với đứa con nhỏ bé nhịp nhàng như
của mình. Qua hình ảnh đôi lối hát ru con.
bàn tay và những lời ru, bài - Phối hợp hài
thơ đã khắc họa thành công hòa các biện
một người mẹ Việt Nam điển pháp tu từ: ẩn dụ,
hình: vất vả, chắt chiu, yêu điệp từ, điệp cấu
thương, hi sinh...đến quên trúc. mình.


Bài thơ thể hiện tình cảm của - Thể thơ lục bát
người con xa nhà trong một nhịp nhàng, biểu
lần về thăm mẹ mình. Mặc cảm.
dù mẹ không ở nhà nhưng - Kết hợp thành Về Đinh
hình ảnh mẹ hiễn hữu trong công các biện Thơ lục thăm Nam
từng sự vật thân thuộc xung pháp tu từ: ẩn dụ, bát mẹ Khương
quanh. Mỗi cảnh, mỗi vật liệt kê.
đều biểu hiện sự vất vả, sự
tần tảo, hi sinh và đặc biệt là
tình thương yêu của mẹ dành cho con.
Ba bài ca dao trong văn bản - Thể thơ lục bát
thể hiện tình cảm gia đình: nhịp nhàng, biểu Ca dao
Thơ dân đó là tình cảm giữa cha mẹ cảm. Việt
gian lục với con, tình cảm cội nguồn - Sử dụng thành Nam bát và tình cảm anh em. công biện pháp tu từ so sánh. 3 Trong Nguyên Hồi kí
Đoạn văn kể lại một cách - Lời văn nhẹ lòng Hồng
chân thực và cảm động nhàng, tình cảm, mẹ
những cay đắng và tủi cực giàu hình ảnh và
cùng tình yêu thương cháy chan chứa cảm
bỏng của nhà văn thời thơ ấu xúc.
đối với người mẹ bất hạnh, - Mạch truyện, đáng thương của mình. mạch cảm xúc tự nhiên, chân thực. - Kết hợp lời văn kể chuyện với