Đề thi cuối kì 2 Ngữ văn 11 Cánh diều (Đề 5)

SỞ GD&ĐT TỈNH
ĐỀ THI CUỐI HỌC KÌ II
……………………..
Năm học: 2023 – 2024
Môn: Ngữ văn – Lớp 11 ĐỀ SỐ 5
(Thời gian làm bài: 90 phút)
Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)
Đọc văn bản và trả lời các câu hỏi bên dưới: (…)
VŨ NHƯ TÔ – Cảnh ngộ chúng tôi có khác chi cảnh ngộ bà? Có phần khổ nhục
hơn nữa. Chế độ thì nghiệt ngã vô lý: nhà không cho làm cao, áo không cho mặc
đẹp. Ai xây một kiểu nhà mới khả quan, thì lập tức kết vào tội lộng hành đem
chém. Thành thử không ai dám vượt ra khuôn sáo nghìn xưa, nghề kiến trúc đọng
lại như một vũng ao tù. Người có tài không được thi thố đành phải tiến về mặt tiểu
xảo. Mà nói ngay đến những bọn này nào họ có được yên thân. Họ phải lẩn lút,
giấu giếm. Vô phúc mà triều đình biết, thế là gia đình tan nát. Họ bị đóng cũi giải
kinh, để làm những công việc nhà vua, thân giam trong nội như một tên trọng
phạm, mãi đến khi mắt mờ, tay chậm, họ mới được thải hồi nguyên quán. Triều
đình còn không ban cho họ một chút bổng nhờ để mưu sống buổi tàn niên. Cách
đối đãi như thế, thì nhân tài nhiều sao được, mà ai chịu luyện tập cho thành tài?
Thậm chí người ta nói kẻ có tài đã không giúp cho gia đình, còn là một cái vạ nữa.
ĐAN THIỀM – Thảo nào mà nước ta không có lấy một lâu đài nào ra hồn, khả dĩ
sánh với những lâu đài Trung Quốc. Ngay cả Chiêm Thành cũng hơn ta nhiều lắm…
VŨ NHƯ TÔ – Tôi bẩm sinh có khiếu về kiến trúc. Tôi đã học văn, sau bỏ văn tập
nghề, nhưng tập thì tập, vẫn lo nơm nớp, chỉ sợ triều đình biết, thì vợ con ở nhà
nheo nhóc, mà mình cũng không biết bao giờ được tháo cũi xổ lồng. Vua Hồng
Thuận ngày nay càng khinh rẻ chúng tôi, cách đối đãi lại bạc ác. Chẳng qua là cái
nợ tài hoa, chứ thực ra theo nghề ở ta lợi chẳng có mà nhục thì nhiều.


ĐAN THIỀM – Chính vì thế mà ông càng đáng trọng.
VŨ NHƯ TÔ – Trọng để làm gì? Tìm danh vọng chúng tôi đã chẳng chọn nghề này. Đời lẩn lút…
ĐAN THIỀM – Vậy thì các ông luyện nghề làm gì, luyện mà không đem ra thi thố?
VŨ NHƯ TÔ – Đó là nỗi khổ tâm của chúng tôi. Biết đa mang là khổ nhục mà
không sao bỏ được. Như bóng theo hình. Chúng tôi vẫn chờ dịp.
ĐAN THIỀM – Dịp đấy chứ đâu? Cửu Trùng Đài… […]
VŨ NHƯ TÔ – Xây Cửu Trùng Đài cho một tên bạo chúa, một tên thoán nghịch,
cho một lũ gái dâm ô? Tôi không thể đem tài ra làm một việc ô uế, muôn năm làm
bia miệng cho người đời được.
ĐAN THIỀM – Ông biết một mà không biết hai. Ông có tài, tài ấy phải đem cống
hiến cho non sông, không nên để mục nát với cỏ cây. Ông không có tiền, ông
không có thể dựng lấy một tòa đài như ý nguyện. Chấp kinh, phải tòng quyền. Đây
là lúc ông nên mượn tay vua Hồng Thuận mà thực hành cái mộng lớn của ông…
Ông khẽ tiếng. Đó là tiểu tiết. Ông cứ xây lấy một tòa đài cao cả. Vua Hồng Thuận
và lũ cung nữ kia rồi mất đi nhưng sự nghiệp của ông còn lại về muôn đời. Dân ta
nghìn thu được hãnh diện, không phải thẹn với những cung điện đẹp nước ngoài,
thế là đủ. Hậu thế sẽ xét công cho ông, và nhớ ơn ông mãi mãi. Ông hãy nghe tôi
làm cho đất Thăng Long này thành nơi kinh kỳ lộng lẫy nhất trần gian.
VŨ NHƯ TÔ – Đa tạ. Bà đã khai cho cái óc u mê này. Thiếu chút nữa, tôi nhỡ cả.
Những lời vàng ngọc tôi xin lĩnh giáo. Trời quá yêu nên tôi mới được gặp bà.
ĐAN THIỀM – Tôi cũng may được gặp ông. Xin ông cố đi. Đức vua ngự tới…
(Trích Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng, in trong Tổng tập văn học Việt Nam, Hà
Minh Đức sưu tầm, biên soạn, giới thiệu, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, 1997)


Câu 1. Những nhân vật nào xuất hiện trong đoạn trích ? (0,5 điểm) A. Đan Thiềm B. Vũ Như Tô C. Vua Hồng Thuận D. Cả A và B
Câu 2. Những lời nói của các nhân vật ở trong đoạn trích được gọi là: (0,5 điểm) A. Lời tác giả
B. Lời chỉ dẫn sân khấu C. Lời thoại D. Lời thuyết minh
Câu 3. Dựa vào đoạn trích, hãy cho biết Vũ Như Tô có tài năng gì? (0,5 điểm) A. Tài hội họa B. Tài văn chương C. Tài võ nghệ D. Tài kiến trúc
Câu 4. Đan Thiềm muốn Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài nhằm mục đích gì?
A. Lưu danh tiếng muôn thuở
B. Tô điểm cho đất nước
C. Phục vụ lợi ích của nhà vua D. Cả A và B
Câu 5. Nhân vật Vũ Như Tô hiện lên trong đoạn trích là một con người có tính
cách như thế nào? (0,5 điểm)
A. Không khuất phục trước cường quyền
B. Luồn cúi để cầu phú quý
C. Không có chính kiến rõ ràng
D. Bất chấp tất cả vì danh vọng


Câu 6. Nhận xét nào sau đây nói lên tính cách của Đan Thiềm? (0,5 điểm)
A. Có tấm lòng quý trọng người tài
B. Có lòng nghĩ cho non sông đất nước
C. Có con mắt nhìn xa trông rộng D. Cả A và B
Câu 7. Phát biểu nào sau đây nói lên nội dung khái quát của đoạn trích? (0,5 điểm)
A. Đan Thiềm thuyết phục Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài để phục vụ nhà vua
B. Đan Thiềm thuyết phục Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài để hưởng phú quý
C. Đan Thiềm thuyết phục Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài phục vụ nhân dân
D. Đan Thiềm thuyết phục Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài để tô điểm cho đất nước
Câu 8. Văn bản trên thuộc thể loại văn học nào? A. Kịch B. Kí C. Tiểu thuyết D. Truyện ngắn
Câu 9 (1,0 điểm) Qua lời thoại của Vũ Như Tô: “Xây Cửu Trùng Đài cho một tên
bạo chúa, một tên thoán nghịch, cho một lũ gái dâm ô?”, bạn rút ra được điều gì về
bản chất của giai cấp thống trị đương thời?
Câu 10 (1,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích, bạn có suy nghĩ gì về sứ mệnh của người tài?
Phần II. Viết (4,0 điểm)
Hãy viết bài văn nghị luận phân tích hình tượng nhân vật Vũ Như Tô và Đan
Thiềm ở đoạn trích trên. HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm) Câu Nội dung Điểm