Đề thi giữa kì 1 Ngữ văn 6 Cánh diều (đề 3)

ĐỀ 3
PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2023 – 2024 ĐỀ SỐ 3
Môn: Ngữ văn – Lớp 6
(Thời gian làm bài: 90 phút)
Phần I. Đọc - hiểu (6.0 điểm)
Đọc kĩ đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:
Sự tích bánh chưng, bánh giầy
Ngày xưa, đời Vua Hùng Vương thứ 6, sau khi đánh dẹp xong giặc Ân, vua có ý
định truyền ngôi cho con.
Nhân dịp đầu Xuân, vua mới họp các hoàng tử lại, bảo rằng: “Con nào tìm được
thức ăn ngon lành, để bày cỗ cho có ý nghĩa nhất, thì ta sẽ truyền ngôi vua cho”.
Các hoàng tử đua nhau tìm kiếm của ngon vật lạ dâng lên cho vua cha, với hy vọng
mình lấy được ngai vàng.
Trong khi đó, người con trai thứ 18 của Hùng Vương, là Tiết Liêu (còn gọi là Lang
Liêu) có tính tình hiền hậu, lối sống đạo đức, hiếu thảo với cha mẹ. Vì mẹ mất
sớm, thiếu người chỉ vẽ, nên ông lo lắng không biết làm thế nào.
Một hôm, Tiết Liêu nằm mộng thấy có vị Thần đến bảo: “Này con, vật trong Trời
Đất không có gì quý bằng gạo, vì gạo là thức ăn nuôi sống con người. Con hãy nên
lấy gạo nếp làm bánh hình tròn và hình vuông, để tượng hình Trời và Đất. Hãy lấy
lá bọc ngoài, đặt nhân trong ruột bánh, để tượng hình Cha Mẹ sinh thành.”
Tiết Liêu tỉnh dậy, vô cùng mừng rỡ. Ông làm theo lời Thần dặn, chọn gạo nếp thật
tốt làm bánh vuông để tượng hình Đất, bỏ vào chõ chưng chín gọi là Bánh Chưng.
Và ông giã xôi làm bánh tròn, để tượng hình Trời, gọi là Bánh Dầỵ Còn lá xanh


bọc ở ngoài và nhân ở trong ruột bánh là tượng hình cha mẹ yêu thương đùm bọc con cái.
Đến ngày hẹn, các hoàng tử đều đem thức ăn đến bày trên mâm cỗ. Ôi thôi, đủ cả
sơn hào hải vị, nhiều món ngon lành. Hoàng tử Tiết Liêu thì chỉ có Bánh Dầy và
Bánh Chưng. Vua Hùng Vương lấy làm lạ hỏi, thì Tiết Liêu đem chuyện Thần báo
mộng kể, giải thích ý nghĩa của Bánh Dầy Bánh Chưng. Vua cha nếm thử, thấy
bánh ngon, khen có ý nghĩa, bèn truyền ngôi Vua lại cho Tiết Liêu con trai thứ 18.
Kể từ đó, mỗi khi đến Tết Nguyên Đán, thì dân chúng làm bánh Chưng và bánh
Dầy để dâng cúng Tổ Tiên và Trời Đất.
Câu 1. Truyện “Bánh chưng, Bánh giầy” thuộc:
A. Những câu chuyện truyền thuyết đầu thời đại Hùng Vương.
B. Những câu chuyện truyền thuyết thời đại nhà Nguyễn
C. Những câu chuyện cổ đầu thời đại Lê Sơ.
D. Những câu chuyện cổ thời đại Lê Sơ.
Câu 2. Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh như thế nào?
A. Hùng Vương đã lớn tuổi, muốn truyền ngôi cho con trong hoàn cảnh đất nước yên bình.
B. Đất nước có chiến tranh, vua cha phải cầm quân ra trận nên cần người thay mặt
mình quản lí đất nước.
C. Hùng Vương còn trẻ nhưng muốn chọn người nối ngôi để tránh gây ra tranh
giành quyền lực giữa các con.
D. Đất nước đối mặt với nguy cơ bị giặc phương Bắc xâm chiếm, vua Hùng muốn
tìm người tài giỏi làm vua để chống giặc.
Câu 3. Lang Liêu là người như thế nào? A. Độc tài, vô dụng. B. Âm hưu, hiểm ác.

C. Cao quý, giàu sang.
D. Thông minh, tháo vát, biết lấy gạo làm bánh.
Câu 4. Ý nghĩa của phong tục ngày Tết nhân dân ta làm bánh chưng, bánh giầy là gì?
A. Bánh chưng bánh giầy là thức ăn trang trọng, cao quý nhất để cúng Tổ tiên
B. Thể hiện tấm lòng uống nước nhớ nguồn, nhớ công trời đất
C. Nhấn mạnh tầm quan trọng của cây lúa và thiên nhiên trong nền văn hoá lúa nước. D. Tất cả đều đúng
Câu 5. Qua cách thức nối ngôi của nhà vua, ta thấy ông là người như thế nào?
A. Tham lam nhưng sáng suốt. B. Ngu xuẩn, tàn ác. C. Nhu nhược, tham lam. D. Anh minh, sáng suốt.
Câu 6. Truyền thuyết “Bánh chưng, Bánh giầy” có nghệ thuật gì đặc sắc:
A. Lối kể chuyện dân gian: theo trình tự thời gian; Sử dụng chi tiết tưởng tượng.
B. Sử dụng ngôn ngữ đối thoại tài tình.
C. Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần linh, sử dụng yếu tố tưởng tượng kì ảo.
D. Xây dựng hình tượng nhân vật oai hùng.
Câu 7. Ý nghĩa văn bản “Bánh chưng, Bánh giầy” :
A. Ca ngợi truyền thống yêu nước, yêu thương con người của dân tộc ta.
B. Là câu chuyện suy tôn tài năng, phẩm chất của con người trong việc xây dựng đất nước.
C. Ca ngợi truyền thống đoàn kết, bền vững và thống nhất của dân tộc ta.
D. Truyện ca ngợi ý chí, sức mạnh phi thường của nhân dân ta thời đại Hùng Vương.


Câu 8. Truyền thuyết “Bánh chưng, Bánh giầy” nhân vật nào là nhân vật chính? A. Vua Hùng
B. 20 người con và vua Hùng C. Lang Liêu và vua Hùng D. Lang Liêu
Câu 9 (1,0 điểm) Tìm thành ngữ trong câu sau và giải nghĩa của thành ngữ đó:
Đến ngày hẹn, các hoàng tử đem đủ thứ của ngon vật lạ bày lên mâm cỗ mình làm để dự thi.
Câu 10 (1,0 điểm) Theo em, câu chuyện này giải thích phong tục gì vào ngày Tết ở nước ta?
Phần II. Viết (4,0 điểm)
Em hãy viết bài văn kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích mà em đã được học, được nghe. HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần I. Đọc hiểu (5,0 điểm) Câu
Nội dung cần đạt Điểm
A. Những câu chuyện truyền thuyết đầu thời đại Hùng Câu 1 0,5 điểm Vương.
A. Hùng Vương đã lớn tuổi, muốn truyền ngôi cho con Câu 2 0,5 điểm
trong hoàn cảnh đất nước yên bình.
Câu 3 D. Thông minh, tháo vát, biết lấy gạo làm bánh. 0,5 điểm
Câu 4 D. Tất cả đều đúng 0,5 điểm
Câu 5 D. Anh minh, sáng suốt. 0,5 điểm
Câu 6 C. Xây dựng hình tượng nhân vật mang dáng dấp thần 0,5 điểm