Giáo án Bài 15: Khóa lưỡng phân KHTN 6 Cánh diều

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../....
BÀI 15. KHÓA LƯỠNG PHÂN I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Sau khi học xong bài này HS:
- Nhận biết được cách xây dựng khóa lưỡng phân trong phân loại một số nhóm sinh vật.
- Thực hành xây dựng được khóa lưỡng phân với đối tượng sinh vật. 2. Năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Năng lực KHTN: Hình thành, phát triển biểu hiện của các năng lực:
+ Nhận biết và nêu được tên các sự vật, hiện tượng, khái niệm, quy luật, quá trình tự nhiên.
+ So sánh, phân loại, lựa chọn được các sự vật, hiện tượng, quá trình tự nhiên theo các tiêu chí khác nhau.
3. Phẩm chất: Hình thành và phát triển phẩm chất trung thực.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: một số hình khối bằng gỗ hoặc nhựa, sơ đồ và bảng phân loại một số loài,
sơ đồ và bảng phân loại một số cây trong vườn, giáo án, sgk, máy chiếu.
2 - HS : Sgk, vở ghi chép.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Tạo hứng thú, thu hút sự chú ý của HS. Kiểm tra kĩ năng phân loại
của HS, cách xây dựng tiêu chí phân loại.
b) Nội dung: GV đưa các khối hình cho HS quan sát, trả lời câu hỏi
c) Sản phẩm: Kết quả của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- GV sử dụng các khối hộp nhiều màu sắc cho HS quan sát và yêu cầu các nhóm
suy nghĩ, thảo luận và phân chia các khối hộp theo hình dạng, màu sắc...


- GV nghe câu trả lời của HS, từng bước dẫn dắt HS vào nội dung bài học mới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Sử dụng khóa lưỡng phân trong phân loại sinh vật
a) Mục tiêu: Nhận biết được cách xây dựng khóa lưỡng phân trong phân loại nhóm sinh vật.
b) Nội dung: GV trình bày nội dung, hướng dẫn cho HS quan sát, thực hiện.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
I. Sử dụng khóa lưỡng phân
trong phân loại sinh vật
- GV giới thiệu định nghĩa khóa lưỡng phân và
các dạng khóa lưỡng phân.
- Khóa lưỡng phân là phương
pháp được dùng để xác định một
- GV hướng dẫn HS cách xây dựng một khóa
loài bằng cách trả lời một loạt các
lưỡng phân bằng ví dụ cụ thể ở hình trong sgk: câu hỏi dựa trên các đặc điểm
+ Bước 1: Liệt kê các đặc điểm. Hãy liệt kê
tương phản khi có hai kết quả xảy
các đặc điểm có thể quan sát được. ra.
+ Bước 2: Sắp xếp các đặc điểm theo thứ tự.
- Có hai dạng khóa lưỡng phân:
Khi xây dựng khoá lưỡng phân, trước tiên ta
dạng sơ đồ phân nhanh và dạng
cần bắt đầu với các đặc điểm chung nhất, viết.
trước khi chuyển sang các đặc điểm cụ thể
- Một số lưu ý khi xây dựng khóa hơn. lưỡng phân:
+ Bước 3: Chia mẫu vật. Ta có thể sử dụng
+ Chỉ xem xét một đặc điểm tại
câu hỏi để chia mẫu vật của bạn thành hai một thời điểm.
nhóm và nên bắt đầu từ đặc điểm chung nhất.
+ Sử dụng các đặc điểm hình thái
+ Bước 4: Chia nhỏ mẫu hơn nữa. Dựa vào


đặc điểm tương phản tiếp theo, chia nhỏ mẫu
nhiều nhất có thể.
vật. Tiếp tục chia nhỏ các mẫu còn lại bằng
+ Sử dụng các đặc điểm chung
cách đặt đủ câu hỏi cho đến khi xác định và
nhất ở bước đầu và sử dụng các
đặt tên cho tất cả chúng.
đặc điểm ít điểm chung hoặc ít rõ
+ Bước 5: Vẽ sơ đồ khoá lưỡng phân. Có thể
ràng hơn để chia chúng thành các
tạo một khoá lưỡng phân bằng cách viết hoặc nhóm nhỏ hơn. vẽ sơ đồ.
+ Khi viết, hãy sử dụng các từ
+ Bước 6: Kiểm tra. Khi đã hoàn thành khóa tương phản.
lưỡng phân, kiểm tra lại để chắc chắn khoá
lưỡng phân vừa tạo hoạt động một cách chính
xác. Cần tập trung vào mẫu vật mà ta đang cố
gắng xác định và xem qua các câu hỏi trong
khóa lưỡng phân để xem liệu có xác định được
mẫu đó ở phần cuối hay không, nếu không,
cần thực hiện các điều chỉnh cho phù hợp.
- GV hướng dẫn HS thực hiện theo từng bước
trong hướng dẫn ở trang 90 SGK để xác định các loài động vật.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe GV hướng dẫn, nắm rõ các bước
thực hiện khóa lưỡng phân và một số lưu ý.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- HS trình bày các bước thực hiện khóa lưỡng phân từ ví dụ trong sgk.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động.
Hoạt động 2: Thực hành xây dựng khóa lưỡng phân


a) Mục tiêu: Thực hành xây dựng được khóa lưỡng phân với đối tượng sinh vật.
b) Nội dung: GV hướng dẫn, giảng giải để HS nắm rõ cách xây dựng khóa lưỡng phân.
c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
II. Thực hành xây dựng khóa lưỡng phân
- GV treo sơ đồ và bảng phân loại một số
cây trong vườn, nhắc lại quy trình thực
hiện, yêu cầu HS tạo nhóm, tạo khóa lưỡng - Sản phẩm của các nhóm
phân theo nội dung nhóm lựa chọn.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS hình thành nhóm, phân công nhiệm
vụ, tìm nội dung thực hiện, vạch ra các
bước thực hiện để đưa ra sản phẩm cuối cùng.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- GV gọi đại diện từng nhóm đứng dậy
trình bày kết quả thực hiện của nhóm mình.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức cốt lõi của hoạt động.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a) Mục tiêu: Luyện tập kiến thức về khóa lưỡng phân trong phân loại sinh vật.
b) Nội dung: GV giao bài tập, HS hoàn thành
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- GV yêu cầu HS thực hiện bài luyện tập trang 90 sgk.