Giáo án Bài 27 KHTN 6 Cánh diều (2024): Lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
BÀI 27. LỰC TIẾP XÚC VÀ LỰC KHÔNG TIẾP XÚC I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức:
- Nêu được lực tiếp xúc xuất hiện khi vật (hoặc đối tượng) gây ra lực có sự tiếp xúc
với vật (hoặc đối tượng) chịu tác động của lực; lấy được ví dụ về lực tiếp xúc.
- Nêu được lực không tiếp xúc xuất hiện khi vật (hoặc đối tượng) gây ra lực không
có sự tiếp xúc với vật (hoặc đối tượng) chịu tác động của lực, lấy được ví dụ về lực không tiếp xúc. 2. Năng lực - Năng lực chung:
+ Năng lực tự chủ và tự học: Tìm kiếm thông tin để tìm hiểu về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc.
+ Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm, hỗ trợ và tiếp thu ý kiến của các
thành viên để thực hiện thí nghiệm về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc
+ Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Suy nghĩ và đưa ra các biện pháp khi GV
đặt vấn đề hoặc khi tiến hành thí nghiệm phát sinh ra vấn đề cần giải quyết. - Năng lực KHTN:
+ Hiểu được khi nào xuất hiện lực tiếp xúc và khi nào xuất hiện lực không tiếp xúc
+ Lấy được ví dụ về hai loại lực trên. 3. Phẩm chất:
- Chăm học, chịu khó đọc SGK, tài liệu nhằm tìm hiểu về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc.
- Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động nhận và thực hiện nhiệm vụ khi
bố trí và thực hiện thí nghiệm.
- Trung thực trong khi thực hiện thí nghiệm, ghi chép và báo cáo kết quả thí nghiệm.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên: Chuẩn bị
- Quả cầu kim loại, dây treo, nam châm, bóng bay
- Phiếu học tập, giấy A0, bảng kiểm hoạt động nhóm


- Hai nam châm có đánh dấu các cực từ Bắc (N) – Nam (S).
- Giáo án, sgk, máy chiếu...
2. Học sinh: Chuẩn bị sgk, vở ghi chép.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: Khơi gợi hứng thú và dẫn dắt HS vào bài học
b) Nội dung: GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm
c) Sản phẩm: Kết quả HS thực hiện
d) Tổ chức thực hiện:
- GV cho HS thực hiện lần lượt các bước thí nghiệm mở đầu ở sgk.
- GV nêu vấn đề: Bằng cách nào có thể làm lệch dây treo vật? Có thể không chạm
tay trực tiếp vào vật và dây treo được không?
Từ câu hỏi trên HS trả lời và GV dẫn dắt: Vậy thì những lực nào là lực tiếp xúc,
những lực nào được gọi là lực không tiếp xúc. Chúng ta cùng vào bài mới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu và lấy ví dụ về lực tiếp xúc
a) Mục tiêu: Nêu được lực tiếp xúc xuất hiện khi vật (hoặc đối tượng) gây ra lực
có sự tiếp xúc với vật (hoặc đối tượng) chịu tác động của lực; lấy được ví dụ về lực tiếp xúc.
b) Nội dung: GV cho HS đọc thông tin, quan sát hình ảnh, trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ I. Lực tiếp xúc - NV1:
- Những lực xuất hiện giữa hai vật
khi chúng tiếp xúc nhau được gọi
GV cho HS làm việc cá nhân: Đọc SGK mục là lực tiếp xúc.
I, sau đó thảo luận tìm hiểu các từ khoá: Lực
va chạm, lực đàn hồi và lực tiếp xúc nói
- Ví dụ: Lực khi tay bưng bê đồ
chung. GV lưu ý cho HS đặc điểm tác dụng
vật, lực khi chân đá vào quả bóng.
của lực va chạm, lực đàn hồi trong từng ví
- Khi một vật đang chuyển động va dụ.
chạm với một vật khác thì mỗi vật

- NV2:
đều tác dụng lực va chạm vào vật còn lại.
GV cho các nhóm thực hành, tác dụng lực
vào lò xo, quả bóng bay để thấy được lực
- Độ lớn của lựa va chạm có thể rất
xuất hiện (gọi tên lực) khi ta tác dụng lực vào lớn hoặc có thể rất nhỏ. vật.
- Khi vật đàn hồi bị biến dạng thì
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
xuất hiện lực đàn hồi chống lại lực gây ra biến dạng đó.
- HS thực hiện theo nhóm và trả lời câu hỏi.
- GV quan sát, hướng dẫn HS khi cần
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- GV mời đại diện HS trình bày kết quả
- GV mời HS nhóm khác nhận xét và bổ sung
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, kết luận, chuyển sang nội dung mới.
Hoạt động 2: Tìm hiểu và lấy ví dụ về lực không tiếp xúc
a) Mục tiêu: Nêu được lực không tiếp xúc xuất hiện khi vật (hoặc đối tượng) gây
ra lực có sự tiếp xúc với vật (hoặc đối tượng) chịu tác động của lực; lấy được ví dụ về lực không tiếp xúc.
b) Nội dung: GV cho HS đọc thông tin, quan sát hình ảnh, trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
II. Lực không tiếp xúc
- GV cung cấp các nam châm, cho HS thực
- Có những lực xuất hiện giữa hai
hiện thí nghiệm theo nhóm, yêu cầu mô tả kết vật không tiếp xúc nhau, những
quả, đưa ra kết luận về việc tạo ra lực tác
lực như vậy được gọi là lực
dụng giữa nam châm với nam châm, nam


châm với vật nhỏ bằng sắt: đưa chúng lại gần không tiếp xúc.
nhau nhưng không để tiếp xúc nhau.
- Ví dụ: Lực nam châm hút các
- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi: Tương
vật sắt, lực trái đất hút quả bị
tác nam châm với vật nhỏ bằng sắt (nắp bút, rụng.
ngòi bút…), thanh nam châm khác.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS đọc thông tin sgk, thực hiện tìm ra câu trả lời.
- GV quan sát, hướng dẫn HS khi cần
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- Đại diện HS trình bày kết quả
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, kết luận, chuyển sang nội dung mới.
Hoạt động 3: Tìm hiểu các ứng dụng của lựa tiếp xúc và không tiếp xúc trong thực tế
a) Mục tiêu: Biết được các ứng dụng của lựa tiếp xúc và không tiếp xúc trong thực tế.
b) Nội dung: GV hướng dẫn HS đọc thông tin tìm hiểu, trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Ứng dụng của lực tiếp xúc và không tiếp xúc
- GV đề xuất giải thích nguyên tắc hoạt động
của đồ chơi: Quả địa cầu lơ lửng - HS nêu ra ứng dụng
- GV cho HS xem thêm các ví dụ về thiết bị
hoặc đồ dùng sinh hoạt có ứng dụng của lực