Giáo án Bài 3 Lịch sử 10 Kết nối tri thức (2024): Sử học và các lĩnh vực khoa học

Ngày soạn: Ngày dạy:
CHỦ ĐỀ 2: VAI TRÒ CỦA SỬ HỌC
BÀI 3: SỬ HỌC VỚI CÁC LĨNH VỰC KHOA HỌC I. MỤC TIÊU
Thông qua bài học, giúp HS: 1. Về kiến thức
- Giải thích được Sử học là một môn khoa học có tính liên ngành.
- Phân tích được mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác.
- Nêu được vai trò của các môn khoa học tự nhiên và công nghệ đối với nghiên cứu lịch sử.
- Giải thích được sự hộ trợ của Sử hoc đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ. 2. Về năng lực
- Rèn luyện kỹ năng: sưu tầm, khai thác và sử dụng sử liệu trong học tập lịch sử; trình bày, giải
thích, phân tích… sự kiện, quá trình lịch sử liên quan đến bài học; vận dụng kiến thức, kỹ năng
đã học để giải quyết những tình huống/ bài tập nhận thức mới.
- Góp phần hình thành và phát triển các năng lực: tìm hiểu lịch sử; nhận thức và tư duy lịch sử;
vận dụng kiến thức , kỹ năng đã học. 3. Về phẩm chất
- Bồi dưỡng các phẩm chất như:Khách quan, trung thực,chăm chỉ, có ý thức tìm tòi, khám phá lịch sử.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1.Giáo viên
- Giáo án: Biên soạn theo định hướng phát triển năng lực, phiếu học tập dành cho HS
- Thiết bị dạy học tối thiểu theo quy đinh của Bộ GD-ĐT; một số tranh ảnh, hiện vật lịch sử, một
số tư liệu lịch sử tiêu biểu gắn liền với nội dung bài học do GV sưu tầm và hướng dẫn HS sưu tầm thêm các tài liệu.
- Tập bản đồ và tư liệu Lịch sử 10.
- máy tính, máy chiếu ( nếu có) 2. Học sinh - SGK
- Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm liên quan đến bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu và sự hướng dẫn của GV.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Khởi động
a. Mục tiêu: Kích thích tư duy của học sinh trong bài học
b. Nội dung: Học sinh dựa vào sự hướng dẫn của giáo viên để trả lời câu hỏi theo yêu cầu của giáo viên


c. Sản phẩm: Học sinh đọc phần dẫn mởi đầu và trả lời câu hỏi do GV đưa ra
d. Tổ chức thực hiện: GV hỏi: Để vinh danh di tích- danh thắng Tràng An ( Ninh Bình) là Di sản
thế giới, hồ sơ liên quan đến di sản trình UNESCO gồm có những nội dung nào? Qua đó chứng tỏ điều gì?
Từ câu trả lời của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới: các lĩnh vực, các ngành khoa học có mối
tương tác, có vai trò như thế nào trong nghiên cứu lịch sử? Sử học đã đóng góp gì trong sự phát
triển các ngành các lĩnh vực khác? Thì hôm nay chúng ta qua chủ đề thứ 2 với bài 3 với tiêu đề
sử học với các lĩnh vực khoa học
2. Hình thành kiến thức mới
Hoạt động 1: Tìm hiểu và lý giải tại sao Sử học được coi là môn khoa học có tính liên ngành
a. Mục tiêu: Học sinh biết giải thích vì sao Sử học được coi là một môn khoa học có tính liên
ngành thông qua khai thác các tư liện lịch sử, ví dụ cụ thể
- Góp phần hình thành năng lực tìm hiểu lịch sử, năng lực nhận thức và tư duy lịch sử cho học sinh.
b. Nội dung: Học sinh nghiên cứu SGK, quan sát hình ảnh, thảo luận với nhau để trả lời câu hỏi của giáo viên.
c. sản phẩm: học sinh giải thích tính liên ngành của học sử học qua câu hỏi của GV d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động dạy- học
Dự kiến sản phẩm
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
1. Sử học- môn khoa học có tính liên ngành GV chia nhóm:
- Sử học là ngành khoa học
Nhóm 1: tìm hiểu sử học có những phương pháp nào trong
nghiên cứu về tất cả các lĩnh vực
việc nghiên cứu lịch sử
đời sống của con người trong
Nhóm 2: tìm hiểu về phương pháp các nhà sử học đã sử dụng quá khứ như: chính trị, kinh tế, trng tư liệu 1 xã hội…..
Nhóm 3: tìm hiểu về phương pháp các nhà sử học đã sử dụng - Trong nghiên cứu phải có sự trong tư liệu 2
phối hợp sử dụng thông tin và
phương pháp của các ngành
Nhóm 2: tìm hiểu về phương pháp các nhà sử học đã sử dụng khoa học khác nhau để tìm hiểu trong tư liệu 3
một cách toàn diện, sâu sắc, hiệu
GV hỏi: hãy tìm điểm giống và khác nhau giữa 3 tư liệu trên
quả và khoa học về từng lĩnh
vực trong quá khứ để hiểu đúng
GV hỏi: qua việc tìm hiểu tư liệu thì các em hãy cho biết vì
và đầy đủ hơn về lịch sử
sao nghiên cứu lịch sử phải kết hợp kiến thức và phương pháp liên ngành?
Bước 2 thực hiện nhiệm vụ


HS thảo luận theo từng nhóm để đưa ra câu trả lời
Bước 3 Báo cáo kết quả hoạt động
- Đại diên từng nhóm trình bày
- GV chỉ định một số HS trả lời câu hỏi chốt ý
Bước 4 đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV phân tích cho học sinh từng tư liệu và giải thích các câu hỏi
-GV nhận xét và trình bày chốt ý
Hoạt động 2: Tìm hiểu về mối liên hệ giữa sử học và các ngành khoa học xã hội nhân văn
a. Mục tiêu: HS biết phân tích mối liên hệ giữa Sử học với các ngành khoa học xã hội và nhân văn khác.
- HS biết sử dụng, khai thác tư liệu để tìm hiểu, rút ra mối liên hệ.
b. Nội dung: Học sinh nghiên cứu SGK, quan sát hình ảnh, thảo luận với nhau để trả lời câu hỏi của giáo viên.
c. sản phẩm: phải biết được mối quan hệ giữa sử học với các ngành khoa học xã hội nhân văn và ngược lại d. tổ chức thực hiện
Hoạt động dạy- học
Dự kiến sản phẩm
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
2. Mối liên hệ giữa Sử học với
các ngành khoa học xã hội,
GV tổ chức cho HS theo nhóm và thảo luận theo cặp đôi nhân văn
Nhóm 1: tìm hiểu về tư liệu 4 và trả lời câu hỏi” tự liệu trên a. Mối liên hệ giữa Sử học với
đề cập đến sự kiện lịch sử nào? Hãy chỉ ra một số sự kiện
các ngành khoa học xã hội và
hoặc bối cảnh lịch sử được đề cập trong các hồi của tác nhân văn
phẩm? thông qua đó hãy cho biết mối quan hệ giữa sử học
với các ngành khoa học nhân văn”
- Lịch sử đời sống xã hội là chất
liệu và là nguồn cảm hứng đưa
Nhóm 2: tìm hiểu giữa các ngành khoa học, xã hội và nhân
đến sự ra đời của các tác phẩm
văn với Sử học có mối liên hệ như thế nào? Hãy lấy ví dụ để văn học, nghệ thuật… đồng thời chứng minh
cũng là đối tượng nghiên cứu Nhóm 3,4 sẽ làm mục 3
của một số ngành khoa học, xã hội và nhân văn
Bước 2 thực hiện nhiệm vụ
b. Mối liên hệ giữa các ngành
HS đọc và làm theo yêu cầu GV đưa ra
khoa học xã hội và nhân văn với


Bước 3 Báo cáo kết quả hoạt động Sử học
- đại diên từng nhóm trình bày trước lớp về phần gv giao
- Sử học sử dụng tri thức, thành
tựu, phương pháp nghiên cứu
Bước 4 đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
của nhiều ngành như: Triết, Văn
HS phân tích, nhận xét đánh giá những kết quả của học sinh
học, Địa lý…. Để miêu tả, khôi
phục đối tượng nghiên cứu
-GV nhận xét và trình bày chốt ý
Hoạt động 3: Tìm hiểu mối quan hệ giữa Sử học với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ
a. Mục tiêu: Thông qua khai thác các ví dụ cụ thể HS nêu được vai trò của các môn khoa học
tự nhiên và công nghệ đối với nghiên cứu lịch sử
-HS giải thích được sự hỗ trợ của Sử học đối với các ngành khoa học tự nhiên và công nghệ
b. Nội dung: Học sinh nghiên cứu SGK, quan sát hình ảnh, thảo luận với nhau để trả lời câu hỏi của giáo viên.
c. sản phẩm: phải biết được vai trò giữa sử học với các ngành khoa học tự nhiên- công nghệ và ngược lại d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động dạy- học
Dự kiến sản phẩm
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
3. Sử học với các ngành khoa
học tự nhiên và công nghệ
GV tổ chức cho HS theo nhóm và thảo luận theo cặp đôi
a. Vai trò của Sử học với các
Nhóm 3: tìm hiểu về hình 4 và trả lời câu hỏi” Các tác phẩm ngành khoa học tự nhiên và
như trong hình có được coi là tác phẩm lịch sử không? Vì công nghệ
sao? thông qua đó hãy cho biết vai trò giữa sử học với các
ngành khoa học tự nhiên và công nghệ”.
- Khoa học tự nhiên và công
nghệ là đối tượng nghiên cứu
Nhóm 4: tìm hiểu vai trò của ngành khoa học tự nhiên và của sử học.
công nghệ đối với Sử học như thế nào? Hãy lấy ví dụ để chứng minh.
- Nghiên cứu lịch sử hình thành
và phát triển của chính các
Bước 2 thực hiện nhiệm vụ
nghành KHTN-CN chính là để
HS đọc và làm theo yêu cầu GV đưa ra
kế thừa, rút kinh nghiệm.
Bước 3 Báo cáo kết quả hoạt động
b. Vai trò của các ngành khoa
học tự nhiên và công nghệ với
- đại diên từng nhóm trình bày trước lớp về phần gv giao Sử học
Bước 4 đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- Nhà sử học cần phải sử dụng
HS phân tích, nhận xét đánh giá những kết quả của học sinh
nhiều thông tin và phương pháp
các ngành khoa học tự nhiên và