Giáo án Bài 3: Tác động của công nghệ số đối với con người, xã hội Tin học 9 Chân trời sáng tạo

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
CHỦ ĐỀ 3: ĐẠO ĐỨC, PHÁP LUẬT VÀ VĂN HOÁ TRONG MÔI TRƯỜNG SỐ
BÀI 3: TÁC ĐỘNG CỦA CÔNG NGHỆ SỐ ĐỐI VỚI CON NGƯỜI, XÃ HỘI
I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Trình bày được một số tác động tiêu cực của công nghệ kĩ thuật số đối với
đời sống con người và xã hội, nêu được ví dụ minh hoạ.
- Nêu được một số nội dung liên quan đến luật Công nghệ thông tin, nghị định
về sử dụng dịch vụ Internet, các khía cạnh pháp lí của việc sở hữu, sử dụng và trao đổi thông tin.
- Nêu được một số hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hoá khi
hoạt động trong môi trường số thông qua một vài ví dụ. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Năng lực học tập, tự học: HS biết tự tìm kiếm, chuẩn bị và lựa chọn tài liệu,
phương tiện học tập trước giờ học, quá trình tự giác tham gia các và thực
hiện các hoạt động học tập cá nhân trong giờ học ở trên lớp,…
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Khả năng phân công và phối hợp thực hiện nhiệm vụ học tập.
- Năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo: HS đưa ra các phương án trả lời cho
câu hỏi, bài tập xử lý tình huống, vận dụng kiến thức, kĩ năng của bài học để
giải quyết vấn đề thường gặp.
Năng lực riêng:
- Hiểu biết cơ bản về pháp luật, đạo đức và văn hoá liên quan đến sử dụng tài
nguyên thông tin và giao tiếp trên mạng. 1
- Nêu được ví dụ minh hoạ về tác động tiêu cực của công nghệ kĩ thuật số đối
với đời sống con người và xã hội.
- Nêu được nội dung liên quan đến luật Công nghệ thông tin, nghị định về sử
dụng dịch vụ Internet, các khía cạnh pháp lí của việc sở hữu, sử dụng và trao đổi thông tin.
- Nhận biết một số hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hoá khi
hoạt động trong môi trường số thông qua một vài ví dụ. 3. Phẩm chất
- Rèn luyện ý thức tôn trọng pháp luật và tinh thần trách nhiệm trong việc trao
đổi thông tin trên môi trường số.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giáo viên
- SGK, SBT, bài trình chiếu (Slide), máy chiếu.
- Một số tình huống liên quan đến sử dụng tài nguyên thông tin và giao tiếp
trên mạng và những hành vi vi phạm pháp luật, trái đạo đức, thiếu văn hoá
khi hoạt động trong môi trường số.
2. Đối với học sinh - SGK, SBT, vở ghi,…
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a) Mục tiêu: HS được định hướng đến nội dung và mục tiêu của bài học.
b) Nội dung: HS dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi Khởi động SGK trang 13.
c) Sản phẩm: Từ yêu cầu, HS vận dụng sự hiểu biết để trả lời câu hỏi Khởi động SGK trang 13.
d) Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ:
- GV chia lớp thành các nhóm 3 – 4 HS, cho HS xem video về sử dụng Internet
https://www.youtube.com/shorts/Bw4MEM9Gic8, sau đó nêu câu hỏi Khởi động
SGK trang 13 cho các nhóm thảo luận: 2
Hãy trao đổi với bạn để nêu những lợi ích và những vấn đề phát sinh từ việc sử
dụng thiết bị số, Internet đối với đời sống con người và xã hội.
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập:
- Các nhóm HS thảo luận về các đoạn video mà GV cho xem.
- GV quan sát quá trình các nhóm thảo luận, giải đáp thắc mắc nếu HS chưa rõ.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận:
- GV mời một số nhóm báo cáo kết quả thảo luận.
Gợi ý trả lời:
+ Lợi ích của việc sử dụng thiết bị số, Internet đối với đời sống con người và xã hội:
- Internet cung cấp nguồn thông tin, kho kiến thức khổng lồ.
- Internet cung cấp nhiều hình thức giải trí: chơi game, nghe nhạc, xem phim, mua sắm,…
- Internet giúp kết nối bạn bè, mở rộng các mối quan hệ.
- Học tập trực tuyến qua Internet. …
Một số vấn đề phát sinh từ việc sử dụng thiết bị số, Internet đối với đời sống con người và xã hội:
 Gây tổn hại thị lực.
 Khiến con người trở nên thụ động, lười vận động.
 Làm tăng nguy cơ thất nghiệp.
 Tạo ra thông tin sai lệch và tin tức giả mạo.
 Người già, người khuyết tật hoặc dân tộc thiểu số và cư dân ở các vùng
nghèo vùng sâu xa sẽ bị tụt hậu xa hơn và tạo ra khoảng cách lớn trong xã hội.
 Rác thải điện tử gây ô nhiễm môi trường. …
- Các nhóm khác lắng nghe và góp ý.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện: 3
GV dẫn dắt HS vào bài học mới: Công nghệ phát triển không ngừng và len lỏi vào
mọi ngóc ngách của cuộc sống, buộc chúng ta phải làm quen với nó. Một khi hiểu
rõ cách khai thác, các em có thể biến nó thành công cụ cải thiện chất lượng cuộc
sống. Song, công nghệ cũng có những mặt trái tác động tiêu cực, khiến cuộc sống
trở nên phức tạp và khó khăn hơn. Để giúp các em hiểu được một số mặt trái của
công nghệ số và biết cách sử dụng dịch vụ Internet đúng quy định, chúng ta sẽ
cùng nhau đến với Bài 3: Tác động của công nghệ số đối với con người, xã hội.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu mặt trái của công nghệ số a. Mục tiêu:
- Trình bày được một số tác động tiêu cực của công nghệ kĩ thuật số đối với đời
sống con người và xã hội, nêu được ví dụ minh hoạ.
b. Nội dung: HS làm việc nhóm, đọc nội dung trong sgk, phát biểu, thảo luận trước
lớp về một số mặt trái của công nghệ số.
c. Sản phẩm học tập: Trình bày được nội dung chính về những mặt trái của công
nghệ số. Lấy ví dụ minh hoạ cụ thểm thực tiễn về công nghệ số có thể: Ảnh hưởng
tiêu cực đến sức khoẻ, làm con người bị lệ thuộc công nghệ, làm phát sinh tiêu cực
về đạo đức, văn hoá, pháp luật; Ảnh hưởng đến môi trường và lãng phí; Tăng nguy
cơ tụt hậu, mất việc làm.
d. Tổ chức hoạt động:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ 1. Mặt trái của công nghệ số học tập
a) Ảnh hưởng tiêu cực của công nghệ
- GV nêu vấn đề: “Công nghệ số được số đối với sức khoẻ.
ứng dụng sâu rộng và mang lại hiệu - Lạm dụng công nghệ số có thể dẫn đến
quả to lớn trong mọi lĩnh vực, mọi những vấn đề sức khoẻ thể chất, tinh
hoạt động của đời sống, xã hội. Tuy thần: giảm thị lực, thính lực, đau xương
nhiên, công nghệ số cũng có những khớp, béo phì, trầm cảm,..
mặt trái mà chúng ta cần biết để hạn VD:
chế tối đa các tác động tiêu cực của + Sử dụng điện thoại thông minh nhiều 4