Giáo án Bài 31 KHTN 6 Cánh diều (2024): Sự chuyển hóa năng lượng

Ngày soạn: .../.../... Ngày dạy: .../.../...
BÀI 31. SỰ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức:
- Lấy được ví dụ chứng tỏ: Năng lượng có thể chuyển từ dạng này sang dạng từ vật này sang vật khác.
- Nêu được: Năng lượng hao phí luôn xuất hiện khi năng lượng được chuyển từ
khác, dạng này sang dạng khác, từ vật này sang vật khác.
- Nêu được định luật bảo toàn năng lượng và lấy được ví dụ minh hoạ.
- Nêu được sự truyền năng lượng trong một số trường hợp đơn giản trong thực tiễn.
- Đề xuất được biện pháp để tiết kiệm năng lượng trong các hoạt động hằng ngày. 2. Năng lực
- Năng lực chung: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác.
- Năng lực KHTN: Hình thành, phát triển biểu hiện của các năng lực:
+ Nhận biết và nêu được tên các sự vật, hiện tượng, khái niệm, quy luật, quá trình tự nhiên.
+ Giải thích được mối quan hệ giữa các sự vật và hiện tượng.
+ Đề xuất vấn đề, đặt câu hỏi cho vấn đề.
+ Đưa ra được các giải pháp và thực hiện giải pháp để bảo vệ tự nhiên...
3. Phẩm chất: Hình thành và phát triển phẩm chất trung thực, trách nhiệm, chăm chỉ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên:
- Tranh, ảnh một số thiết bị, đồ dùng gia đình: quạt điện, bàn là, bóng điện, nồi cơm điện...
- Tranh, ảnh về việc nấu ăn bằng bếp ga
- Tranh, ảnh việc tắt hết các thiết bị điện trong lớp học trước khi ra về.
- Tranh, ảnh về sự lãng phí điện năng
- Mô hình con lắc đơn hoặc quả lắc đồng hồ.
- Sgk, giáo án, máy chiếu.
2. Học sinh: Sgk, vở ghi chép.


III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: HS kể được tên năng lượng “vào”, năng lượng “ra” trên một số thiết
bị thường gặp trong gia đình (như quạt điện, bàn là, bóng điện, nồi cơm điện, ấm
đun nước,...). Từ đó, hướng đến kiến thức về sự chuyển hoá năng lượng.
b) Nội dung: GV nêu câu hỏi, HS trả lời.
c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- GV khuyến khích HS dựa vào hiểu biết tính năng của các thiết bị thường gặp, kể
tên năng lượng “vào” - “ra” của một số thiết bị trong gia đình.
- HS trả lời, GV ghi ý kiến của HS lên bảng, không phân biệt đúng sai.
- GV đặt vấn đề: Hằng ngày, chúng ta sử dụng năng lượng trong nhiều hoạt động
như nấu ăn, giặt quần áo, chơi thể thao, vận hành các máy và thiết bị... Trong các
hoạt động đó đều có sự chuyển hóa năng lượng. Vậy, chuyển hóa năng lượng là gì,
chúng ta cùng tìm hiểu ở bài 31. Sự chuyển hóa năng lượng.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự chuyển hóa năng lượng tự dạng này sang dạng khác
a) Mục tiêu: HS hiểu được năng lượng có sự chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác
b) Nội dung: GV hướng dẫn, HS vận dụng kiến thức, thực hiện nhiệm vụ
c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện của HS
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Tìm hiểu sự chuyển hóa năng
lượng tự dạng này sang dạng
- GV cho HS quan sát hình ảnh một số thiết khác
bị, đồ dùng trong gia đình: quạt điện, bàn là,
bóng điện, nồi cơm điện, ấm đun nước…
- Trong mọi hoạt động, đều có sự
chuyển hóa năng lượng từ dạng
- GV yêu cầu HS hãy cho biết thiết bị nhận này sang dạng khác.
dạng năng lượng nào và sau đó chuyển hóa
thành dạng năng lượng khác là gì?
- Ví dụ: Năng lượng điện chuyển
thành năng lượng ánh sáng phát ra


Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ từ đèn điện.
- HS quan sát hình ảnh, đưa ra nhận định
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- GV gọi một số HS trình bày.
- GV gọi HS nhận xét và bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- Đánh giá kết quả, kết luận, chuyển sang nội dung mới.
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự truyền hóa năng lượng tự dạng này sang dạng khác
a) Mục tiêu: HS hiểu được năng lượng có sự truyền hóa từ dạng này sang dạng khác
b) Nội dung: GV hướng dẫn, HS vận dụng kiến thức, thực hiện nhiệm vụ
c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện của HS
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Tìm hiểu sự chuyển hóa năng
lượng tự dạng này sang dạng
- GV cho HS quan sát hình ảnh một số hình khác
ảnh mô tả hoạt động chuyền bóng cho đồng
đội, hình ảnh cầu thủ đá bóng đi xa trong môn - Trong mọi hoạt động, đều có sự bóng đá…
truyền năng lượng từ vật này sang vật khác.
- GV yêu cầu HS hãy cho biết: Vật nào truyền
năng lượng và vật nào nhận năng lượng?
- Ví dụ: Thả quả cầu nóng vào
cốc nước thì năng lượng nhiệt
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
được truyền từ quả cầu sang
- HS quan sát hình ảnh, đưa ra nhận định nước.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận


- GV gọi một số HS đứng dậy trình bày.
- GV mời HS khác nhận xét và bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- Đánh giá kết quả, kết luận, chuyển sang nội dung mới.
Hoạt động 3: Tìm hiểu năng lượng có ích và năng lượng hao phí a) Mục tiêu:
- Nhận biết được năng lượng có ích và năng lượng hao phí
- Trình bày được đặc điểm của năng lượng có ích và năng lượng hao phí
b) Nội dung: GV cho HS thảo luận nhóm, thực hiện nhiệm vụ
c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện của HS
d) Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Năng lực có ích và năng lực hao phí
- GV cho HS quan sát hình ảnh:
- Mọi quá trình có sự truyền năng
+ Hình ảnh về việc nấu ăn bằng bếp gas với lượng hoặc chuyển năng lượng đều ngọn lửa lớn
kèm theo năng lượng hao phí.
+ Hình ảnh mô tả hiện tượng vỏ quạt điện
- Ví dụ cụ thể: Đèn điện bật sáng
nóng lên khi hoạt động.
+ Năng lượng điện chuyển thành
- Sau khi quan sát tranh ảnh, GV yêu cầu
năng lượng ánh sáng => Năng
HS làm việc nhóm, thảo luận và ghi kết quả lượng có ích.
vào giấy A0, cử người thuyết trình về năng
lượng có ích và năng lượng hao phí trong sự + Năng lượng điện chuyển thành
chuyển hóa năng lượng cụ thể.
năng lượng nhiệt làm nóng đèn => Năng lượng hao phí.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- Trong cuộc sống chúng ta cần phải
- HS hình thành nhóm thảo luận nhiệm vụ
cách giảm phần năng lượng hao phí. được giao.