Giáo án Bài 32: Nguồn carbon. Chu trình carbon. Sự ấm lên toàn cầu Khoa học tự nhiên 9 Cánh Diều

Phụ lục IV
KHUNG KẾ HOẠCH BÀI DẠY
(Kèm theo Công văn số 5512/BGDĐT-GDTrH ngày 18 tháng 12 năm 2020 của Bộ GDĐT)
Trường: ...........................
Họ và tên giáo viên:............................
Tổ: ................................
CHỦ ĐỀ 10: KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT
Bài 32. NGUỒN CARBON. CHU TRÌNH CARBON.
SỰ ẤM LÊN TOÀN CẦU
Thời lượng: 3 tiết I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Nêu được một số dạng tồn tại phổ biến của nguyên tố carbon trong tự nhiên (than, kim
cương, carbon dioxide, các muối carbonate, các hợp chất hữu cơ).
- Trình bày được sản phẩm và sự phát năng lượng từ quá trình đốt cháy than, các hợp
chất hữu cơ, chu trình carbon trong tự nhiên và vai trò của carbon dioxide trong chu trình đó.
- Nêu được khí carbon dioxide và methane là nguyên nhân chính gây hiệu ứng nhà kính, sự ấm lên toang cầu.
- Trình bày được những bằng chứng của biến đổi khí hậu, thời tiết do tác động của sự
ấm lên toàn cầu trong thời gian gần đây; những dự đoán về các tác động tiêu cực trước mắt và lâu dài 2. Về năng lực a) Năng lực chung
‒ Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu một số dạng tồn tại phổ biến của
nguyên tố carbon trong tự nhiên.
‒ Giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để diễn đạt sản phẩm và sự phát
năng lượng từ quá trình đốt cháy than, các hợp chất hữu cơ; Chu trình carbon trong tự
nhiên và vai trò của carbon dioxide trong chu trình đó; Nguồn gốc tự nhiên và nguồn
gốc nhân tạo của methane; Hoạt động nhóm một cách hiệu quả theo đúng yêu cầu của
GV, đảm bảo các thành viên trong nhóm đều được tham gia và trình bày ý kiến.
‒ Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Thảo luận với các thành viên trong nhóm nhằm nêu
được những bằng chứng của biến đổi khí hậu, thời tiết do tác động của sự ấm lên toàn
cầu trong thời gian gần đây; Dự đoán về các tác động tiêu cực trước mắt và lâu dài một
số biện pháp giảm lượng khí thải carbon dioxide ở trong nước và ở phạm vi toàn cầu.
b) Năng lực khoa học tự nhiên
‒ Nhận thức khoa học tự nhiên: Nêu được một số dạng tồn tại phổ biến của nguyên tố
carbon trong tự nhiên; Trình bày được sản phẩm và sự phát năng lượng từ quá trình đốt
cháy than, các hợp chất hữu cơ; Chu trình carbon trong tự nhiên và vai trò của carbon
dioxide trong chu trình đó; Trình bày được nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc nhân tạo
của methane; Nêu được khí carbon dioxide và methane là nguyên nhân chính gây hiệu
ứng nhà kính, sự ấm lên toàn cầu.
‒ Tìm hiểu tự nhiên: Trình bày được những bằng chứng của biến đổi khí hậu, thời tiết
do tác động của sự ấm lên toàn cầu trong thời gian gần đây; Những dự đoán về các tác
động tiêu cực trước mắt và lâu dài.
‒ Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Liên hệ thực tế và nêu được được một số biện
pháp giảm lượng khí thải carbon dioxide ở trong nước và ở phạm vi toàn cầu. 3. Về phẩm chất
‒ Tham gia tích cực hoạt động nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
‒ Cẩn thận, trung thực và thực hiện các yêu cầu trong chủ đề bài học.
‒ Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phá và học tập khoa học tự nhiên.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
‒ Tranh ảnh, video clip (hoặc dụng cụ thí nghiệm) về chu trình carbon, hiệu
ứng nhà kính, biến đổi khí hậu, ... như trong SGK mô tả, MS Powerpoint bài giảng. Phiếu học tập
Phiếu học tập số 1
Câu 1. Trong hạt đậu nành, nguyên tố carbon tồn tại chủ yếu trong các hợp chất vô cơ hay hợp chất hữu cơ
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Câu 2. Quan sát hình, hãy cho biết carbon tồn tại dưới những dạng nào trong tự nhiên? a) Than b) Kim cương
c) Khí CO2 sinh ra từ nhà máy d) Khoáng vật Calcite
e) Thực phẩm chứa nhiều trong công nghiệp chứa CaCO3 protein
.............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Câu 3. Viết phương trình hóa học của phản ứng đốt cháy ethylic alcohol, methane, than.
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................. Câu 4. Cho bảng sau:
Bảng 32.1. Nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy 1 gam một số chất Chất (1 gam)
Lượng nhiệt tỏa ra (kJ) Butane 49,5 Than 15,0 – 27,0 Methane 55,5 Hydrogen 141,8
a) Xếp các chất thành dãy theo chiều giảm dần nhiệt lượng toả ra khi đốt cháy 1 gam mỗi chất.
b) Chỉ ra lợi ích khi dùng hydrogen làm nhiên liệu thay thế nhiên liệu hoá thạch
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Câu 5. Từ hình 32.3, hãy chỉ ra:
a) Tên gọi các quá trình hấp thụ khí CO2 từ bầu khí quyền.
b) Tên gọi các quá trình phát thải khí CO2 trở lại bầu khí quyền.
c) Quá trình hợp chất của carbon trong thực vật chuyển thành CO2 phát thải vào bầu khí quyển
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Câu 6. a) Khi CO2 đi vào đại dương, nguyên tố carbon dần sẽ là thành phần của các tài nguyên nào?
b) Từ các tài nguyên đó, quá trình nào của con người đã phát thải carbon trở lại khí
quyển dưới dạng khí CO2?
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Phiếu học tập số 3 Câu 1.
a) Trong tự nhiên, methane được tạo thành từ đâu?
b) Hãy sử dụng sơ đồ tư duy để tóm tắt lại nguồn gốc của methane.
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Câu 2. Trong những năm gần đây, hiện tượng biến đổi khí hậu diễn ra hầu như ở nhiều
nơi trên Trái Đất. Ảnh hưởng của nó ngày càng nghiêm trọng đến môi trường tự nhiên
và con người. Nguyên nhân gây ra sự bất thường của khí hậu là do đâu? Con người đã
thực hiện những biện pháp nào để làm giảm sự biến đổi đó?
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC