Giáo án Bài 16 Địa lí 10 Kết nối tri thức (2024): Thực hành Tìm hiểu sự phân bố đất và sinh vật trên trái đất

Ngày soạn: ……….. Ngày kí: ………….
Bài 16. THỰC HÀNH: TÌM HIỂU SỰ PHÂN BỐ ĐẤT VÀ SINH VẬT TRÊN TRÁI ĐẤT (2 tiết) I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức, kĩ năng
- Phân tích được sơ đồ, hình vẽ, bản đồ phân bố các nhóm đất và sinh vật trên Trái Đất. 2. Về năng lực
- Năng lực chung: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực
giải quyết vấn đề và sáng tạo. - Năng lực đặc thù:
+ Năng lực nhận thức khoa học địa lí: nhận thức thế giới theo quan điểm không gian,
giải thích hiện tượng và quá trình địa lí.
+ Năng lực tìm hiểu địa lí: sử dụng các công cụ địa lí học, khai thác internet phục vụ môn học.
+ Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: cập nhật thông tin và liên hệ thực tế,
vận dụng tri thức địa lí để giải quyết các vấn đề thực tiễn. 3. Về phẩm chất
- Chăm chỉ, trung thực trong học tập và nghiên cứu khoa học.
- Hình thành thế giới quan khoa học khách quan, tình yêu thiên nhiên.
- Bồi dưỡng lòng say mê tìm hiểu khoa học, có ý thức, trách nhiệm và hành động cụ
thể trong việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu.
2. Học liệu: Bản đồ các nhóm đất chính trên Trái Đất; Bản đồ các kiểu thảm thực vật
và các nhóm đất chính trên Trái Đất,…
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức Thứ Ngày, tháng Lớp Tiết Sĩ số HS vắng
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra phần chuẩn bị bài tập về nhà của HS 3. Bài mới
3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a. Mục tiêu
- Tạo kết nối kiến thức, kinh nghiệm của học sinh về kiến thức phần sinh quyển
- Tạo hứng thú, kích thích tò mò của học sinh. b. Nội dung
HS tham gia 1 trò chơi do GV điều khiển
c. Sản phẩm: 5 từ khóa của trò chơi
d. Tổ chức thực hiện: GV tổ chức trò chơi “Vua tiếng Việt”
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:
+ Mỗi dãy cử 1 HS đại diện cho dãy tham gia trò chơi.


+ GV cung cấp 5 từ khóa được sắp xêp lộn xộn, HS phải xếp lại thành từ có nghĩa.
- Bước 2: HS tham gia trò chơi, HS khác theo dõi, làm giám khảo.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 5 từ khóa:
+ đ/i/ô/ớ/n. → ôn đới.
+ m/ạ/h/g/c/o/n/a. → hoang mạc.
+ à/n/u/g/ê/y/đ/i/n → đài nguyên.
+ ự/ậ/t/t/c/h/v → thực vật.
+ o/ờ/n/c/n/ư/i/g → con người.
- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng kết trò chơi, dẫn dắt vào bài.
3.2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 2.1. Tìm hiểu sự phân bố đất trên Trái Đất
a. Mục tiêu:HS đọc được bản đồ sự phân bố các nhóm đất, xác định được ranh giới
một số nhóm đất chính.
b. Nội dung:HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, làm việc theo nhóm để lập bảng
và nhận xét sự phân bố các nhóm đất chính, thảm thực vật chính trên thế giới. c. Sản phẩm: - Các nhóm đất chính:
- Sự phân bố 1 số nhóm đất: Nhóm đất chính Khu vực phân bố Đài nguyên Pốt dôn
Đất đen thảo nguyên ôn đới
Đất đỏ vàng nhiệt đới
Đất xám hoang mạc và bán hoang mạc
- Nhận xét: Các nhóm đất và thực vật phân bố rất đa dạng theo vĩ độ, kinh độ và
độ cao. Mỗi thảm thực vật phát triển trên một nhóm đất nhất định phù hợp với các điều
kiện sinh thái khác (nhiệt, ẩm, ánh sáng).
d. Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS tìm hiểu
SGK kết hợp với kiến thức của bản thân và hoạt động theo nhóm để hoàn thành yêu cầu:
* Câu hỏi: Quan sát hình 2.4 và hình 13.1, hãy:
- Kể tên các nhóm đất chính trên Trái Đất.
- Xác định sự phân bố của 1 số nhóm đất.


- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ Các nhóm tự phân công nhiệm vụ cho các thành viên.
+ HS làm việc theo nhóm trong khoảng thời gian: 5 phút.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+ GV yêu cầu đại diện các nhóm báo cáo kết quả.
+ Các nhóm nhận xét, bổ sung cho nhau.
- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc,
kết quả hoạt động và chốt kiến thức.
Hoạt động 2.2. Tìm hiểu sự phân bố thảm thực vật trên Trái Đất
a. Mục tiêu:Đọc được bản đồ sự phân bố các kiểu thảm thực vật trên Trái Đất, xác
định phạm vi phân bố một số kiểu thảm thực vật
b. Nội dung:HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, làm việc theo nhóm để lập bảng
và nhận xét sự phân bố các nhóm đất chính, thảm thực vật chính trên thế giới. c. Sản phẩm:
- Các kiểu thảm thực vật chính:
- Sự phân bố 1 số kiểu thảm thực vật: Nhóm đất chính Khu vực phân bố Rừng lá kim Thảo nguyên ôn đới Rừng nhiệt đới
d. Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu HS tìm hiểu
SGK kết hợp với kiến thức của bản thân và hoạt động theo nhóm để hoàn thành yêu cầu:
* Câu hỏi: Quan sát hình 2.4 và hình 13.1, hãy:


- Kể tên các nhóm kiểu thảm thực vật chính trên Trái Đất.
- Xác định sự phân bố của 1 số kiểu thảm thực vật.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:
+ Các nhóm tự phân công nhiệm vụ cho các thành viên.
+ HS làm việc theo nhóm trong khoảng thời gian: 5 phút.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:
+ GV yêu cầu đại diện các nhóm báo cáo kết quả.
+ Các nhóm nhận xét, bổ sung cho nhau.
- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc,
kết quả hoạt động và chốt kiến thức.
Hoạt động 2.3. Tìm hiểu sự phân bố sinh vật và đất theo độ cao.
a. Mục tiêu: Đọc được sơ đồ sự phân bố đất và sinh vật theo độ cao
b. Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, làm việc theo cặp để nhận xét và
giải thích sự phân bố vành đai đất và thực vật ở sườn tây dãy Cáp-ca.
c. Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức:
2. Nhận xét và giải thích sự phân bố vành đai đất và vành đai thực vật ở sườn tây dãy Cap-pa
- Nhận xét: Đất và thực vật ở sườn tây dãy Cáp-ca có sự thay đổi theo độ cao; trên
2800m chỉ còn là băng tuyết bao phủ quanh năm.
- Giải thích: Có sự thay đổi trên là do càng lên cao nhiệt độ càng giảm (lên cao
100 m giảm 0,6oC) kéo theo đó là sự thay đổi về độ ẩm, ánh sáng,…
- Ở sườn tây dãy Cáp-ca (từ chân núi lên đỉnh núi) có những vành đai thực vật và đất Độ cao (m) Vành đai thực vật Vành đai đất