Giáo án Địa lí 10 Kết nối tri thức (2024): Bài mở đầu

Ngày soạn: Ngày kí: ………
A. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG
Bài mở đầu. MÔN ĐỊA LÍ VỚI ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP (1 tiết) I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức, kĩ năng:
- Khái quát được đặc điểm cơ bản của môn Địa lí.
- Xác định được vai trò của môn Địa lí với đời sống.
- Liên hệ kiến thức môn Địa lí đã học, mối quan hệ giữa kiến thức môn Địa lí và kiến
thức các môn học có liên quan.
- Xác định được các ngành nghề có liên quan đến kiến thức Địa lí, giải thích được tại
sao kiến thức môn Địa lí có lợi thế và phát huy tốt trong nhiều lĩnh vực nghwf nghiệp
khác nhau trong cuộc sống. 2. Về năng lực:
- Năng lực chung: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực
giải quyết vấn đề và sáng tạo. - Năng lực đặc thù:
+ Năng lực nhận thức khoa học địa lí: giải thích các hiện tượng và quá trình địa lí.
+ Năng lực tìm hiểu địa lí: sử dụng các công cụ địa lí học, khai thác internet phục vụ môn học.
+ Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: vận dụng tri thức địa lí giải quyết vấn đề thực tiễn. 3. Về phẩm chất
- Chăm chỉ, trung thực trong học tập và nghiên cứu khoa học.
- Yêu thích và gắn bó với nghề nghiệp liên quan đến môn Địa lí.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu.
2. Học liệu: SGK, Atlat, bản đồ, biểu đồ, tranh ảnh, video về môn Địa lí, các ngành
nghề liên quan đến môn Địa lí.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ 3. Bài mới
3.1. HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU a. Mục tiêu
- Tạo kết nối kiến thức, kinh nghiệm của học sinh về kiến thức, vai trò của môn Địa lí
đã học ở cấp dưới với bài học.
- Tạo hứng thú, kích thích tò mò của học sinh. b. Nội dung
HS thực hiện 1 vở kịch ngắn để trả lời được câu hỏi: Theo em, những ngành nghề nào
có liên quan đến môn Địa lí? c. Sản phẩm


Vở kịch hoàn thiện với sự diễn xuất của HS; sau đó HS sẽ đưa ra các ý kiến khác nhau
dựa trên hiểu biết của bản thân. Các ý kiến có thể đúng hoặc chưa đúng, trên cơ sở đó
GV hướng HS tới bài học.
Câu chuyện diễn ra trong chuyến du lịch hè của đại gia đình hai anh em An đến thành
phố Hạ Long (Quảng Ninh). Chuyến xe gồm 16 người gồm ông bà nôi, gia đình bác
cả, gia đình chú ba, gia đình cô út và gia đình An. Đặc biệt trên xe có 1 bác tài vui tính
và 1 cô hướng dẫn viên xinh đẹp của công ty du lịch. Xe xuất phát từ quê An ở thị trấn
A, đi khoảng 1h thì qua Hà Nôi, cô hướng dẫn viên sau khi làm quen hết các thành
viên của gia đình thì bắt đầu giới thiệu một số nét nổi bật về Hà Nội, thủ đô của cả
nước. Qua Hà Nội, xe tiến vào Hải Dương, cô HDV lại tiếp tục giới thiệu về mảnh đất
Hải Dương với các danh thắng nổi tiếng như Côn Sơn – Kiếp Bạc, đền thờ Chu Văn
An,… đặc sản Hải Dương như bánh đậu xanh, bánh gai, bánh dày gàu, vải thiều,.. nhà
máy nhiệt điện lớn hang đầu miền Bắc – Phả Lại. Trong suốt 3 ngày ở Hạ Long, anh
em An không chỉ thích thú khi được tham quan các cảnh đẹp, tham gia các trò chơi
hấp dẫn mà điều ngạc nhiên nhất là đi đến đâu cô hướng dẫn viên cũng giới thiệu rất
chi tiết về nguồn gốc tên gọi, vị trí, đặc điểm của điểm du lịch, về sự phát triển trong
đời sống kinh tế - xã hội của người dân địa phương. Về nhà, An mang quà cho bạn
than là Trang, cả hai bạn rất thích thú và hỏi nhau: không biết cô hướng dẫn viên đó
học cái gì mà siêu thế nhỉ?
d. Tổ chức thực hiện
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:HS thực hiện dẫn dắt và diễn xuất, đặt ra câu hỏi để
các bạn trong lớp cùng đưa ra ý kiến.
- Bước 3: Thực hiện nhiệm vụ:Các HS khác trong lớp cùng suy nghĩ, viết ý kiến ra giấy.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:GV gọi 1 số HS nêu ý kiến, các HS khác bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:GV kết luận, dẫn dắt vào bài.
3.2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI.
Hoạt động 2.1. Tìm hiểu đặc điểm, vai trò của môn Địa lí ở trường phổ thông a. Mục tiêu
- Khái quát được đặc điểm môn Địa lí.
- Xác định được vai trò của môn Địa lí với đời sống. b. Nội dung
HS đọc thông tin mục 1 sách giáo khoa, hoạt động theo nhóm:
- Nêu đặc điểm cơ bản của môn Địa lí.
- Cho biết vai trò của môn Địa lí với đời sống. c. Sản phẩm
- Đặc điểm môn Địa lí:
+ Là môn học thuộc nhóm môn khoa học xã hội.
+ Môn Địa lí mang tính tổng hợp vì nó bao gồm cả lĩnh vực khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.
+ Môn địa lí có tính liên quan với các môn Toán, Vật lí, Hóa học, Lịch sử, Giáo dục kinh tế và pháp luật,…
- Vai trò của môn Địa lí đối với cuộc sống:
+ Giúp các em có hiểu biết về khoa học địa lí, khả năng ứng dụng kiến thức địa lí vào đời sống.


+ Củng cố và mở rộng nền tảng tri thức, kĩ năng phổ thông.
+ Giáo giục lòng yêu nước, tinh thần hợp tác quốc tế, trách nhiệm đối với môi trường.
+ Làm cho kho tàng kiến thức, vốn hiểu biết về thiên nhiên, con người, hoạt động sản
xuất ở các nơi ngày càng thêm phong phú.
+ Giải thích được các hiện tượng địa lí trong cuộc sống.
+ Sử dụng kiến thức địa lí trong các ngành, lĩnh vực của đời sống.
d. Tổ chức thực hiện.
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:GV chia lớp thành 4 nhóm, Sử dụng kĩ thuật “Khăn trải bàn”
+ Nhóm 1,3: Tìm hiểu về đặc điểm của môn Địa lí.
+ Nhóm 2,4: Tìm hiểu vai trò của môn Địa lí.
Dụng cụ: Giấy A0, bút dạ.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:Các nhóm thực hiện nhiệm vụ được giao, mỗi cá nhân
đưa ra ý kiến riêng, Nhóm trưởng và thư kí tổng hợp đưa ra ý kiến chung
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:Các nhóm treo sản phẩm đã hoàn thiện lên bảng, GV
gọi ngẫu nhiên các nhóm trình bày theo thứ tự nội dung, nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:GV chuẩn kiến thức, nhận xét đánh giá tinh thần làm việc của các nhóm.
Hoạt động 2.2. Tìm hiểu môn Địa lí với định hướng nghề nghiệp a. Mục tiêu
- Xác định được những ngành nghề có liên quan đến kiến thức địa lí. b. Nội dung
HS tham gia trò chơi “Ai nhanh hơn” để làm rõ mối quan hệ giữa kiến thức địa lí với các ngành nghề. c. Sản phẩm
- Kiến thức địa lí phù hợp với nhiều ngành nghề, lĩnh vực:
+ Địa lí tự nhiên: nông nghiệp, quản lí tài nguyên, môi trường, kĩ sư trắc địa, các
ngành bộ phận (khí tượng, thủy văn, thổ nhưỡng,…)
+ Địa lí kinh tế - xã hội: kinh tế, du lịch, tài chính ngân hang, ngành liên quan đến dân số, xã hội,…
+ Địa lí tổng hợp: nhà giáo, quy hoạch phát triển, kĩ sư bản đồ, quân sự, ngoại giao, …
- Môn Địa lí phù hợp với nhiều lĩnh vực nghề nghiệp do đặc điểm của môn học mang
tính tổng hợp, kiến thức phong phú.
d. Tổ chức thực hiện.
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:GV chọn 3 học sinh tham gia chơi (gọi số ngẫu
nhiên hoặc xung phong), các học sinh còn lại đóng vai trò giám khảo, giám sát và phổ


biến luật chơi: Mỗi HS được cung cấp một bộ mảnh ghép có ghi các lĩnh vực, ngành
nghề có liên quan đến môn Địa lí. Trên bảng đã kẻ sẵn 3 ô theo mẫu sau BỘ MÔN HS1 HS2 HS3 ĐỊA LÍ TỰ NHIÊN ĐỊA LÍ KINH TÊ – XÃ HỘI ĐỊA LÍ TỔNG HỢP
Trong khoảng thời gian 7 phút, 3 HS lựa chọn các ngành nghề, lĩnh vực phù hợp ghép vào ô theo từng bộ môn.
Các mảnh ghép – có cả mảnh ghép nhiễu (minh họa) (GV chuẩn bị khoảng 15 đến 20 mảnh.
1. Nông nghiệp. 2. Du lịch.
3. Khí tượng. 4. Tài chính.
5. Khí tượng. 6. Kĩ sư mỏ. 7. Ca sĩ. 8. Bác sĩ. 9. Giáo viên.
10. Kĩ sư bản đồ. ……
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:HS thực hiện trò chơi, các HS khác đóng vai trò giám sát.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:Các HS nhận xét, chấm điểm 3 HS tham giam chơi.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:GV nhận xét việc tham gia trò chơi, chuẩn kiến thức
3.3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu
- Hình thành cho HS một số năng lực: khai thác internet, liên hệ thực tế, vận dụng,… b. Nội dung
HS tập làm hướng dẫn viên du lịch
c. Sản phẩm: HS làm hướng dẫn viên du lịch hướng dẫn du khách tham quan 1 địa
điểm du lịch của địa phương.
d. Tổ chức thực hiện.
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:GV yêu cầu HS tập làm hướng dẫn viên du lịch,
giới thiệu về 1 điểm du lịch nổi tiếng của địa phương.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:HS làm việc cá nhân, chuẩn bị ra giấy.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:GV gọi 1-2 học sinh trình bày, các HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định:GV kết luận vấn đề: khẳng định để HS thấy được để
trở thành 1 hướng dẫn viên du lịch thì cần được tran bị đầy đủ các kiến thức về địa lí, lịch sử,…
3.4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG