Giáo án Hồn thơ muôn điệu (2024) Kết nối tri thức

Giáo án Ngữ văn 9 Kết nối tri thức – Bài 7
Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 7: HỒN THƠ MUÔN ĐIỆU
GIỚI THIỆU BÀI HỌC VÀ TRI THỨC NGỮ VĂN TRANG 45 I. MỤC TIÊU
1. Mức độ yêu cầu cần đạt
- Nhận biết và phân tích được nét độc đáo về hình thức của bài thơ thể hiện qua: bố cục,
kết cấu, ngôn ngữ, biện pháp tu từ.
- Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản.
- Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến
người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.
- Hiểu được sự phát triển của ngôn ngữ thể hiện qua những nghĩa mới của từ ngữ và từ
ngữ mới: biết vận dụng để trau dồi vốn từ.
- Bước đầu biết làm một bài thơ tám chữ; viết được đoạn văn ghi lại cảm nghĩ về một bài thơ tám chữ.
- Biết thảo luận về một vấn đề đáng quan tâm trong đời sống phù hợp với lứa tuổi. 2. Năng lực a. Năng lực chung:
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác... b. Năng lực riêng:
- Năng lực nhận biết, phân tích được thể loại văn bản. 3. Phẩm chất
- Có tình yêu đối với thơ ca và vẻ đẹp của con người, cuộc sống được thể hiện trong thơ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: - Giáo án;
- Bảng giao nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp.
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của
mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: HS chia sẻ kinh nghiệm của bản thân.
c. Sản phẩm: Những suy nghĩ, chia sẻ của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- GV đặt câu hỏi: Theo em thơ là gì? Trình bày những hiểu biết của em về thơ? Chia sẻ
với các bạn trong lớp bài thơ mà em yêu thích nhất.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của bản thân.
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu giới thiệu bài học
a. Mục tiêu: Nắm được nội dung của bài học.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
- GV giới thiệu: Bài học gồm hai nội dung: khái
quát chủ đề và nêu thể loại các văn bản đọc chính.
Với chủ đề Hồn thơ muôn điệu bài học tập trung
vào một số vấn đề thiết thực, có ý nghĩa quan trọng:
Có tình yêu đối với thơ ca và vẻ đẹp của con người,
cuộc sống được thể hiện trong thơ. - HS lắng nghe.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức → Ghi lên bảng.
Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn a. Mục tiêu:
- Nhận biết và phân tích được nét độc đáo về hình thức của bài thơ thể hiện qua: bố cục,
kết cấu, ngôn ngữ, biện pháp tu từ.
- Nhận biết và phân tích được tình cảm, cảm xúc, cảm hứng chủ đạo của người viết thể hiện qua văn bản.
- Nhận biết và phân tích được chủ đề, tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến
người đọc thông qua hình thức nghệ thuật của văn bản; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.
- Hiểu được sự phát triển của ngôn ngữ thể hiện qua những nghĩa mới của từ ngữ và từ
ngữ mới: biết vận dụng để trau dồi vốn từ.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
1. Thơ sáu chữ, bảy chữ, tám chữ
- GV yêu cầu HS đọc phần Tri thức - Thơ sáu chữ, bảy chữ, tám chữ là những thể thơ ngữ văn trong SGK
được xác định dựa vào số chữ (tiếng) trong mỗi dòng
- GV yêu cầu HS thảo luận theo thơ. Các dòng thơ thường được ngắt nhịp một cách nhóm: linh hoạt.
Hãy chọn một bài thơ và trả lời các - Bài thơ sáu chữ, bảy chữ, tám chữ có số lượng
câu hỏi sau để nhận biết từng yếu tố:
dòng không hạn chế; có thể chia khổ hoặc không;
+ Trình bày những hiểu biết về thể thường sử dụng vần chân, gieo vần hoặc vần cách
thơ sáu chữ, bảy chữ. 2. Kết cấu + Kết cấu là gì?
- Kết cấu là toàn bộ cách tổ chức, sắp xếp, liên kết
+ Trình bày một số căn cứ để xác các yếu tố tạo nên tác phẩm nghệ thuật. Trong thơ, định chủ đề.
đó là cách tổ chức, sắp xếp, liên kết mạch cảm xúc,
+ Trình bày sự phát triển của ngôn thế giới hình tượng và xác phương tiện ngôn ngữ ngữ.
được dùng để biểu đạt.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
3. Một số căn cứ để xác định chủ đề
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực Chủ đề của tác phẩm văn học thường được người hiện nhiệm vụ
đọc tự rút ra từ toàn bộ nội dung của tác phẩm. Tuy
- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi
vậy, trong nhiều trường hợp, một số yếu tố nổi bật
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động của tác phẩm có thể là căn cứ quan trọng để xác định và thảo luận chủ đề:
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
- Nhan đề có thể bộc lộ cho người đọc phần nào chủ
- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả đề của tác phẩm. lời của bạn.
- Một số yếu tố khác gắn với đặc trưng thể loại có
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện thể giúp người đọc nắm được chủ đề của tác phẩm, nhiệm vụ
chẳng hạn, với thơ: mạch cảm xúc, hình ảnh,…; với
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến truyện, kịch: nhân vật, sự kiện, xung đột,… đôi khi thức → Ghi lên bảng.
là lời phát biểu trực tiếp của nhân vật hay lời người