Ngày soạn: …./…./….. Ngày dạy: …./…./….. TÊN BÀI DẠY:
BÀI 1: SỨC HẤP DẪN CỦA TRUYỆN KỂ
Môn học: Ngữ Văn/Lớp: 10
Thời gian thực hiện: ….. tiết A. TỔNG QUAN
MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Về kiến thức
- Học sinh nhận biết được một số yếu tố (cốt truyện,
không gian, thời gian, ngôi kể, nhân vật,…) trong
truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng.
- Học sinh phân tích được các yếu tố (cốt truyện,
không gian, thời gian, ngôi kể, nhân vật,…) được thể
hiện trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
- Học sinh phân tích được một số căn cứ để xác định
chủ đề của truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
- Học sinh đánh giá được chủ đề, tư tưởng và thông
điệp của văn bản truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
2.1 Về năng lực chung - Học sinh phát triển: Tư duy phản biện, năng lực
hợp tác, giải quyết vấn đề,….
2.2 Về năng lực đặc - Học sinh viết được một văn bản nghị luận phân tích, thù
đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của một tác phẩm truyện.
- Học sinh thuyết trình (giới thiệu, đánh giá) về nội
dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện 3. Về phẩm chất
Học sinh có ý thức sống có khát vọng, có hoài bão, và
thể hiện được trách nhiệm với cộng đồng NỘI DUNG BÀI HỌC
Đọc ● Tri thức ngữ văn
● Truyện kể về các vị thần sáng tạo thế giới
● Chuyện chức phán sự đền Tản Viên ● Chữ người tử tù
● Tê – đê (Trích Thần thoại Hi Lạp)
Thực hành Tiếng Việt ● Từ Hán Việt Viết
● Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm Nói và nghe
● Giới thiệu về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm
Củng cố mở rộng
● Ôn tập kiến thức về truyện kể
● Mở rộng kiến thức về truyện thần thoại.
B. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
TIẾT …. TRI THỨC NGỮ VĂN I. MỤC TIÊU 1. Về kiến thức
- Học sinh nhận biết được một số yếu tố (cốt truyện, không gian, thời gian, ngôi kể,
nhân vật,…) trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng.
- Học sinh phân tích được các yếu tố (cốt truyện, không gian, thời gian, ngôi kể,
nhân vật,…) được thể hiện trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
- Học sinh phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề của truyện kể nói chung
và thần thoại nói riêng
- Học sinh đánh giá được chủ đề, tư tưởng và thông điệp của văn bản truyện kể nói
chung và thần thoại nói riêng 2. Về năng lực
- Học sinh viết được một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và những nét
đặc sắc về nghệ thuật của một tác phẩm truyện.
- Học sinh thuyết trình (giới thiệu, đánh giá) về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện
- Học sinh phát triển: Tư duy phản biện, năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề,….
3. Về phẩm chất: Học sinh có ý thức sống có khát vọng, có hoài bão, và thể hiện
được trách nhiệm với cộng đồng
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU
1. Học liệu: Sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập
2. Thiết bị: Máy chiếu, bảng, dụng cụ khác nếu cần.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Giáo án Sức hấp dẫn của truyện kể (2024) Kết nối tri thức
368
184 lượt tải
MUA NGAY ĐỂ XEM TOÀN BỘ TÀI LIỆU
CÁCH MUA:
- B1: Gửi phí vào TK:
0711000255837- NGUYEN THANH TUYEN - Ngân hàng Vietcombank (QR) - B2: Nhắn tin tới Zalo VietJack Official ( nhấn vào đây ) để xác nhận thanh toán và tải tài liệu - giáo án
Liên hệ ngay Hotline hỗ trợ: 084 283 45 85
Bộ giáo án Ngữ văn 10 Kết nối tri thức đã cập nhật đủ Cả năm.
Để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút Tải Xuống ở trên!
Thuộc bộ (mua theo bộ để tiết kiệm hơn):
- Bộ giáo án Ngữ văn 10 Kì 1 Kết nối tri thức mới, chuẩn nhất được thiết kế theo phong cách hiện đại, đẹp mắt, trình bày chi tiết cho từng bài học và bám sát chương trình Sách giáo khoa Ngữ văn 10.
- Mua trọn bộ sẽ tiết kiệm hơn tải lẻ 50%.
Đánh giá
4.6 / 5(368 )5
4
3
2
1
Trọng Bình
Tài liệu hay
Giúp ích cho tôi rất nhiều
Duy Trần
Tài liệu chuẩn
Rất thích tài liệu bên VJ soạn (bám sát chương trình dạy)
TÀI LIỆU BỘ BÁN CHẠY MÔN Ngữ Văn
Xem thêm-
Bộ 15 đề thi giữa kì 1 Ngữ Văn 10 Kết nối tri thức có đáp án150.000 ₫ 6.9 K 3.4 K lượt tải
-
Bộ 15 đề thi giữa kì 1 Ngữ Văn 10 Cánh diều có đáp án150.000 ₫ 4.2 K 2.1 K lượt tải
-
Bộ 15 đề thi giữa kì 1 Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo có đáp án150.000 ₫ 5 K 2.5 K lượt tải
-
Giáo án Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo (năm 2024) | Giáo án Ngữ văn 10 mới, chuẩn nhất300.000 ₫ 8.1 K 4 K lượt tải
-
Bài giảng Powerpoint Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo300.000 ₫ 613 307 lượt tải
-
Giáo án Ngữ văn 10 Kết nối tri thức (năm 2024) | Giáo án Ngữ văn 10 mới, chuẩn nhất300.000 ₫ 15.4 K 7.7 K lượt tải
-
45 đề thi Ngữ văn 10 Cuối kì 1 có lời giải (sách mới150.000 ₫ 88 44 lượt tải
-
Đề thi Ngữ văn 10 Cuối kì 2 có lời giải (sách mới150.000 ₫ 93 47 lượt tải
TÀI LIỆU BỘ BÁN CHẠY Lớp 10
Xem thêm-
Bộ 8 đề thi giữa kì 1 Tiếng Anh 10 Global Success có đáp án110.000 ₫ 9.4 K 4.7 K lượt tải
-
Trắc nghiệm Lịch sử 10 Đúng-Sai (form 2025200.000 ₫ 6.4 K 3.2 K lượt tải
-
Bài giảng Powerpoint Địa lí 10 Kết nối tri thức200.000 ₫ 2.4 K 1.2 K lượt tải
-
Bộ 3 đề thi giữa kì 1 Vật lí 10 Kết nối tri thức có đáp án60.000 ₫ 10.8 K 5.4 K lượt tải
-
Bộ đề thi giữa kì 1 Toán 10 Kết nối tri thức có đáp án150.000 ₫ - 200.000 ₫ 10 K 5 K lượt tải
-
Bài giảng Powerpoint Lịch sử 10 Cánh diều200.000 ₫ 4 K 2 K lượt tải
-
Bộ 3 đề thi giữa kì 1 Vật lí 10 Chân trời sáng tạo có đáp án60.000 ₫ 3.8 K 1.9 K lượt tải
-
Bộ 4 đề thi giữa kì 1 Sinh học 10 Kết nối tri thức có đáp án80.000 ₫ 3.5 K 1.8 K lượt tải
Tài liệu bộ mới nhất
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Ngày soạn: …./…./…..
Ngày dạy: …./…./…..
TÊN BÀI DẠY:
BÀI 1: SỨC HẤP DẪN CỦA TRUYỆN KỂ
Môn học: Ngữ Văn/Lớp: 10
Thời gian thực hiện: ….. tiết
A. TỔNG QUAN
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Về kiến thức
- Học sinh nhận biết được một số yếu tố (cốt truyện,
không gian, thời gian, ngôi kể, nhân vật,…) trong
truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng.
- Học sinh phân tích được các yếu tố (cốt truyện,
không gian, thời gian, ngôi kể, nhân vật,…) được thể
hiện trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
- Học sinh phân tích được một số căn cứ để xác định
chủ đề của truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
- Học sinh đánh giá được chủ đề, tư tưởng và thông
điệp của văn bản truyện kể nói chung và thần thoại nói
riêng
2.1 Về năng lực chung
- Học sinh phát triển: Tư duy phản biện, năng lực
hợp tác, giải quyết vấn đề,….
2.2 Về năng lực đặc
thù
- Học sinh viết được một văn bản nghị luận phân tích,
đánh giá chủ đề và những nét đặc sắc về nghệ thuật của
một tác phẩm truyện.
- Học sinh thuyết trình (giới thiệu, đánh giá) về nội
dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện
3. Về phẩm chất
Học sinh có ý thức sống có khát vọng, có hoài bão, và
thể hiện được trách nhiệm với cộng đồng
NỘI DUNG BÀI HỌC
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Đọc
● Tri thức ngữ văn
● Truyện kể về các vị thần sáng tạo thế giới
● Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
● Chữ người tử tù
● Tê – đê (Trích Thần thoại Hi Lạp)
Thực hành Tiếng Việt
● Từ Hán Việt
Viết
● Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá tác phẩm
Nói và nghe
● Giới thiệu về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm
Củng cố mở rộng
● Ôn tập kiến thức về truyện kể
● Mở rộng kiến thức về truyện thần thoại.
B. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
TIẾT …. TRI THỨC NGỮ VĂN
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức
- Học sinh nhận biết được một số yếu tố (cốt truyện, không gian, thời gian, ngôi kể,
nhân vật,…) trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng.
- Học sinh phân tích được các yếu tố (cốt truyện, không gian, thời gian, ngôi kể,
nhân vật,…) được thể hiện trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
- Học sinh phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề của truyện kể nói chung
và thần thoại nói riêng
- Học sinh đánh giá được chủ đề, tư tưởng và thông điệp của văn bản truyện kể nói
chung và thần thoại nói riêng
2. Về năng lực
- Học sinh viết được một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá chủ đề và những nét
đặc sắc về nghệ thuật của một tác phẩm truyện.
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
- Học sinh thuyết trình (giới thiệu, đánh giá) về nội dung và nghệ thuật của một tác
phẩm truyện
- Học sinh phát triển: Tư duy phản biện, năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề,….
3. Về phẩm chất: Học sinh có ý thức sống có khát vọng, có hoài bão, và thể hiện
được trách nhiệm với cộng đồng
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU
1. Học liệu: Sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập
2. Thiết bị: Máy chiếu, bảng, dụng cụ khác nếu cần.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
TỔ CHỨC THỰC HIỆN
SẢN PHẨM
1. HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG – TẠO TÂM THẾ
a. Mục tiêu hoạt động: Tạo tâm thế thoải mái và gợi dẫn cho học sinh về nội dung
bài học
b. Nội dung thực hiện:
❖ GV chuẩn bị câu hỏi khởi động: Em biết gì về truyện kể?
❖ Học sinh hoàn thành bảng K – W – L để tìm hiểu kiến thức về truyện kể
Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập
Học sinh suy nghĩ và dự trù câu trả
lời
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
Học sinh hoàn thiện phiếu K – W –
L
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
Học sinh chia sẻ kiến thức đã biết và
mong muốn về bài học
Bước 4. Kết luận, nhận định
Giáo viên dẫn dắt vào bài học: Tìm
hiểu truyện kể nói chung và đặc biệt
là thế giới thần thoại.
Phần chuẩn bị bài trình chiếu và phiếu của giáo
viên.
K
Điều con đã
biết
W
Điều con
muốn biết
L
Điều con
mong
muốn biết
thêm
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
2. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
a. Mục tiêu hoạt động:
❖ Học sinh nhận biết được một số yếu tố (cốt truyện, không gian, thời gian, ngôi kể,
nhân vật,…) trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng.
❖ Học sinh phân tích được các yếu tố (cốt truyện, không gian, thời gian, ngôi kể, nhân
vật,…) được thể hiện trong truyện kể nói chung và thần thoại nói riêng
❖ Học sinh phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề của truyện kể nói chung
và thần thoại nói riêng
b. Nội dung thực hiện:
❖ Học sinh đọc phần “Tri thức ngữ văn” trong SGK và kết hợp đọc tài liệu bổ trợ giáo
viên đưa
Học sinh thảo luận nhóm và thực hiện phiếu học tập để tìm hiểu về truyện kể và thần
thoại
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập
Giáo viên giao phiếu và chia lớp
thành 4 nhóm theo dạng KHĂN
TRẢI BÀN
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
Học sinh thảo luận và hoàn thành
phiếu
Thời gian: 10 phút
Chia sẻ: 3 phút
Phản biện và trao đổi: 2 phút
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
Học sinh chia sẻ bài làm và báo cáo
phần tìm hiểu
Bước 4. Kết luận, nhận định
Giáo viên chốt những kiến thức cơ
bản về truyện kể
Phiếu học tập – Phụ lục 1
Phần chia sẻ của Học sinh
I. Truyện kể
1. Sự kiện biến cố
- Để tìm hiểu về khái niệm SỰ KIỆN (BIẾN
CỐ) điều đầu tiên chúng ta cần phải hiểu khái
niệm về THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT
- THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT - là một thế giới
kép gồm thế giới được miêu tả và thế giới miêu
tả.
+ Thế giới được miêu tả là nhân vật sự kiện,
cảnh vật,….
+ Thế giới miêu tả là thế giới của người kể
chuyện, người trữ tình
Hai thế giới này luôn gắn liên chặt chẽ với nhau,
có thể hiểu khái niệm thế giới nghệ thuật chính
là gồm hai yếu tố: Thế giới, nội dung trong câu
chuyện và Thế giới mà người kể chuyện đang
tồn tại, sinh sống
Thế giới nghệ thuật gồm có yếu tố: không gian
nghệ thuật và thời gian nghệ thuật
- THẾ GIỚI NGHỆ THUẬT văn học là một
thế giới hình tượng vận động và mang ý nghĩa.
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Hình tượng mang ý nghĩa ấy xuất hiện và lớn
dần qua các SỰ KIỆN và LỜI TRẦN THUẬT
- Nội dung biểu hiện chủ yếu của văn bản văn
học là NHÂN VẬT và SỰ KIỆN (BIẾN CỐ).
Mỗi hành động có cả một chuỗi các chi tiết
- Tuy nhiên, cần lưu ý khái niệm sự kiện, không
phải hành động nào cũng được coi là sự kiện,
sự kiện phải là hành vi (việc làm của nhân vật
hay sự việc xảy ra đối với nhân vật dẫn đến hậu
quả, làm biến đổi hay bộc lộ ý nghĩa nào đó)
Ví dụ: Sự kiện Cám và Tấm đi bắt tép bao gồm
một chuỗi các chi tiết: Cám lừa Tấm đi gội đầu,
Cám trút giỏ tép của Tấm sang giỏ của mình,
Cám được cái yếm đỏ,…Sự kiện này mang đến
ý nghĩa: Không phải vì Cám ham mê chiếc yếm
đỏ (bởi Cám đâu có thiếu thốn gì?) mà chính sự
kiện này đã nhấn mạnh sự đối nghịch giữa Tấm
và Cám giữa hai phe thiện và ác mà mục đích
của tác giả dân gian trong truyện Cổ tích là phải
làm sao để nổi bật sự đối
nghịch giữa hai phe.
2. Cốt truyện
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
- Khái niệm: Cốt truyện trong tác phẩm tự sự
(thần thoại, sử thi, cổ tích, truyện ngắn, tiểu
thuyết,…) và kịch được tạo nên bởi chuỗi sự
kiện, nằm dưới lớp vỏ trần thuật, làm nên cái
sườn của tác phẩm.
- Tính chất cốt truyện: Cốt truyện có hai tính
chất cơ bản
+ Các sự kiện trong chuỗi có mỗi quan hệ nhân
quả hoặc quan hệ bộc lộ ý nghĩa, có mở đầu và
có kết thúc
+ Cốt truyện có tính liên tục về thơi gian. Giữa
các sự kiện nhân quả nói trên có những khoảng
cách thời gian. Các khoảng cách thời gian ấy
tạo thành “không gian” quan trọng để tác giả
miêu tả, phân tích, bình luận
- Chức năng cốt truyện: Thực hiện chức năng
rất quan trọng trong truyện kể
+ Gắn kết các sự kiện thành một chuỗi, tạo
thành lịch sử của một nhân vật, thực hiện việc
khắc họa nhân vật
+ Bộc lộ các xung đột, mâu thuẫn của con người
(xã hội, tâm lí, đạo đức…), tái hiện bức tranh
đời sống
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
+ Tạo ra ý nghĩa nhân sinh có giá trị nhận thức
+ Gây hấp dẫn cho người đọc (người đọc luôn
quan tâm đến số phận nhân vật)
3. Người kể chuyện
NGƯỜI KỂ CHUYỆN (người trần thuật) là
yếu tố thuộc thế giới miêu tả. Đó là vai do nhà
văn tạo ra để thay mình thực hiện hành vi trần
thuật. Người kể chuyện có thể được kể bằng
ngôi thứ ba, ngôi thứ hai hoặc ngôi thứ nhất
+ Ngôi thứ nhất: Người kể xưng “tôi”, nội dung
kể không xâm phạm ra ngoài phạm vi hiểu biết,
cảm nhận của người kể
+ Ngôi thứ hai: Hiếm gặp, thường mượn vai bạn
đọc (Ví dụ: Tác phẩm "Ngôi trường mọi khi"
của Nguyễn Nhật Ánh là một ví dụ về cách kể
theo ngôi thứ hai này: Để đọc câu chuyện này
bạn bắt buộc phải tưởng tượng. Nếu là con gái,
bạn tưởng tượng ít thôi. Nếu là con trai, bạn
phải tưởng tượng khủng khiếp hơn nhiều)
+ Ngôi thứ ba: Người kể giấu mình, cho phép
xâm nhập vào thế giới nội tâm, suy nghĩ và
hành động của các nhân vật
4. Nhân vật
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
- Khái niệm
+ “Con người là điều thú vị nhất đối với con
người, và con người cũng chỉ hứng thú với con
người” (Nhà văn hào Đức W.Goethe)
+ Con người là nội dung quan trọng nhất của
văn học
🡺 Nhân vật là con người cụ thể được khắc họa
trong tác phẩm văn học bằng các biện pháp
nghệ thuật. Nhân vật được nhà văn nhận thức,
tái tạo có thể là thần linh, loài vật, đồ vật,…
nhưng khi ấy, chúng vẫn đại diện cho những
tính cách, tâm lí, ý chí hay khát vọng của con
người. Nhân vật là phương tiện để văn học
khám phá và cắt nghĩa về con người.
- Đặc trưng
+ Nhân vật dưới mọi hình thức đều có tích cách.
Nhà văn sáng tạo nhân vật là để thể hiện những
cá nhân xã hội nhất định và quan niệm về các
cá nhân đó. Nói cách khác, nhân vật là phương
tiện thể hiện các tính cách, số phận con người
và các quan niệm về chúng.
+ Ý nghĩa nhân vật không chỉ thể hiện ở tính
cách. Vì mỗi tính cách là kết tinh của một môi
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
trường, cho nên nhân vật còn dẫn dắt ta vào một
thế giới đời sống
- Loại hình nhân vật
+ Nhân vật chính diện – Nhân vật phản diện
+ Nhân vật chính – Nhân vật phụ - Nhân vật
trung tâm
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập
Giáo viên giao phiếu học tập – HS
vận dụng những tri thức đã đọc về
thần thoại để hoàn thành phiếu
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
Học sinh hoàn thành phiếu
Thời gian: 10 phút
Chia sẻ: 3 phút
Phản biện và trao đổi: 2 phút
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
Học sinh chia sẻ bài làm và báo cáo
phần tìm hiểu
Bước 4. Kết luận, nhận định
Giáo viên chốt những kiến thức cơ
bản về thể loại thần thoại
Phiếu học tập – Phụ lục 2
II. Thần thoại
1. Khái niệm
- Thần thoại là một thể loại văn học dân gian,
một thể sáng tạo nghệ thuật ngôn từ truyền
miệng đầu tiên và không tự giác ra đời vào giai
đoạn xã hội nguyên thủy đã phát triển từ hoang
dã đến văn minh. Đó là một tập hợp những
truyện kể dân gian về các vị thần, phản ánh
quan niệm về thế giới tự nhiên và đời sống xã
hội thời kì thị tộc, bộ lạc, biểu hiện nhu cầu
nhận thức và những khát vọng tự nhiên về một
cuộc sống tốt đẹp và có tính nhân bản. Thần
thoại là minh chứng mở đầu khẳng định bản
chất của văn học dân gian vừa là văn học vừa là
văn hóa trong tính nguyên hợp điển hình (Giáo
trình Văn học dân gian, NXB Giáo dục Việt
Nam)
- Thần thoại là truyện kể xa xưa nhất, thể hiện
quan niệm về vũ trụ và khát vọng chinh phục
thế giới tự nhiên của con người thời nguyên
thủy
2. Nguồn gốc và phân loại
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
- Thần thoại suy nguyên: Kể về nguồn gốc của
vũ trụ và muôn loài
- Thần thoại sáng tạo: Kể về cuộc chinh phục
thiên nhiên và sáng tạo văn hóa
3. Đặc trưng
- Tính nguyên hợp: Vừa là văn học vừa là văn
hóa. Những tác phẩm văn học có trước, theo đó
các yếu tố tín ngưỡng, phong tục, tập quán và
nói chung là lối sống mới từ đó hình thành. Tư
duy suy nguyên thần thoại với sự tham gia của
trí tưởng tượng hoang đường thời kì đầu tiên đã
chắp cánh cho những giấc mơ thần thoại đời sau
trở nên tràn đầy khát vọng. Hai thế giới thực tại
thiêng liêng bên cạnh thế giới của những anh
hùng thần linh khác.
- Cốt truyện đơn giản: Đơn tuyến, tập trung
vào một nhân vật hoặc một tổ hợp nhiều cốt
truyện đơn (tạo thành một “hệ thần thoại”)
- Nhân vật trung tâm là các vị thần, những con
người có nguồn gốc thần linh, siêu nhiên với
hình dạng khổng lồ và sức mạnh phi thường.
Chức năng của nhân vật trong thần thoại là cắt
nghĩa, lí giải các hiện tượng tự nhiên và đời
sống xã hội, thể hiện niềm tin của con người cổ
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
sơ cũng như khát vọng tinh thần có ý nghĩa lâu
dài của nhân loại
- Nghệ thuật: Không gian vũ trụ, nhiều cõi,
thời gian phiếm chỉ, ước lệ, tư duy hồn nhiên,
tính lãng manh, bay bổng.
3. HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu hoạt động: Dựa vào các truyện kể đã học hoặc tự chọn một truyện kể
yêu thích để phân tích các yếu tố, đặc trưng của truyện kể được thể hiện trong truyện.
b. Nội dung thực hiện
HS đọc truyện kể và chia sẻ về các đặc trưng của truyện kể theo tri thức Ngữ văn với
các bạn trong lớp.
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập
Giáo viên giao nhiệm vụ
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
Học sinh thực hiện đọc và ghi lại các
đặc trưng được thể hiện trong truyện
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
Học sinh trình bày phần bài làm của
mình
Bước 4. Kết luận, nhận định
GV chốt lại các chia sẻ, lựa chọn các
chia sẻ tốt để cả lớp tham khảo
GV và HS có thể tham khảo một số truyện
kể sau
- Mây trắng còn bay (Bảo Ninh)
- Truyện về nữ thần Demeter (Thần thoại Hi
Lạp)
(Tham khảo truyện phần phụ lục 4)
4. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG, LIÊN HỆ
a. Mục tiêu hoạt động: Hình dung và phác họa về hình ảnh của các vị thần sáng tạo
thế giới
b. Nội dung thực hiện: HS viết, vẽ hoặc lập sơ đồ tư duy ghi lại những tưởng tượng
của mình về các vị thần sáng tạo ra Trái đất
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Bước 1. Giao nhiệm vụ học tập
Giáo viên giao nhiệm vụ
Học sinh thảo luận và thực hiện
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
Học sinh thực hiện vẽ, viết hoặc lập
sơ đồ tư duy
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
Học sinh trình bày phần bài làm của
mình
Bước 4. Kết luận, nhận định
GV chốt lại các chia sẻ, lựa chọn các
chia sẻ tốt để cả lớp tham khảo
HS sáng tạo theo hiểu biết và trí tưởng tượng
của cá nhân
Phụ lục 1. Phiếu học tập tìm hiểu về truyện kể
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Phụ lục 2. Phiếu học tập tìm hiểu về thể loại thần thoại
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Phụ lục 3. Rubic đánh giá hoạt động nhóm tìm hiểu về truyện kể
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
TIÊU CHÍ
CẦN CỐ GẮNG
(0 – 4 điểm)
ĐÃ LÀM TỐT
(5 – 7 điểm)
RẤT XUẤT SẮC
(8 – 10 điểm)
Hình thức
(2 điểm)
0 điểm
Bài làm còn sơ
sài, trình bày cẩu
thả
Sai lỗi chính tả
1 điểm
Bài làm tương đối đẩy
đủ, chỉn chu
Trình bày cẩn thận
Không có lỗi chính tả
2 điểm
Bài làm tương đối
đẩy đủ, chỉn chu
Trình bày cẩn thận
Không có lỗi chính
tả
Có sự sáng tạo
Nội dung
(6 điểm)
1 - 3 điểm
Chưa trả lơi đúng
câu hỏi trọng tâm
Không trả lời đủ
hết các câu hỏi gợi
dẫn
Nội dung sơ sài
mới dừng lại ở
mức độ biết và
nhận diện
4 – 5 điểm
Trả lời tương đối đầy
đủ các câu hỏi gợi dẫn
Trả lời đúng trọng tâm
Có ít nhất 1 – 2 ý mở
rộng nâng cao
6 điểm
Trả lời tương đối đầy
đủ các câu hỏi gợi
dẫn
Trả lời đúng trọng
tâm
Có nhiều hơn 2 ý mở
rộng nâng cao
Có sự sáng tạo
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Hiệu quả
nhóm
(2 điểm)
0 điểm
Các thành viên
chưa gắn kết chặt
chẽ
Vẫn còn trên 2
thành viên không
tham gia hoạt
động
1 điểm
Hoạt động tương đối
gắn kết, có tranh luận
nhưng vẫn đi đến thông
nhát
Vẫn còn 1 thành viên
không tham gia hoạt
động
2 điểm
Hoạt động gắn kết
Có sự đồng thuận và
nhiều ý tưởng khác
biệt, sáng tạo
Toàn bộ thành viên
đều tham gia hoạt
động
Điểm
TỔNG
Phụ lục 4.1 Mây trắng còn bay – Bảo Ninh
Máy bay cất cánh trong mưa. Tiếng càng bánh xe gấp lại có vẻ mạnh hơn bình thường
dội độ rung vào thân máy bay. Tôi tiếc là đã không nghe lời vợ. Đáng lý nên trả vé,
đừng theo chuyến này. Ngày xấu, giờ xấu, thời tiết xấu.
Máy bay hẫng một cái như hụt bước. Tay vận complet ngồi bên cạnh tôi mặt nhợt
đi, mắt nhắm nghiền, cặp môi run run. Tôi bấu chặt các ngón tay vào thành ghế. Con
người tôi bé tí hin treo trên vực sâu đang càng lúc càng sâu thẳm.
- Mây ngay ngoài, các bác kìa! - bà cụ ngồi ở ghế trong cùng, kề cửa sổ, thốt kêu
lên.
Chiếc TU đã lấy được độ cao cần thiết, bắt đầu bay bằng. Hàng chữ điện “Cài thắt
lưng an toàn” đã được tắt đi. Nhưng ngoài cửa sổ vẫn cuồn cuộn mây.
- Mây cận quá, bác nhỉ, với tay ra là với được - Bà cụ nói - Y thể cây lá ngoài vườn.
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
Tay vận complet nhấc mi mắt lên. Môi y mím chặt, vẻ căng thẳng đổi thành quàu
quạu.
- Vậy mà sao nhiều người họ kháo là tàu bay trỗi cao được hơn mây bác nhỉ?
Tay nọ làm thinh.
- Chả biết đâu trời đâu đất thế này biết lối nào mà về bến, thưa các bác?
Không được trả lời, bà cụ chẳng dám hỏi han gì thêm. Bà ngồi im, ôm chặt trong
lòng một chiếc làn mây. Hình vóc bé nhỏ, teo tóp của bà như chìm lấp vào thân ghế.
Khi cô tiếp viên đẩy xe đưa bữa điểm tâm đến, bà không muốn nhận khay đồ ăn. Bà
bảo cơm nước lạ kiểu chẳng đũa bát gì chẳng quen, mấy lại đã ăn no bụng hồi sớm,
mấy lại cũng thực tình là già chẳng có lắm tiền. Cô gái ân cần giải thích để bà cụ yên
tâm rằng giá của suất ăn này đã được tính gộp trong tiền vé.
- Thảo nào hai lượt tàu bay những triệu bạc - bà cụ nói - Vậy mà lúc biếu già tấm vé
các chú không quân cùng đơn vị với con trai già ngày nọ bảo là tốn có trăm ngàn.
Các chú ấy cho già thì có, chứ còn tính ở quê đừng nói triệu với trăm ngàn, ngàn với
trăm cũng khó.
Bà cụ hạ chiếc bàn gấp xuống song không bày bữa ăn lên đấy. Tất cả các thứ hộp
thứ gói trên khay bà dồn hết vào chiếc làn mây. Bà chẳng ăn chút gì. Lúc người ta
mang đồ uống đến, bà cũng chỉ xin một cốc nước lọc. Bà hỏi cô tiếp viên:
- Đã sắp đến sông Bến Hải chưa con?
- Dạ thưa - Cô gái nhìn đồng hồ đeo tay - Còn chừng dăm phút nữa ạ. Nhưng thưa
cụ vì chúng ta bay trên biển nên không ngang qua sông mà sẽ chỉ ngang qua vùng
trời vĩ tuyến 17.
- Lát qua đấy con bật dùm già cái cửa tròn này con nhé, cho thoáng.
- Ấy chết, mở thế nào được ạ. Cô gái bật cười.
Ngoài cửa sổ nắng loé lên, cánh máy bay lấp lánh, nhưng chỉ trong chốc lát. Trên rất
cao này, trời vẫn còn mây. Người tôi nôn nao như ngồi trên đu quay. Chưa chuyến
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
nào thấy mệt như chuyến này. Có lẽ vì cơn bão đang hoành hành ở miền trung nên
không trung đầy rẫy ổ gà. Máy bay chòng chành, dồi lắc, bên thân và dưới sàn khe
khẽ phát ra những tiếng răng rắc như sắp rạn.
Tay vận complet xoè diêm châm thuốc. Là dân nghiện nhưng lúc này tôi thấy gai với
khói. Lẽ ra y nên xuống phía dưới mà thả khí chứ chẳng nên phớt lờ hàng chữ “không
hút thuốc” sáng nay trước mũi y như vậy, tôi sẽ uể oải thầm nghĩ, đậy tờ báo lên mặt
và nhắm mắt lại. Giấc ngủ thiu thiu chầm chậm trườn tới.
- Làm cái gì vậy? Hả! Cái bà già này!
Tôi giật bắn mình. Tôi bị giằng khỏi giấc ngủ không phải vì tiếng quát, tay ngồi cạnh
tôi không quát to tiếng, chỉ nạt, nạt khẽ thôi, đủ nghe. Nhưng âm hưởng của nỗi
hoảng hốt và sự cục cằn trong giọng y như tát vào mặt người ta. Thận trọng, tôi liếc
nhìn. Khói thuốc và cặp vai to đùng của y che khuất cả bà cụ già, cả ô cửa sổ.
- Này, cô kia, cô nhân viên! - Y sang trọng đứng dậy mắng - Tới mà nhìn! Đây là
hàng không hay là cái xô bếp? Là phi cơ hay là cái miếu thờ thế này, hả?
- Van bác... - Bà cụ sợ sệt - Bác ơi, van bác... Chẳng là, bác ạ, bữa nay giỗ thằng cả
nhà tôi. Non ba chục năm rồi, bác ơi, tôi mới lên được đến miền cháu khuất.
Tay nọ gần như bước xéo lên đùi tôi, xấn ra lối đi. Bộ mặt hồng hào bừng bừng giận
dữ và khinh miệt.
Bà cụ ngồi, lặng phắt, lưng còng xuống, hai bàn tay chắp lại, gầy guộc. Trên chiếc
bàn gấp bày đĩa hoa cúng, nải chuối xanh, mấy cái phẩm oản và ba cây nhang cắm
trong chiếc cốc thuỷ tinh đựng gạo. Một bức ảnh ép trong tấm kính cỡ bàn tay để
dựng vào thành cốc.
Cô tiếp viên vội đi tới. Cô đứng sững bên cạnh tôi. Không hề kêu lên, không thốt
một lời, cô lặng nhìn.
Máy bay vươn mình nâng độ cao vượt qua trần mây. Sàn khoang dốc lên. Cái bàn
thờ nhỏ bé bỏng của bà cụ già hơi nghiêng đi. Tôi xoài người sang giữ lấy cái khung
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
ảnh. Tấm ảnh được cắt ra từ một tờ báo, đã cũ xưa, nhưng người phi công trong ảnh
còn rất trẻ.
Khói nhang nhả nhè nhẹ, bốc lên dìu dịu, mờ mỏng trong bầu không khí lành lạnh
của khoang máy bay. Những cây nhang trên trời thẳm toả hương thơm ngát. Ngoài
cửa sổ đại dương khí quyển ngời sáng.
Phụ lục 4.2 Truyện kể về nữ thần Detemer – Thần thoại Hi Lạp
Demeter là ai?
Nữ thần Déméter trong thế giới thần thoại Hy Lạp cổ đại tuy không có sức mạnh và
quyền thế lớn lao như Zeus, Héra, Poseidon, Hadès nhưng lại được người xưa hết
sức trọng vọng, sùng kính. Có lẽ sau vị thần Thợ rèn-Héphaïstos thì Déméter là vị
thần không gây cho người trần thế một tai họa nào mà chỉ ban cho họ biết bao nhiêu
phúc lợi. Cũng phải nhắc đến nữ thần Hestia cho khỏi bất công. Nàng cũng không
hề gieo một tai họa nào xuống cho những người trần thế song nàng cũng không đem
lại cho họ những phúc lợi lớn lao. Nàng là vị thần của bếp lửa gia đình.
Demeter đi tìm con gái
Nữ thần Déméter có một người con gái duy nhất tên là Perséphone, người con gái
đẹp nhất trong số các thiếu nữ con cái của các vị thần. Đó là con của Déméter với
Zeus. Chuyện người con gái của Déméter là nàng Perséphone bị thần Hadès bắt cóc
đưa xuống dưới âm phủ làm vợ đã gây nên bao đau khổ cho Déméter và bao rối loạn
cho đời sống các thần trên đỉnh Olympia cũng như người trần thế. May thay cuối
cùng nhờ đấng chí tôn, chí kính, chí công minh Zeus phân xử, cho nên mọi việc mới
trở lại hài hòa, êm thấm. Mặc dù Hades đã cho Perséphone ăn 6 hạt lựu nhưng cuối
cùng Demeter cũng được ở bên cạnh con mình 6 tháng (là 6 tháng mùa xuân) sau đó
Perséphone phải về sống cùng Hades ở dưới địa ngục 6 tháng (6 tháng mùa đông).
Và sự việc đã diễn ra chỉ trong nháy mắt, bởi vì từ khi được thần Zeus ưng chuẩn,
Hadès ngày đêm theo dõi từng bước đi của Perséphone. Được biết Perséphone cùng
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
bạn bè đang say sưa vui chơi trong thung lũng đầy hoa thơm cỏ lạ, thần Hadès tức
tốc đến ngay gặp nữ thần Đất - Gaia vĩ đại, xin nữ thần cho mọc lên ở chỗ Perséphone
đang vui chơi một bông hoa cực kỳ đẹp đẽ và thơm ngát. Nữ thần Đất-Gaia làm theo
lời thỉnh cầu của Hadès.
Perséphone đang vui chơi bỗng ngửi thấy hương thơm ngào ngạt từ một cây hoa
nom rất lạ, xưa nay nàng chưa từng trông thấy. Nàng đi đến gần và đưa tay ra vin
cành hoa xuống ngắt. Bỗng nàng thấy người hẫng đi một cái như khi sa chân xuống
một vũng lội. Thần Hadès đã làm cho đất nứt ra ở dưới chân nàng. Và nàng rơi xuống
lòng đất đen trong vòng tay của Hadès. Perséphone chỉ kịp thét lên một tiếng kinh
hoàng. Mặt đất nứt lại khép kín vào, lành lặn như cũ. Thần Hadès bế Perséphone lên
cỗ xe ngựa của mình, cỗ xe có những con ngựa đen bóng nhưng từ bánh xe cho đến
càng xe đều bằng vàng sáng chói hay bằng đồng đỏ rực. Và chỉ trong nháy mắt cỗ
xe đã đưa nàng Perséphone về cung điện của thần Hadès. Thế là thần Hadès được
một người vợ và nữ thần Déméter mất cô con gái yêu dấu, xinh đẹp.
Tiếng thét kinh hoàng của Perséphone dội vang đến tận trời cao. Ở cung điện Olympe
nữ thần Déméter nghe thấy tiếng thét ấy. Cả núi cao, rừng sâu, biển rộng nhắc lại
tiếng thét ấy như muốn bảo cho Déméter biết chuyện chẳng lành đã xảy ra với nàng.
Nghe tiếng thét của con, Déméter rụng rời cả chân tay. Nàng vội vã rời ngay cung
điện Olympe xuống trần tìm con. Như một con đại bàng, giống chim bay nhanh nhất
trong các loài chim, Déméter từ trời cao lướt xuống, đi tìm con khắp mặt biển rộng,
khắp mặt đất đai, khắp các ngọn núi cao, khắp các cánh rừng sâu. Nàng gọi con đến
khản hơi, mất tiếng: “Per... sé... phone...!” “Per... sé... phone...!”
Nhưng đáp lại tiếng gọi của nàng chỉ là những tiếng “Per... sé... phone...!” vang vọng,
buồn thảm. Déméter đi tìm con suốt chín ngày, chín đêm. Chín ngày không ăn, chín
đêm không ngủ và cũng không tắm gội chải đầu, chải tóc khiến cho thân hình nàng
tiều tụy, hao mòn. Chín ngày không ăn, chín đêm không ngủ, Déméter cứ đi lang
Đây là bản xem thử, vui lòng mua tài liệu để xem chi tiết (có lời giải)
Mọi thắc mắc vui lòng xin liên hệ hotline: 084 283 45 85
thang hết nơi này đến nơi khác gọi con, kêu gào than khóc vật vã. Nàng hỏi rừng
cây, rừng cây lắc đầu trả lời không biết. Nàng hỏi núi cao, núi cao cũng ngơ ngác
không biết nói gì. Nàng hỏi biển khơi thì biển khơi trả lời nàng bằng những tiếng
thở dài thương cảm. Còn đất đen thì im lặng nhìn nàng, thấm khô những dòng nước
mắt xót xa, đau khổ của nàng đang lã chã tuôn rơi. Cả đến những tiên nữ Nymphe
cùng dạo chơi với Perséphone buổi sáng đẹp trời hôm ấy cũng không biết gì hơn
ngoài việc nghe thấy tiếng thét kinh hoàng của Perséphone.
Chín ngày chín đêm như thế... Déméter với tấm lòng của một người mẹ chẳng quản
ngại vất vả gian lao đã đi tìm đứa con gái yêu dấu, độc nhất của mình. Sang ngày
thứ mười, khi cỗ xe của thần Mặt trời-Hélios đã bỏ lại sau lưng biển khơi không sinh
nở, thì thần Hélios động mối từ tâm bèn gọi Déméter lại và kể cho nàng biết đầu
đuôi câu chuyện vừa qua, bởi vì không có chuyện gì xảy ra ở trên mặt đất này mà
không lọt vào con mắt của vị thần Mặt trời, chẳng ai giấu giếm được điều gì với vị
thần có cỗ xe vàng chói lọi này. (Chính Hélios đã mách cho vị thần Thợ rèn Chân
thọt biết, cô vợ Aphrodite của anh ta hay đi ngang về tắt với thần Arès).
Biết chuyện, nữ thần Déméter vô cùng căm tức thần Zeus. Nàng không trở về thế
giới Olympe để đảm đương công việc của mình nữa. Nàng, từ nay trở đi sẽ sống mai
danh ẩn tích dưới trần, trong thế giới của những người trần đoản mệnh. Nàng thay
hình đổi dạng thành một bà già mặc áo đen và cứ thế đi lang thang hết nơi này đến
nơi khác. Và cho đến một ngày kia nàng đặt chân tới Éleusis.
Nhắn tin Zalo