Giáo án Văn học - lịch sử tâm hồn (2024) Kết nối tri thức

Giáo án Ngữ văn 9 Kết nối tri thức – Bài 10
Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 10. VĂN HỌC – LỊCH SỬ TÂM HỒN
GIỚI THIỆU BÀI HỌC VÀ TRI THỨC NGỮ VĂN TRANG 114 I. MỤC TIÊU
1. Mức độ yêu cầu cần đạt
- Vận dụng được một số hiểu biết về lịch sử văn học Việt Nam để đọc hiểu văn bản văn học.
- Nhận biết và phân tích được đặc điểm của bài phỏng vấn; chỉ ra được mối quan hệ giữa
đặc điểm văn bản với mục đích của nó.
- Liên hệ, vận dụng được những điều đã đọc từ văn bản để giải quyết một vấn đề trong cuộc sống.
- Viết được một quảng cáo hoặc tờ rơi về một sản phẩm hay một hoạt động, sử dụng kết
phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ.
- Tiến hành được một cuộc phỏng vấn ngắn, xác định được mục đích, nội dung và cách thức phỏng vấn. 2. Năng lực a. Năng lực chung:
- Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tự quản bản thân, năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác... b. Năng lực riêng:
- Năng lực nhận biết, phân tích được thể loại truyện. 3. Phẩm chất
- Yêu mến và trân trọng vẻ đẹp, giá trị của nền văn học dân tộc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: - Giáo án;
- Bảng giao nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp.
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, SBT Ngữ văn 9, soạn bài theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn học bài, vở ghi.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của
mình. HS khắc sâu kiến thức nội dung bài học.
b. Nội dung: HS chia sẻ kinh nghiệm của bản thân.
c. Sản phẩm: Những suy nghĩ, chia sẻ của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
- GV đặt câu hỏi: Chia sẻ hiểu biết của em về sơ lược lịch sử văn học nước nhà.
- HS tiếp nhận nhiệm vụ, chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc của bản thân.
- Từ chia sẻ của HS, GV dẫn dắt vào bài học mới.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu giới thiệu bài học
a. Mục tiêu: Nắm được nội dung của bài học.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
- GV giới thiệu: Bài học gồm hai nội dung: khái
quát chủ đề và nêu thể loại các văn bản đọc chính.
Với chủ đề Văn học – lịch sử tâm hồn bài học tập
trung vào một số vấn đề thiết thực, có ý nghĩa quan
trọng: Yêu mến và trân trọng vẻ đẹp, giá trị của nền văn học dân tộc. - HS lắng nghe.
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ
- HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học.
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
- GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức → Ghi lên bảng.
Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn a. Mục tiêu:
- Vận dụng được một số hiểu biết về lịch sử văn học Việt Nam để đọc hiểu văn bản văn học.
- Nhận biết và phân tích được đặc điểm của bài phỏng vấn; chỉ ra được mối quan hệ giữa
đặc điểm văn bản với mục đích của nó.
- Liên hệ, vận dụng được những điều đã đọc từ văn bản để giải quyết một vấn đề trong cuộc sống.
b. Nội dung: HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.
c. Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
DỰ KIẾN SẢN PHẨM
Bước 1: chuyển giao nhiệm vụ
1. Sơ giản về lịch sử văn học Việt Nam và vai
- GV yêu cầu HS đọc phần Tri thức trò của tri thức về lịch sử văn học trong đọc ngữ văn trong SGK hiểu văn bản
- GV yêu cầu HS thảo luận theo a. Hai bộ phận của nền văn học: văn học dân nhóm:
Hãy chọn một bài thơ và trả lời các gian và văn học viết
câu hỏi sau để nhận biết từng yếu tố:
Văn học dân gian và văn học viết là hai bộ phận
+ Trình bày sơ giản về lịch sử văn của nền văn học dân tộc. Văn học dân gian là các
học Việt Nam và vai trò của tri thức sáng tác truyền miệng của nhân dân, ra đời trước
về lịch sử văn học trong đọc hiểu văn khi có văn học viết và còn tồn tại đến ngày nay, bản.
bao gồm: ca dao, tục ngữ, truyền thuyết, truyện
+ Theo em mục đích của việc phỏng cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười,… Văn học vấn là gì?
viết bao gồm các sáng tác của các tác giả cụ thể,
+ Nội dung và hình thức bài phỏng ra đời cùng sự xuất hiện và phát triển của chữ
vấn gồm những gì?
viết, tồn tại song song với văn học dân gian trong
- HS tiếp nhận nhiệm vụ.
quá trình phát triển của nền văn học dân tộc. Một
Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực số thể loại của văn học viết trong giai đoạn đầu hiện nhiệm vụ
có tính chất ghi chép, mô phỏng, biên soạn lại
- HS thảo luận và trả lời từng câu hỏi
các sáng tác dân gian. Truyện truyền kì, truyện
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thơ Nôm,… là những bằng chứng cụ thể. Tuy và thảo luận
nhiên, cùng với sự phát triển của nền văn học dân
- HS trình bày sản phẩm thảo luận
tộc qua các thời kì lịch sử, các thể loại văn học
- GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả viết càng ngày càng mang tính độc lập và tách lời của bạn.
biệt roc rệt với các thể loại văn học dân gian.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện Trong nền văn học Việt Nam, văn học viết ra đời nhiệm vụ
vào khoảng thế kỉ X và có sự phát triển mạnh mẽ
- GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến từ thế kì XV với cả hai bộ phận thơ văn chữ Hán thức → Ghi lên bảng.
và thơ văn chữ Nôm gắn với các thể loại: thơ
Đường luật, thơ song thất lục bát, thơ lục bát,
truyện thơ Nôm, truyện truyền kì, truyện lịch sử, truyện kí,…
Từ thế kỉ XX, văn học viết bằng chữ quốc ngữ
ngày càng phát triển với các thể loại: thơ hiện đại