Giáo án Vật lí 7 (Chân trời sáng tạo) Bài 12: Mô tả sóng âm

Bài 12. Mô tả sóng âm
Môn học: KHTN - Lớp: 7
Thời gian thực hiện: 03 tiết I. Mục tiêu 1. Năng lực 1.1. Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: Tích cực tham gia các hoạt động thí nghiệm. Chủ động
thực hiện các nhiệm vụ học tập được giao.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm hiệu quả theo sự phân công của GV,
đảm bảo mỗi HS đều có cơ hội tham gia thực hành và trình bày báo cáo trước lớp.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Đề xuất được cách giải thích ngắn gọn,
chính xác cho những tình huống được nêu trong bài.
1.2. Năng lực khoa học tự nhiên
- Nhận thức khoa học tự nhiên: Giải thích được sự truyền sóng âm trong không khí.
- Năng lực tìm hiểu tự nhiên: Thực hiện thí nghiệm tạo sóng âm (như gảy đàn, gõ vào
thanh kim loại,...) để chứng tỏ được sóng âm có thể truyền được trong chất rắn, lỏng, khí. 2. Phẩm chất
Thông qua thực hiện bài học sẽ tạo điều kiện để học sinh:
- Chăm học, chịu khó tìm tòi tài liệu và thực hiện các nhiệm vụ cá nhân nhằm tìm
hiểu về sóng âm và môi trường truyền âm.
- Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động nhận và thực hiện nhiệm vụ thí
nghiệm, thảo luận tìm hiểu về sóng âm và môi trường truyền âm.
II. Thiết bị dạy học và học liệu - Thiết bị dạy học + Laptop, mạng internet.
+ Mỗi nhóm HS: 1 chai thủy tinh, 1 đàn ghita, 1 âm thoa, 1 sợi dây thun, 1 cây còi,
bộ thí nghiệm truyền âm trong môi trường chất lỏng. - Học liệu số:


+ File Video GV tự biên tập về sóng âm.
+ Bài trình chiếu Powerpoint.
+ Hình ảnh về sóng âm và môi trường truyền âm.
+ Đoạn phim về môi trường truyền âm: https://youtu.be/_je12cpnxqw - Học liệu khác:
+ SGK khoa học tự nhiên 7 và các tài liệu tham khảo khác.
+ Kế hoạch bài dạy theo CV 5512.
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Mở đầu
a. Mục tiêu: Giúp học sinh xác định được vấn đề cần học tập là âm thanh được tạo ra
và truyền đến tai như thế nào?
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm, thực hiện TN giáo viên đưa ra,
xác định được vấn đề cần tìm hiểu trong bài.
c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh.
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu các nhóm HS tìm cách thổi làm
cho cái chai phát ra âm thanh và trả lời câu
hỏi: Âm thanh được tạo ra và truyền đến tai như thế nào?
*Thực hiện nhiệm vụ học tập
HS hoạt động nhóm theo yêu cầu của GV.
* Báo cáo kết quả và thảo luận
- GV gọi HS lên thổi và trả lời câu hỏi.
- HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung.
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- GV nhận xét và dẫn dắt vào bài: Ta thấy
rằng, khi thổi phía trên miệng chai phát ra âm
thanh và truyền đến tai ta. Vậy âm thanh phát


ra khi các vật có đặc điểm gì và truyền đi như
thế nào? Các em cùng vào bài học hôm nay.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới a. Mục tiêu
- Thực hiện thí nghiệm tạo sóng âm (như gảy đàn, gõ vào thanh kim loại,...) để chứng
tỏ được sóng âm có thể truyền được trong chất rắn, lỏng, khí.
- Chăm học, chịu khó tìm tòi tài liệu và thực hiện các nhiệm vụ cá nhân nhằm tìm
hiểu về sóng âm và môi trường truyền âm.
- Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động nhận và thực hiện nhiệm vụ thí
nghiệm, thảo luận tìm hiểu về sóng âm và môi trường truyền âm.
b. Nội dung: HS hoạt động nhóm thực hiện các thí nghiệm mô tả sóng âm, thí
nghiệm tìm hiểu môi trường truyền âm, trả lời các câu hỏi GV đưa ra, thảo luận rút ra kết luận.
c. Sản phẩm: HS thực hiện được các thí nghiệm mô tả sóng âm, thí nghiệm tìm hiểu
môi trường truyền âm, rút ra kết luận.
d) Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
Hoạt động 2.1: Tìm hiểu về sóng âm.
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập I. Sóng âm
GV yêu cầu HS hoạt động nhóm thực - Các rung động (chuyển động) qua
hiện TN1, hoàn thành phiếu học tập số 1.
lại vị trí cân bằng là dao động.
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
- Vật dao động phát ra âm thanh gọi
HS thực hiện thí nghiệm và ghi kết quả là nguồn âm.
thí nghiệm vào phiếu học tập số 1.
* Báo cáo kết quả và thảo luận
GV gọi ngẫu nhiên một HS đại diện cho
một nhóm trình bày, các nhóm khác bổ sung (nếu có).
* Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
GV: ghi nhận câu trả lời của HS, kết luận,


định hướng cho HS rút ra kết luận. ? Dao động là gì ?
? Những vật phát ra âm thanh gọi là gì?
? Những vật nào có thể phát ra sóng âm?
GV kết luận: Các dao động của nguồn âm - Các dao động từ nguồn âm lan
có thể lan truyền sang môi trường xung truyền trong môi trường gọi là sóng
quanh, làm xuất hiện các dao động lan đi âm.
trong môi trường (sẽ mô tả kĩ ở phẩn sau - Sóng âm được phát ra bởi các vật
trong bài) và người ta gọi các dao động đang dao động.
âm đang lan truyền này là sóng âm.
Hoạt động 2.2: Tìm hiểu môi trường truyền âm.
** Tìm hiểu sự truyền sóng âm trong II. Môi trường truyền âm chất rắn:
* Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Âm
thanh có truyền trong chất khí không? Lấy ví dụ.
- GV giao nhiệm vụ cho HS hoạt động
nhóm yêu cầu HS tham khảo tài liệu, thảo
luận nhóm, tiến hành thí nghiệm 2, hoàn
thành phiếu học tập số 2.
* Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi GV đưa ra.
- HS hoạt động nhóm đưa ra phương án
làm thí nghiệm và ghi kết quả thí nghiệm
vào bảng kết quả trong phiếu học tập số 2.
* Báo cáo kết quả và thảo luận
- GV gọi vài HS trả lời.