Lý thuyết Bài 11 Địa lí 10 Kết nối tri thức: Thủy quyển, nước trên lục địa

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) BÀI 11. THU Q Ỷ UY N Ể , NƯ C Ớ TRÊN L C Ụ Đ A Ị 1. Khái ni m ệ thu quy ỷ n ể - Khái ni m ệ : Là toàn bộ l p ớ nư c ớ bao quanh Trái Đ t
ấ , phân bố trong các đ i ạ dư ng, ơ trên l c đ ụ a, t ị rong các l p đ ớ t
ấ đá, trong khí quy n và c ể t ả rong c t ơ h s ể inh v t ậ . - Vai trò + Mỗi bộ ph n c ậ a ủ thuỷ quy n đ ể u có vai ề trò quan tr ng. ọ + Nư c ớ trong đ i ạ dư ng ơ và nư c ớ băng tuy t ế giữ n ổ đ nh ị nhi t ệ độ c a ủ bề m t ặ Trái Đất. + Lư ng n ợ ư c ớ ng t ọ trong khí quy n và ể trên l c ụ đ a gi ị úp duy trì s s ự ng ố trên đ t ấ li n. ề 2. Nư c ớ trên l c đ ụ a ị a) Các nhân t ố nh h ả ư ng ở đ n ch ế đ ế n ộ ư c s ớ ông * Khái ni m ệ - Sông là dòng ch y ả thư ng ờ xuyên, tư ng ơ đ i ố l n ớ trên bề m t ặ l c ụ đ a ị và đ o, ả đư c ợ các nguồn nư c ớ m a, n ư ư c ớ ng m ầ , nư c băng t ớ uy t ế tan nuôi dư ng. ỡ - Chế độ nư c ớ là sự thay đ i ổ c a ủ l u ư lư ng ợ nư c
ớ sông có tính chu kì trong năm, ch u ị nh ả hư ng ở chủ y u ế b i ở các đ c ặ đi m ể đ a ị lí t ự nhiên (ngu n ồ cung c p ấ và b ề m t ặ l u ư v c) ự . * nh h Ả ư ng ở c a ngu ủ ồn c p n ấ ư c ớ - Nư c ớ ng m ầ là ngu n c ồ p í ấ t bi n đ ế ng, có vai ộ trò đi u t ề i t ế nư c t ớ rong năm. - Nư c ớ trên m t ặ là ngu n ồ c p ấ có bi n ế đ ng ộ rõ r t
ệ theo mùa. Chế độ nư c ớ sông phụ thu c ộ ch y ủ u vào ch ế ế đ m ộ a hay băng t ư uy t ế tan. - Tuỳ thu c vào s ộ ố lư ng ngu ợ ồn cấp mà ch đ ế n ộ ư c ớ sông là ph c ứ t p hay đ ạ n ơ gi n. ả * nh h Ả ư ng ở c a đ ủ c ặ đi m ể b m ề t ặ l u v ư c ự - Đ a ị hình: Độ d c ố đ a ị hình làm tăng cư ng ờ độ t p ậ trung lũ. Ở sư n ờ đón gió, sông thư ng ờ có lư ng n ợ ư c ớ c p t ấ rên m t ặ d i ồ dào h n ơ so v i ớ s ở ư n khu ờ t ấ gió. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) - Hồ đ m ầ và th c ự v t ậ có tác d ng ụ đi u ề ti t ế dòng ch y ả . Chúng giữ l i ạ trên l u ư v c ự m t ộ phần nư c ớ m a hay n ư ư c ớ băng tuy t ế tan, làm gi m ả lũ. - S phân b ự ố và số lư ng ph ợ ụ l u, chi ư l u ư + N u ế các phụ l u ư t p ậ trung trên m t ộ đo n ạ sông ng n, ắ d ễ x y ả ra tình tr ng ạ lũ ch ng ồ lũ. + N u ế các phụ l u ư phân bố đ u ề theo chi u ề dài dòng chính, m i ỗ đ t ợ lũ có th ể kéo dài h n ơ nh ng l ư à không quá cao. + Sông có nhi u chi ề l u, n ư ư c ớ lũ thoát nhanh, ch đ ế n ộ ư c s ớ ông s b ẽ t ớ ph c ứ t p. ạ b) Hồ * Khái ni m ệ : Là nh ng ữ vùng trũng ch a ứ nư c ớ trên b ề m t ặ Trái Đ t ấ , không thông v i ớ bi n. ể * Phân lo i ạ - Hồ núi l a: ử Có ngu n ồ g c ố từ ho t ạ đ ng ộ c a ủ núi l a. ử Các hồ núi l a ử thư ng ờ hình thành ở mi ng núi ệ l a và ử khá sâu. - Hồ ki n ế t o: ạ Hình thành t i ạ các n i ơ lún s t ụ , n t ứ vỡ trên m t ặ đ t ấ do các m ng ả ki n ế t o ạ di chuy n, nh ể h
ư ồ Bai-can (Liên bang Nga). Các h này t ồ hư ng dài ờ và sâu. - Hồ móng ng a: ự Hình thành t i ạ các khúc u n ố sông b ịtách ra kh i ỏ dòng chính, sau khi chuy n ể dòng. Hồ d ng ạ này thư ng nông, có ờ d ng cong, nh ạ H ư ồ Tây (Hà N i ộ ).
- Hồ băng hà: Trong quá trình di chuy n, ể các kh i
ố đá do sông băng cổ mang theo đã bào lõm m t ặ đ t ấ bên dư i
ớ . Về sau, khi sông băng không còn, các hố lõm trở thành lòng hồ. - Hồ nhân t o:
ạ Là hồ do con ngư i ờ t o ạ nên, v i ớ các m c ụ đích khác nhau nh ư h ồ ch a ứ thu đi ỷ n, h ệ ồ thu l ỷ i ợ , h c ồ nh ả quan,... c) Nư c băng t ớ uy t ế - S hì ự nh thành + Khi nhi t ệ đ xu ộ ng d ố ư i ớ 0°C, m a chuy ư n t ể t ừ r ng t ạ hái l ng s ỏ ang x p l ố à tuy t ế . M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) + Lư ng ợ tuy t ế tan ra h ng ằ năm ít h n ơ lư ng ợ tuy t ế r i ơ xu ng, ố tuy t ế sẽ tích đ ng ọ l i ạ và bị nén thành băng. + Sông băng có quy mô r t ấ l n, l ớ àm bi n đ ế i ổ đ a hì ị nh nh ng n ữ i ơ nó di chuy n ể qua. - Phân bố + Ph bi ổ n ế vùng hàn đ ở i ớ , ôn đ i
ớ và trên các vùng núi cao. + H n ơ 90% lư ng băng ợ trên Trái Đ t ấ n m ằ vùng c ở c ự B c ắ và c c ự Nam. - Khi nhi t ệ đ t ộ ăng, băng tuy t
ế tan ra và gây lũ cho các con sông trong vùng. d) Nư c ng ớ ầm - Nư c ớ ng m ầ t n t ồ i ạ d ở ư i ớ b m ề t ặ đ t ấ . - Nư c ớ ng m ầ do nư c ớ trên m t ặ (nư c ớ m a, băng t ư uy t ế tan, sông, h ) ồ th m ấ xu ng. ố - M c ự nư c ng ớ m ầ và lư ng n ợ ư c ớ ng m ầ ph t ụ hu c vào ộ + Nguồn cung c p n ấ ư c, ớ đ c đi ặ m ể đ a hì ị nh (d c ố hay b ng ph ằ ng) ẳ . + Khả năng th m ấ nư c c ớ a ủ đ t ấ đá. + M c ứ đ b ộ ốc h i ơ và l p ớ ph t ủ h c v ự t ậ . - Đ c ặ đi m ể + T i ạ các vùng m ẩ ư t ớ , đ t ấ đá d t ễ h m ấ hút, nư c ng ớ m ầ d i ồ dào và n m ằ khá nông. + T i ạ các vùng khô h n, ạ nư c ng ớ m ầ có th n ể m ằ dư i ớ sâu vài ch c hay hàng t ụ răm mét. + Trong nư c ng ớ m ầ có hàm lư ng ợ các ch t ấ khoáng nh t ấ đ nh. ị - Vai trò + Nư c ớ ng m ầ có vai trò quan tr ng đ ọ i ố v i ớ t nhi ự ên và kinh t - ế xã h i ộ . + Nguồn nư c ớ ng t ọ quan tr ng ọ c a con ng ủ ư i ờ trong sinh ho t ạ và s n ả xu t ấ . + Nguồn c p n ấ ư c cho ớ sông, h đ ồ m ầ vào mùa khô. + Các t ng n ầ ư c ng ớ m ầ có vai trò c đ ố nh các ị l p đ ớ t ấ đá đ ch ể ng s ố t ụ lún. e) Các gi i ả pháp b o v ả ngu ệ n n ồ ư c ng ớ t ọ - Các nguồn nư c ớ ng t ọ trên Trái Đ t ấ đang b s ị uy gi m ả do nhi u nguyên nhân. ề - Các gi i ả pháp ch y ủ u ế b o v ả ngu ệ n n ồ ư c ng ớ t ọ là: + S d ử ng ngu ụ ồn nư c ớ ng t ọ m t ộ cách hi u qu ệ , ả ti t ế ki m ệ và tránh lãng phí. M i
ọ thắc mắc vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 45 85