Lý thuyết Bài 5 Địa lí 10 Kết nối tri thức: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) BÀI 5. HỆ QUẢ Đ A Ị LÍ CÁC CHUY N Ể Đ N Ộ G C A Ủ TRÁI Đ T Ấ 1. H qu ệ ả đ a l ị í c a chuy ủ n đ ể ng t ộ q ự uay quanh tr c ụ Hình 5.1. Chuy n đ ể ng ộ t quay và hi ự n t ệ ư ng ngày đêm ợ trên Trái Đ t ấ
a) Sự luân phiên ngày đêm * Đặc đi m ể chuy n đ ể ng ộ t quay quanh t ự r c c ụ a ủ Trái Đ t ấ : - Chi u t ề quay: ự t ừ Tây sang Đông. - Đ nghi ộ êng c a ủ tr c ụ so v i ớ m t ặ ph ng qu ẳ đ ỹ o ạ 1 góc 66033’. - Chu kì t quay h ự t ế m t ộ vòng là 24 gi ( ờ 1 ngày đêm). * S l ự uân phiên ngày đêm - Do có hình kh i ố c u, ầ nên Trái Đ t ấ luôn đư c ợ M t ặ Tr i ờ chi u ế sáng m t ộ n a ử còn m t ộ n a ch ử a ư đư c chi ợ u s
ế áng, sinh ra ngày và đêm. - Trái Đ t ấ tự quay quanh tr c, ụ d n ẫ đ n ế t t ấ cả m i ọ n i ơ trên b ề m t ặ Trái Đ t ấ đ u ề l n ầ lư t ợ đư c ợ M t ặ Tr i ờ chi u ế sáng r i ồ l i ạ l n ầ lư t ợ chìm trong bóng t i ố , gây nên hi n ệ tư ng ngày đêm ợ luân phiên. b) Gi t
ờ rên Trái Đ t ấ
* Giờ trên Trái Đ t ấ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) - Giờ đ a ị phư ng ơ hay gi ờ m t ặ tr i ờ : Trái Đ t ấ có d ng ạ hình kh i ố c u ầ và t ự quay quanh tr c
ụ từ tây sang đông, nên ở cùng m t ộ th i ờ đi m ể , ngư i ờ đ ng ứ ở các kinh tuy n ế khác nhau sẽ nhìn thấy M t ặ Tr i ờ các đ ở
ộ cao khác nhau và sẽ có gi khác ờ nhau. - Giờ múi: Ngư i ờ ta chia bề m t ặ Trái Đ t ấ làm 24 múi gi , ờ m i ỗ múi r ng ộ 15 độ kinh tuy n. C ế ác đ a ị phư ng n ơ m ằ trong cùng m t ộ múi gi s ờ t ẽ h ng nh ố t ấ có m t ộ gi . ờ
- Giờ GMT hay giờ qu c ố t :
ế Giờ ở múi số 0 (múi có đư ng ờ kinh tuy n ế g c ố ch y ạ qua gi a m ữ úi). Trong th c t ự , r ế anh gi i ớ các múi gi t ờ hư ng đ ờ ư c ợ đi u ch ề nh t ỉ heo biên gi i ớ quốc gia, t o t ạ hành các khu v c gi ự . ờ Hình 5.2. B n ả đ gi ồ ờ trên Trái Đ t ấ * Đư ng chuy ờ n ngày qu ể c ố tế - Ngư i ờ ta quy đ nh ị l y ấ kinh tuy n ế 180° đi qua gi a
ữ múi số 12 ở Thái Bình Dư ng ơ làm đư ng chuy ờ n ể ngày qu c ố t . ế M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) + N u
ế đi từ phía tây sang phía đông (theo chi u ề t ự quay c a ủ Trái Đ t ấ ) qua kinh tuy n ế 180° thì lùi l i ạ m t ộ ngày l ch. ị + N u
ế đi từ phía đông sang phía tây qua kinh tuy n ế 180° thì ph i ả tăng thêm m t ộ ngày lịch. - Trong th c ự t ế đư ng ờ chuy n ể ngày qu c ố t ế không ph i ả là đư ng ờ th ng ẳ mà cũng thay đổi theo biên gi i ớ qu c gi ố a. 2. Các h qu ệ đ ả a l ị í do chuy n đ ể ng c ộ a ủ Trái Đ t ấ quanh M t ặ Tr i ờ Hình 5.3. Chuy n đ ể ng ộ c a ủ Trái Đ t ấ quanh M t ặ Tr i
ờ và các mùa ở bán c u B ầ c ắ a) Hi n t ệ ư ng
ợ ngày đêm dài ng n khác nha ắ u * Đặc đi m ể chuy n đ ể ng ộ c a ủ Trái Đ t ấ quanh M t ặ Tr i ờ - Trái Đất chuy n ể đ ng quanh M ộ t ặ Tr i ờ theo hư ng t ớ
ừ Tây sang Đông trên qu đ ỹ o ạ có hình elip g n t ầ ròn. - Trái Đất chuy n ể đ ng m ộ t ộ vòng quanh M t ặ Tr i ờ trên qu đ ỹ o h ạ t ế 365 ngày và 6 gi . ờ - Trong khi chuy n ể đ ng ộ trên qu ỹ đ o ạ quanh m t ặ tr i ờ , tr c ụ Trái Đ t ấ lúc nào cũng giữ
nguyên độ nghiêng 66033’ trên m t ặ ph ng ẳ quỹ đ o ạ và hư ng ớ nghiêng c a ủ tr c ụ không đổi. M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Hình 5.4. Hi n t ệ ư ng ngày ợ
và đêm vào các ngày 22 - 6 và ngày 22 - 12 * Hi n t ệ ư ng ngày ợ đêm dài ng n khác ắ nhau
- Trong năm, các địa đi m ể bán c ở u B ầ c và ắ bán c u N ầ am đ u có hi ề n t ệ ư ng ngày ợ , đêm dài ng n khác ắ
nhau theo mùa và theo vĩ đ , ộ tr hai ừ
ngày 21 - 3 và 23 - 9 có th i ờ gian ngày, đêm b ng ằ nhau. - Ở Xích đ o, quanh năm ạ có đ dài ộ ngày và đêm b ng
ằ nhau, càng xa Xích đ o s ạ ự chênh lệch th i ờ gian gi a ngày ữ và đêm càng l n. R ớ iêng hai ở c c ự có sáu tháng ngày, sáu tháng đêm.
b) Các mùa trong năm - Khái ni m ệ : Là kho ng ả th i ờ gian trong năm, có nh ng ữ đ c ặ đi m ể riêng v ề th i ờ ti t ế và khí h u. ậ - Nguyên nhân: Do Trái Đ t ấ chuy n ể đ ng ộ quanh M t ặ Tr i ờ v i ớ hư ng ớ tr c ụ không thay đổi và nghiêng v i ớ m t ặ ph ng ẳ quỹ đ o ạ m t ộ góc kho ng
ả 66°33’, làm cho góc chi u ế c a t ủ ia sáng m t ặ tr i ờ và th i ờ gian ti p nh ế n ậ ánh sáng m t ặ tr i ờ thay đ i ổ trong năm. - Đ c ặ đi m ể + Hi n t ệ ư ng m ợ ùa di n ễ ra ngư c ợ nhau gi a bán c ữ u B ầ c và ắ bán c u N ầ am. + Bốn mùa bi u hi ể n r ệ õ nh t ấ ở vùng ôn đ i ớ . + Vùng nhi t ệ đ i
ớ có hai mùa nh ng không r ư õ r t ệ . M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin liên h h
ệ otline: 084 283 45 85