Lý thuyết Lịch sử 10 Chân trời sáng tạo Bài 18: Văn minh Đại Việt

Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) Bài 18. Văn minh Đ i ạ Vi t ệ
I. Cơ sở hình thành và quá trình phát tri n c ể a văn m ủ inh Đ i ạ Vi t ệ 1. Khái ni m ệ văn minh Đ i ạ Vi t ệ - Văn minh Đ i ạ Vi t ệ là n n ề văn minh r c ự r , ỡ t n ồ t i ạ và phát tri n ể chủ y u ế trong th i ờ đ c ộ l p, ậ tự chủ c a ủ qu c ố gia Đ i ạ Vi t ệ , kéo dài g n ầ 1000 năm (từ th k ế ỉ X đ n t ế h k ế X ỉ IX). - Văn minh Đ i ạ Vi t ệ kế th a
ừ văn minh Văn Lang – Âu L c, ạ tr i ả qua h n ơ m t ộ nghìn năm đ u ấ tranh ch ng ố B c ắ thu c ộ đư c ợ phát huy và phát tri n ể trong hoàn c nh ả đất nư c ớ đ c ộ l p, ậ tự chủ th i ờ Đ i ạ Vi t ệ v i
ớ kinh đô Thăng Long, do đó còn đư c ợ g i ọ là văn minh Thăng Long. 2. C s ơ hì ở nh thành - Trên cơ sở kế th a ừ nh ng ữ thành t u ự chủ y u ế c a
ủ văn minh Văn Lang – Âu L c, ạ truy n ề th ng ố lao đ ng ộ và đ u ấ tranh h n ơ nghìn năm ch ng ố B c ắ thu c ộ để b o ả vệ và phát tri n ể văn hoá dân t c, ộ văn minh Đ i ạ Vi t ệ t ng ừ bư c ớ hình thành. - Văn minh Đ i ạ Vi t
ệ hình thành và phát tri n ể trên c ơ s ở xây d ng ự và phát tri n ể quốc gia Đ i ạ Vi t ệ từ thế kỉ X đ n ế gi a ữ thế kỉ XIX, v i ớ s ự trư ng ở thành c a ủ dân t c ộ trên nhi u ề phư ng ơ di n: ệ chính tr ,ị tư tư ng, ở kinh t , ế xã h i ộ , văn hóa, giáo d c, ụ khoa h c, ọ nghệ thu t ậ , an ninh qu c ố phòng,... Thành t u ự văn minh phát tri n ể nhanh chóng và v ng ữ ch c ắ qua các bư c ớ chuy n ể bi n ế m nh ạ m ẽ vị th đ ế ất nư c. ớ + Thế kỉ X g n ắ v i ớ sự nghi p ệ khôi ph c ụ n n ề t ự chủ sau h n ơ nghìn năm B c ắ thu c c ộ a ủ các chính quy n h ề ọ Khúc Dư ng, N ơ gô, Đinh, Ti n ề Lê. + Vi c ệ d i ờ đô từ Hoa Lư (thu c
ộ Ninh Bình ngày nay) ra Đ i ạ La và đ i ổ là Thăng Long (Hà N i ộ ngày nay) là m t ộ bư c ớ ti n ế m i ớ v i ớ sự phát tri n ể m i ọ m t ặ c a ủ qu c ố gia Đ i ạ Vi t ệ ; bên c nh ạ kinh t ế nông nghi p, t ệ h ủ công nghi p ệ và thư ng nghi ơ p phát ệ tri n ể t o nên nh ạ ng s ữ c t ắ hái m i ớ . + Cư ng ơ v c ự lãnh thổ đ t ấ nư c ớ t ng ừ bư c ớ đư c ợ mở r ng, ộ kéo dài từ Nam Quan đ n ế Cà Mau, mở r ng ộ từ đ t ấ li n ề ra bi n ể đ o. ả N n ề đ c ộ l p ậ dân t c ộ M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) đư c ợ b o ả vệ v ng ữ ch c ắ qua nhi u ề cu c ộ kháng chi n ế oanh li t ệ ch ng ố ngo i ạ xâm. - Ý th c ứ dân t c ộ ngày càng m nh ạ m ẽ t o ạ đi u ki ề n ệ cho s t ự i p ế bi n ế nhi u ề giá trị t văn m ừ
inh Trung Quốc, văn minh n Đ Ấ ộ đ l ể àm giàu văn minh Đ i ạ Vi t ệ .
3. Quá trình phát tri n ể - Giai đo n s ạ ơ kì (th k ế X ỉ - đ u X ầ I): + Tr i ả qua các chính quy n h ề K ọ húc, h D ọ ư ng và ơ Ngô, Đinh, Ti n L ề ê. + Đây là giai đo n ạ đ nh ị hình nh ng ữ giá trị m i ớ , làm n n ề t ng ả cho sự hình thành n n ề văn minh Đ i ạ Vi t ệ . - Giai đo n phá ạ t tri n ( ể đ u t ầ h k ế X ỉ I đ n t ế h k ế X ỉ VI): + G n ắ li n ề v i
ớ văn hoá Thăng Long, trung tâm chính tr ,ị kinh t , ế xã h i ộ , văn hóa,... c a ủ cả nư c. ớ + Các tri u ề đ i ạ Lý, Tr n, ầ H , ồ Lê sơ đã đ t ạ đư c ợ nhi u ề thành t u ự to l n ớ trên tất cả các m t
ặ : tôn giáo, tín ngư ng, ỡ giáo d c, ụ văn h c, ọ ngh ệ thu t ậ , khoa h c ọ kĩ thu t ậ ; đ i ờ s ng ố v t ậ ch t ấ và tinh th n ầ c a ủ nhân dân phát tri n ể phong phú và đa d ng. ạ + Tuy ch u ị nh ả hư ng ở c a ủ văn hóa Trung Qu c ố và n Ấ Đ , ộ nh ng ư văn hoá Đ i ạ Việt vẫn mang đ m ậ tính dân t c và dân ộ gian. - Giai đo n m ạ u n ( ộ th k ế X ỉ VI – XIX): + Văn hoá phát tri n ể trong tình tr ng ạ đ t ấ nư c ớ không n ổ đ nh. ị T ừ th ế k ỉXVI đ n ế cu i
ố thế kỉ XVIII là giai đo n ạ có nhi u ề bi n ế đ ng, ộ các tri u ề đ i ạ thay thế nhau trị vì và chia c t ắ đ t ấ nư c. ớ Cu c ộ chi n ế tranh xâm lư c ợ c a ủ th c ự dân Pháp gi a ữ thế k X ỉ IX đã ch m ấ d t ứ th i ờ kì phát tri n c ể a văn ủ minh Đ i ạ Vi t ệ . + Giai đo n ạ này nhi u ề y u ế tố m i ớ xu t ấ hi n ệ khi văn minh phư ng ơ Tây du nh p ậ vào, t o ạ nên xu hư ng ớ v n ậ đ ng ộ m i ớ làm ti n ề đ ể cho s ự hình thành văn minh Vi t ệ Nam v s ề au. II. Thành t u văn m ự inh tiêu bi u ể 1. V ki ề nh tế a. Nông nghi p ệ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t ế (có l i ờ gi i ả ) - Nông nghi p ệ là ngành kinh t ế ch ủ đ o ạ v i ớ cây tr ng ồ chính là lúa nư c; ớ ngoài
ra, nhân dân còn trồng nhi u cây ề khác: khoai, s n, ắ ngô, kê, đ u… ậ - Các tri u ề đ i ạ đ u ề có chính sách khuy n ế khích s n ả xu t ấ nông nghi p ệ qua lễ Tịch đi n đ ề ầu năm. Ph c d ụ ng l ự T ễ ịch đi n ề N ở úi Đ i ọ (Hà Nam) - Nhà nư c ớ đ t ặ ch c ứ Hà đê s , ứ Khuy n
ế nông sứ để chăm lo vi c ệ đê đi u, ề trị thu . ỷ - Vi c ệ dùng cày s t ắ và s c ứ kéo c a ủ trâu bò, vi c ệ thâm canh, tr ng ồ hai vụ lúa m t
ộ năm trở nên rất phổ bi n. ế - Công cu c ộ kh n ẩ hoang đ t ấ đai r t ấ đư c ợ chú tr ng, ọ nh t ấ là th i ờ chúa Nguy n ễ và tri u ề Nguy n. ễ
b. Thủ công nghi p ệ
- Các nghề thủ công cổ truy n ề (d t ệ l a, ụ rèn s t ắ , đúc đ ng, ồ nhu m ộ ,...) ti p ế t c ụ phát tri n ể và nhi u ề nghề m i ớ ra đ i ờ (làm tranh s n ơ mài, làm đư ng, ờ làm gi y ấ , M i
ọ thắc mắc vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85
Đây là bản xem th , vu ử i lòng mua tài li u ệ đ xe ể m chi ti t (c ế ó l i ờ gi i ả ) kh c ắ in b n ả g ,... ỗ ) đ ể l i ạ nhi u ề thành t u ự tiêu bi u, ể n i ổ b t ậ là An Nam t ứ đ i ạ
khí (tháp Báo Thiên, chuông Quy Đi n, ề v c ạ Phổ Minh, tư ng ợ Ph t ậ chùa Quỳnh Lâm). - M t ộ số làng, phư ng t ờ h công chuyên ủ nghi p xu ệ t ấ hi n, đ ệ c ặ bi t ệ trong nghề
dệt (sa màu La Khê, lĩnh hoa Bư i ở , lư t ợ Phùng, l a H ụ à Đông). - Nghề làm g m ồ có kĩ thu t ậ tinh x o, ả đư c ợ thư ng ơ nhân nư c ớ ngoài a ư chu ng, ộ nhất là s n ả ph m ẩ c a ủ các làng g m ố n i ổ ti ng ế (Bát Tràng, Chu Đ u,...) ậ , đư c ợ xu t ấ kh u ẩ sang các nư c ớ Đông Nam Á, Nh t ậ B n, ả phư ng ơ Tây. - Nghề đóng tàu thuy n ề ra đ i ờ s m ớ và đ t ạ trình đ cao: ộ chi n ế thuy n “C ề ổ lâu” (thế kỉ XV), thuy n ề chi n ế có đ t ặ súng l n ớ (th ế k ỉXVIII), tàu thu ỷ ch y ạ b ng ằ máy h i ơ nư c ( ớ th k ế X ỉ IX)
Làng gốm Bát Tràng (Hà N i ộ ) c. Thư ng ng ơ hi p ệ - N i ộ thư ng: ơ M i ọ thắc m c
ắ vui lòng xin vui lòng: 084 283 45 85