Tác giả - tác phẩm Ngữ văn 10 Chân trời sáng tạo (cả năm)

Bài 1: Tạo lập thế giới (thần thoại) Thần Trụ trời I. Tác giả - Tác giả dân gian.
- Theo Nguyễn Đổng Chi trong “Lược Khảo về thần thoại Việt Nam”. II. Tác phẩm
1. Thể loại: Thần thoại suy nguyên 2. Tóm tắt:
Thần trụ trời là truyện thần thoại được lưu truyền khá sớm trong dân gian
Việt Nam giải thích sự hình thành trời đất tự nhiên: biển, hồ, sông, núi,… Thuở
ấy, chưa có sự xuất hiện của loài người và muôn vật. Trời và đất chỉ là một
vùng hỗn độn, tối tăm chưa được phân chia rõ ràng. dân gian đã ghi công của
các vị thần này trong câu hát được lưu truyền từ đời này sang đời khác và còn
truyền đến ngày hôm nay.
3. Phương thức biểu đạt: tự sự 4. Bố cục:
- Phần 1 (từ đầu ... sang núi kia): Bối cảnh thần trụ trời xuất hiện
- Phần 2 (tiếp theo ... biển cả mênh mông): Lí giải sự hình thành trời và đất


- Phần 3 (còn lại): Nguồn gốc của di tích núi Thạch Môn
5. Giá trị nội dung:
Sự lí giải của con người dựa vào yếu tố tâm linh, thần kì để giải mã các hiện
tượng xung quanh cuộc sống.
6. Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng thành công yếu tố kỳ ảo hoang đường.
III. Tìm hiểu chi tiết
1. Bối cảnh thần trụ trời xuất hiện
- Trời đất hỗn độn, tăm tối, tự nhiên xuất hiện một ông thần to lớn, “bước một
bước từ đỉnh núi này sang đỉnh núi khác”
=> Sự xuất hiện hoang đường, kì ảo, đầy liên tưởng, tưởng tượng phong phú.
2. Lý giải sự xuất hiện giữa trời và đất
- Công cụ: Dùng đầu đội trời lên, tay đào đất đá, đắp thành một cái cột to để chống trời
+ “Cột được đắp cao lên chừng nào thì trời tựa như một tấm màn lớn được dâng cao lên chừng nấy.”
=> Trời đất được phân chia làm hai. “Đất phẳng như cái mâm vuông, trời ở trên
như cái bát úp, chỗ giáp ranh giữa trời và đất là chân trời.”
- Sự thay đổi: Thần phá cốt đá đi, ném vung đá và đất. Hòn đá văng ra tạo thành
một hòn đảo -> Chỗ cao chỗ thấp không bằng phẳng -> Tạo thành biển
=> Sự lý giải phong phú, giáu tính tưởng tượng
3. Sự hình thành của núi Thạch Môn
- Từ những núi đá đó tạo thành núi Thạch Môn và trở thành di tích lịch sử, lưu
truyền đến tận ngày nay.
Prô – mê – tê và loài người I. Tác giả - Tác giả dân gian.


- Theo Nguyễn Văn Khỏa trong “Thần Thoại Hy Lạp” (Tập 1). II. Tác phẩm
1. Thể loại: Thần thoại Hy Lạp 2. Tóm tắt:
Vị thần Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê là hai anh em được giao nhiệm vụ tạo ra
thêm nhiều cái gì đó để thế gian thêm vui. Ê-pi-mê-tê tranh ngay nhiệm vụ đó
và tạo ra muôn loài cho thế gian. Mỗi loài đều có những điểm mạnh riêng. Khi
Prô-mê-tê đến kiểm tra thì phát hiện có một loài vật chẳng có điểm mạnh gì. Và
đó chính là con người. Thần Prô-mê-tê lo lắng làm sao để con người sống sót
được giữa thế gian. Vì vậy đã nhào nặn con người có ngoại hình tinh tế như
những vị thần và ban cho con người ngọn lửa – thứ giúp con người vượt qua
mọi khó khăn trong cuộc sống.
3. Phương thức biểu đạt : tự sự 4. Bố cục:


- Phần 1 (Từ đầu … giống mình): Lý do các vị thần tạo ra muôn loài
- Phần 2 ( tiếp theo … Làm thế nào bây giờ?): Đặc điểm của các loài vật trên thế gian
- Phần 3 ( Còn lại): Phần thường Prô-mê-tê ban cho con người
5. Giá trị nội dung:
- Lý giải nguồn gốc của loài người và loài vật
- Ca ngợi ý nghĩa của ngọn lửa trong cuộc sống
6. Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng thành công các yếu tố kì ảo hoang đường
- Tình huống truyện gay cấn, bất ngờ
III. Tìm hiểu chi tiết
1. Lý do các loài vì thần tạo ra con người
- Thế gian quá buồn chán
+ Mặt đất mênh mông đã có nhiều vị thần nhưng còn buồn tẻ
+ Hai anh em Prô-mê-tê và Ê-pi-mê-tê xin được tạo ra muôn loài cho thế gian
- Thế gian đã có nhiều loài vật, mỗi loài đều có sức mạnh riêng
=> Lý giải nguyên nhân các vị thần tạo ra muôn loài là do thấy rằng cuộc sống
thế gian quá tẻ nhạt, chỉ có các vị thần sinh sống. Vì thế các vị thần quyết định
tạo ra muôn loài để thế gian thú vị và nhiều màu sắc hơn.
=> Sự lý giải phong phú, giàu trí tưởng tượng của thần thoại thể hiện khát vọng
của con người Hy Lạp trong việc khai phá thiên nhiên.
2. Đặc điểm của các loài vật trên thế gian
- Các loài vật đều có sức mạnh riêng + Con chạy nhanh như gió
+ Con có đôi mắt sáng xanh
+ Con khổng lồ khỏe mạnh + Con có bộ lông dày
- Prô-mê-tê phát hiện con người không có sức mạnh nào cả
+ Ê-pi-mê-tê quên không ban cho con người đặc ân nào