13 Đề đọc hiểu Văn 7 Văn bản nghị luận (cấu trúc mới)

NỘI DUNG 5: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN 37
Đề 37: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Trái thị thơm chốn nương thân vững 13 đề
chãi” - Vũ Dương Quỹ Phần Viết:
Câu 1. Từ ngữ liệu trên trong phần Đọc - Hiểu. Theo em, chúng ta cần làm
gì để bảo vệ mình trước cái xấu, cái ác? Trình bày ý kiến của em bằng đoạn văn (5 - 7 câu).
Câu 2. Viết bài văn biểu cảm về nhân vật Vịt con trong câu chuyện “Tình bạn” 38
Đề 38: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Nguyễn Nhật Ánh – Nhà văn của lứa tuổi hoa niên. Phần Viết:
Câu 1. Dựa vào ngữ liệu trên, hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của em
về những yếu tố làm nên thành công trong sáng tác của Nguyễn Nhật Ánh.
Câu 2. Có ý kiến cho rằng: Vệ sinh trường học là trách nhiệm của những
người lao công đã được nhà trường trả lương. Em hãy viết bài văn nghị
luận bày tỏ quan điểm của mình về ý kiến trên (phản đối ý kiến). 39
Đề 39: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Vũ Nho, Trích Thiên nhiên và hồn người lúc sang thu” Phần Viết:
Câu 1. Từ đoạn trích trên trong phần Đọc – Hiểu, em hãy viết đoạn văn
khoảng 150 chữ trình bày cảm nhận về tình cảm của tác giả đối với mùa thu?
Câu 2. Có ý kiến cho rằng: Trong gia đình, mọi người cần biết yêu thương,
sẻ chia công việc với nhau. Làm việc nhà không phải là việc riêng của
người vợ, người mẹ. Em có đồng tình với ý kiến trên hay không? Hãy viết
bài văn bày tỏ suy nghĩ của em. 40
Đề 40: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích của Hồ Quang Trung Phần Viết:
Câu 1. Từ đoạn trích trên, em cần làm gì để thể hiện tình yêu và trách
nhiệm bảo vệ thiên nhiên. Hãy trình bày thành một đoạn văn khoảng 5 đến 7 câu.
Câu 2. Có ý kiến cho rằng: "Trong quá trình học tập thì tự học là con đường
ngắn nhất để dẫn đến thành công”. Em hãy viết bài văn bày tỏ quan điểm của mình về ý kiến trên? 41
Đề 41: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Nguyễn Thanh Tú, Văn biểu cảm-
nghị luận, Trần Đình Sử” Phần Viết:
Câu 1. Từ đoạn trích, hãy viết một đoạn văn khoảng 150 chữ trình bày suy
nghĩ của em về vai trò của người thầy trong cuộc sống.
Câu 2. “Tôi tin rằng, mái nhà nào cũng từng có lúc đồng nghĩa với niềm
vui và cả sự bình yên. Nhưng bạn của tôi ơi, sự bình yên của nhà không
phải điều có sẵn. “Nhà” là phần cứng, còn sự bình yên, hạnh phúc, niềm
vui là phần mềm. Gia đình là phần cứng, còn tình yêu và sự thấu hiểu là phần mềm.”
(Trích “Nếu biết trăm năm là hữu hạn”, Phạm Lữ Ân)
Từ gợi dẫn của đoạn văn trên, cùng với hiểu biết của bản thân, em
hãy viết một bài văn khoảng 1 trang giấy thi trình bày ý kiến của em về
quan điểm “Kết nối yêu thương để nhà luôn là nơi đồng nghĩa với niềm vui và sự bình yên”. 42
Đề 42: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Con nghĩ đi, mẹ không biết! Thu Hà” Phần Viết:
Câu 1. Viết một đoạn văn khoảng 5 - 7 câu trình bày ý nghĩa của những
chuyến đi đối với mỗi con người, dựa trên ngữ liệu trên.
Câu 2. Từ những trải nghiệm của bản thân kết hợp với những hiểu biết xã
hội, em hãy viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của mình về nhận
định: "Lòng bao dung khiến cho cuộc sống của chúng ta trở nên tốt đẹp hơn". 43
Đề 43: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Tôi tài giỏi, bạn cũng thế” Adam Khoo, Phần Viết:
Câu 1. Từ ngữ liệu trên trong phần Đọc – Hiểu). Hãy đề xuất một số giải
pháp giúp mỗi người quản lí thời gian một cách hiệu quả. (Viết đoạn văn khoảng 5 - 7 câu)
Câu 2. Có ý kiến cho rằng: “Bảo vệ môi trường cần sự chung tay của tất cả
mọi người”. Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của em về vấn đề trên. 44
Đề 44: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Phương pháp giáo dục con của
người Do Thái”, Thanh Nhã Phần Viết:
Câu 1. Từ đoạn trích trên, học sinh ngày nay cần làm gì để rèn luyện tính
độc lập? Hãy trình bày thành đoạn văn từ 5 - 7 câu.
Câu 2. Em hãy viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến về câu tục ngữ
“Uống nước nhớ nguồn”. 45
Đề 45: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Sự cống hiến” - Nguyễn Thị Lệ Quyên. Phần Viết:
Câu 1. Từ ngữ liệu trên, hãy viết đoạn văn khoảng 150 chữ bàn luận về vai
trò của giới trẻ trong việc cống hiến xây dựng đất nước.
Câu 2. Viết bài văn (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của em về câu tục
ngữ: “Thương người như thế thương thân.” 46
Đề 46: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Tinh hoa xử thế, Lâm Ngữ Đường” Phần Viết:
Câu 1. Từ ngữ liệu trong phần Đọc – Hiểu em hãy viết đoạn văn trình bày
suy nghĩ của em về tính khiêm tốn
Câu 2. Viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến của em về hiện tượng học tủ,
học vẹt trong học sinh hiện nay. 47
Đề 47: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “10 quy luật cuộc sống- Dan Sulivan Catherine Nomura” Phần Viết:
Câu 1. Hãy viết một đoạn văn khoảng 5-7 câu trình bày suy nghĩ của em
về việc làm công việc với tâm huyết và lòng tự hào, dựa trên ngữ liệu đã
cho trong phần Đọc – Hiểu.
Câu 2. Viết bài văn nghị luận trình bày suy nghĩ của em về câu tục ngữ “Có chí thì nên”. 48
Đề 48: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích của Trần Thị Lệ Quyên Phần Viết:
Câu 1. Từ đoạn trích trên, em có suy nghĩ gì về thái độ sống của các bạn
trẻ ngày nay khi đứng trước những khó khăn và thất bại (viết đoạn văn khoảng 150 chữ).
Câu 2. Viết một bài văn trình bày ý kiến của em về vấn đề đội mũ bảo
hiểm khi tham gia giao thông bằng xe đạp điện và xe máy của giới trẻ hiện nay. 49
Đề 49: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu?”, Rosie Nguyễn Phần Viết:
Câu 1. Hãy viết một đoạn văn (Khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của em
về vai trò của đam mê và sự kiên trì trong công việc, dựa trên đoạn trích đã cho.
Câu 2. Viết bài văn nghị luận trình bày ý kiến phản đối của em về vấn đề:
Thời buổi hiện đại ngày nay, sách không còn sức hấp dẫn học sinh như các
ứng dụng Facebook, Tiktok.
5. NỘI DUNG 5: VĂN BẢN NGHỊ LUẬN ĐỀ SỐ 37:
I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi:
(1) Có thể nói, cả cuộc đời cô Tấm (truyện cổ tích Tấm Cám) là một quá trình đấu tranh gian khổ của
cái thiện chống cái ác để giành hạnh phúc. Tấm đã trải qua những gian khổ gì? Cô đã đấu tranh như
thế nào? Trước khi náu mình trong quả thị, Tấm đã nhờ cậy ai, nương náu ở đâu? Ở tuổi ấu thơ, cô bé
mồ côi hiền lành chất phác ấy thật tội nghiệp. Cô liên tục bị lợi dụng, bị lừa gạt. Vũ khí của cô là
những giọt nước mắt, là những tiếng khóc. May sao, Tấm được bụt giúp đỡ. Từ việc bắt cua, nuôi bống,
đến việc nhặt thóc, dự hội, ướm giày, cô đều giành thắng lợi. Đó là chiến thắng của những giọt nước
mắt đau khổ, của tuổi thơ giàu ước mơ hướng thiện. Có thể nói, chặng đầu của cuộc đời Tấm chủ yếu là
đấu tranh dành sản phẩm vật chất, dù sao cũng đơn giản. Tấm chẳng phải nương náu ở đâu, chẳng
phải nhờ cậy ai, vì lúc nào Bụt (tình thương và mong ước của nhân dân) cũng ở bên, lắng nghe, dìu dắt,
hướng dẫn cô. Bước vào chặng đường thứ hai, khi Tấm đã trở thành hoàng hậu, thì cuộc đời không đơn
giản nữa. Giờ đây không còn nói chuyện mấy con cua, con cá bống, đôi hài, mấy tấm áo mà là chuyện
hạnh phúc lứa đôi, là cuộc sống giàu sang vương giả hay nghèo hèn khốn khó. Cái ác không chỉ lừa
gạt, lợi dụng. Nó nham hiểm, tàn bạo hơn bội phần. Vậy mà Tấm vẫn hồn nhiên, thật thà, chất phác
như ngày nào. Thế là bi kịch ập đến. Tấm bị giết hại, cái thiện bị truy kích, săn đuổi ráo riết, khốc
liệt[…]. Vũ khí chiến đấu mà Tấm sử dụng là gì? Là những lời cảnh cáo, răn đe: “…lấy tranh chồng
chị, chị khoét mắt ra!”. So với tuổi thơ chỉ biết khóc, chỉ biết nương nhờ vào tình thương, vào phép màu
của Bụt, thì đây là tiếng nói của lòng căm thù, là sự trỗi dậy của sức sống.
(2) Dường như “rút kinh nghiệm” những lần thất bại trước, lần này Tấm ra khỏi hoàng cung, thu nhỏ
mình lại, náu mình trong trái thị treo tít trên cao, xa rời bọn quyền quý ác độc, xa cả những kẻ phàm
phu tầm thường. Đây là thành lũy của đất trời, của nắng hồng, gió mát, của cây quả xanh tươi.
(3) Đáng yêu sao, trái thị đã hút hương thơm, mật ngọt từ mảnh đất quê hương Việt Nam, không chỉ là
chốn nương thân vững chãi cho cô gái mồ côi chất phác mà thông minh, bền bỉ chiến đấu giành lại
hạnh phúc, mà còn là bạn bè thơm thảo của biết bao tâm hồn Việt Nam giàu ước mơ, khát vọng. Trái
thị thơm là ánh ngọc lung linh trong viên ngọc cổ tích Tấm Cám - biểu tượng cho lòng nhân hậu, trí
sáng tạo kỳ diệu của nhân dân ta. Đó là một hình tượng thẩm mỹ đầy ám ảnh - sẽ mãi hấp dẫn, mời gọi
chúng ta ngắm nhìn, suy ngẫm…
(Trích “Trái thị thơm chốn nương thân vững chãi” - Vũ Dương Quỹ, Văn học và Tuổi trẻ, Số tháng
9.2008, trang 12, NXBGD - Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Câu 1. Các đoạn trích trên chủ yếu bàn về vấn đề gì?
Câu 2. Câu văn: “Trái thị thơm là ánh ngọc lung linh trong viên ngọc cổ tích Tấm Cám - biểu tượng
cho lòng nhân hậu, trí sáng tạo kỳ diệu của nhân dân ta” sử dụng phép tu từ nào? Nêu tác dụng?
Câu 3. Hình ảnh ông Bụt thể hiện ước mong lớn nhất của nhân dân ta là gì?
Câu 4. Nếu được ông Bụt hiện thực hóa một điều ước, em sẽ gửi tới ông điều ước gì? Vì sao em ước như vậy?
Câu 5. Theo em, bài học lớn nhất từ câu chuyện Tấm Cám là gì?
II. PHẦN II: VIẾT (6.0 điểm)
Câu 1. Từ ngữ liệu trên trong phần Đọc - Hiểu. Theo em, chúng ta cần làm gì để bảo vệ mình trước cái
xấu, cái ác? Trình bày ý kiến của em bằng đoạn văn (5 - 7 câu).
Câu 2. Viết bài văn biểu cảm về nhân vật Vịt con trong câu chuyện sau đây. TÌNH BẠN
Thím Vịt bận đi chơi xa, đem con đến gửi cho bác Gà mái mẹ. Gà mái mẹ gọi con ra chơi với
Vịt con. Gà con xin phép mẹ dẫn Vịt con ra vườn chơi tìm giun để ăn.
Gà con nhanh nhẹn đi trước, Vịt con lạch bạch theo sau. Thấy Vịt con tỏ ra chậm chạp, Gà con có vẻ
không thích lắm. Ra tới vườn Gà con bới đất tìm giun, ngón chân của Vịt con có màng nên không bới
đất được. Vịt con cứ lạch bạch khiến đất bị nén xuống, Gà con không tài nào tìm giun được. Gà con
tức quá nói với Vịt con:
- Bạn chẳng biết gì cả, đi chỗ khác chơi để tôi bới một mình vậy. Vịt con thấy là Gà con cáu với mình
cũng buồn, liền bỏ ra ao tìm tép ăn. Một con cáo mặt xanh đuôi dài, nấp trong bụi rậm, thấy Gà con đi
tìm mồi một mình định nhảy ra vồ.
Gà con sợ quá vội “ba chân bốn cẳng” chạy ra bờ ao, Gà con vừa chạy vừa kêu: “chíp… chíp…
chíp...”. Vịt con đang lặn hụp tìm tép, nghe tiếng bạn gọi Vịt con bơi nhanh vào bờ kịp cõng bạn ra xa.
Cáo chạy tới bờ đã thấy Gà, Vịt ở giữa ao sâu, chờ mãi không được, Cáo liếm mép bỏ đi. Nhờ Vịt có
đôi chân như mái chèo bơi rất nhanh mà Gà con thoát chết. Lúc này, Gà con mới thấy việc mình đuổi
Vịt con là không nên và xin lỗi bạn. Vịt con không giận mà còn mò tép cho Gà con ăn. Từ đấy mỗi khi
Vịt con đến chơi, Gà con mừng tíu tít đi tìm giun cho Vịt con ăn. Gà con nhanh nhẹn đi trước, Vịt con
lạch bạch theo sau. Hai bạn Gà, Vịt rất quý mến nhau.
(101 Truyện kể con nghe, trang 43 - 44, Nhà xuất bản thanh niên, 2008)
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI Phần Câu Nội dung Điểm I ĐỌC HIỂU 1
- Các đoạn trích trên chủ yếu bàn về vấn đề: Quá trình đấu tranh
gian khổ của cái thiện chống cái ác để giành hạnh phúc. 2
- Nghệ thuật: So sánh và ẩn dụ
- Nghệ thuật so sánh: ái thị thơm được ví như “ánh ngọc lung linh”,
khiến hình ảnh trái thị trở nên sống động, tỏa sáng và đẹp đẽ, gợi lên
sự thuần khiết, quý giá.
- Ẩn dụ: Trái thị không chỉ là một chi tiết trong truyện cổ tích, mà
còn là biểu tượng của lòng nhân hậu (sự trong sáng, thiện lành của
Tấm) và trí sáng tạo (sức tưởng tượng và niềm tin của nhân dân).