3 Đề thi Học sinh giỏi Văn 11 năm 2025

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
KỲ THI OLYMPIC DÀNH CHO HỌC SINH
LIÊN CỤM TRƯỜNG THPT LỚP 10, LỚP 11
NĂM HỌC 2024 – 2025 Môn thi: NGỮ VĂN ĐỀ CHÍNH THỨC Ngày thi: 15/3/2025
Thời gian làm bài: 150 phút
Câu I (8,0 điểm)
Suy nghĩ của anh/chị về ý kiến sau:
Bất cứ khi nào bạn đang cảm thấy mình thuộc về số đông, đó là lúc bạn phải dừng lại và suy ngẫm.
(Mark Twain, dẫn theo Phạm Quỳnh Trang, Người tối giản, NXB Hồng Đức, 2018)
Câu II (12,0 điểm)
Bàn về thơ, Lâm Thị Mỹ Dạ chia sẻ:
Đối với tôi, thơ là cái đẹp, mãi mãi như vậy. Không thể lấy một bài thơ nào làm nên
tiêu chuẩn chân lý cho thơ. Mỗi thi nhân đích thực đều có sự lấp lánh riêng, không ai giống ai.
(Dẫn theo http://vanvn.vn/lam-thi-my-da-muon-co-tho-hay-phai-song-that-voi-chinh-minh)
Anh/chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Từ đó, viết về sự lấp lánh riêng khi cảm
nhận bài thơ dưới đây của Vũ Quần Phương: NHÀ
Đôi khi nhà của người lại là những chân trời Nhà của sông là biển
Nhà của hoa là ánh mắt nhìn hoa.
Đêm là nhà của giấc mơ
Giấc mơ che cho đời thực con người
Nhà của tình yêu là chính nó
Tình yêu không có gì chở che
Trái tim yêu đập ngoài lồng ngực
Vui hay đau, nó cứ trụi trần
Đừng nghĩ tình yêu ngủ trong trái tim Nó không biết ngủ
Nó ở khoảng giữa hai trái tim
Khoảng giữa những trái tim Nó là nhà của trái tim Nó che chở cho người
Che chở những bầu trời và đất
Nó là chỗ để con người sống được
Dù khổ đau, bom đạn, ung thư...
(Trích từ tập thơ Chỗ ấy sóng, NXB Hội nhà văn, 2007)
*Vũ Quần Phương sinh năm 1940, là nhà thơ hiện đại Việt Nam. Ngoài sáng tác thơ, ông còn viết
phê bình văn học và dịch thuật. Năm 2007 ông được nhận giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.
-----------------HẾT-----------------
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ tên thí sinh:……………………………………...Số báo danh:…………………………...
Họ tên và chữ kí của cán bộ coi thi số 1:
Họ tên và chữ kí của cán bộ coi thi số 2:
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI KỲ THI OLYMPIC DÀNH CHO HỌC SINH
LIÊN CỤM TRƯỜNG THPT LỚP 10, LỚP 11
NĂM HỌC 2024 – 2025 Môn thi: NGỮ VĂN Ngày thi: 15/3/2025 HƯỚNG DẪN CHẤM A. Hướng dẫn chung
1. Cán bộ chấm thi cần nắm vững Hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh. Do
đặc trưng môn Ngữ văn, cán bộ chấm thi cần chủ động, linh hoạt trong quá trình chấm. Thí sinh
có thể trình bày, diễn đạt theo cách thức riêng, cán bộ chấm thi tôn trọng ý tưởng đúng của người
viết; tránh đếm ý cho điểm. Khuyến khích những bài làm sáng tạo, diễn đạt lưu loát, giàu hình ảnh, có cảm xúc.
2. Việc chi tiết hóa điểm số của các câu (nếu có) trong Hướng dẫn chấm phải được thống nhất
trong Hội đồng chấm thi và bảo đảm không sai lệch với tổng điểm của mỗi câu.
3. Bài thi được chấm theo thang điểm 20, lẻ đến 0,5; không làm tròn số.
B. Hướng dẫn cụ thể Câu Nội dung Điểm
Vấn đề cần nghị luận: Suy nghĩ về ý kiến của Mark Twain Bất cứ khi nào bạn
đang cảm thấy mình thuộc về số đông, đó là lúc bạn phải dừng lại và suy 8,0 1 ngẫm.
* Bảo đảm cấu trúc bài NLXH (có đủ 3 phần mở, thân, kết bài; các phần gắn kết chặt 0,5 chẽ)
* Triển khai giải quyết vấn đề hợp lí, hiệu quả: 7,0 a. Giải thích
- Thuộc về số đông: là phụ thuộc vào đám đông; tư duy theo, sống theo, hành động theo đám đông. 1,0
* Tóm lại, Mark Twain khuyên chúng ta phải biết dừng lại, suy ngẫm khi cảm thấy
mình đang phụ thuộc, chạy theo, nghĩ theo và hành động theo đám đông- nghĩa là biết
sống tự lập, làm chủ bản thân. b. Bàn luận
Thí sinh có thể bàn luận theo nhiều hướng nhưng cần tập trung làm rõ vấn đề nghị luận:
* Vì sao khi cảm thấy mình thuộc về số đông lại phải dừng lại và suy ngẫm?
Sau đây là một vài gợi ý:
- “Con người là một thực thể tự nhiên mang đặc tính xã hôi” (Mác). Con người là một
cá thể riêng biệt nhưng lại sống trong một môi trường chung, sống giữa cộng đồng.
Vì vậy, tương tác với cộng đồng trở thành một nhu cầu tất yếu. Con người không thể
tồn tại và phát triển khi tách rời cộng đồng.
- Tuy nhiên, gắn bó với cộng đồng không có nghĩa là thuộc về số đông. Khi cảm thấy
mình thuộc về số đông ta phải dừng lại và suy ngẫm vì:
+ Thuộc về số đông sẽ khiến con người lệ thuộc, ỷ lại, đánh mất sự độc lập trong suy
nghĩ, trở nên lười biếng, dựa dẫm trong cả tư duy lẫn hành động. 3,5
+ Con người sẽ không thể phát triển cá nhân mình, đánh mất bản sắc riêng nếu chạy theo đám đông.
+ Khi thuộc về đám đông, con người dễ trở nên mù quáng, thụ động, có những hành động sai lầm... …
* Chúng ta cần làm gì để gắn bó mật thiết với cộng đồng nhưng không thuộc về đám đông?
Thí sinh có thể có những đề xuất của riêng mình, khuyến khích những đề xuất độc
đáo, có ý tưởng riêng của người trẻ. Sau đây là một vài gợi ý:
- Cần nâng cao nhận thức đúng đắn về mối quan hệ giữa con người với cộng đồng,
với số đông, Đó là mối quan hệ tác động qua lại chứ không phải mối qua hệ lệ thuộc.
Con người không sống ích kỉ, tách rời đồng loại nhưng cũng không phụ thuộc, chạy
theo để rồi đánh mất khả năng tư duy và năng lực hành động độc lập của chính mình.
- Rèn luyện lối sống chủ động, độc lập, cá tính mà vẫn vị tha, vì cộng đồng…
- Có những hành động tử tế và tốt đẹp để chan hòa, giúp đỡ, tôn trọng, yêu thương
mọi người trong cộng đồng nhưng không hòa tan, không đánh mất bản sắc riêng.
Trong quá trình bàn luận, thí sinh phải lấy được dẫn chứng hợp lí, phân tích thấu
đáo, lí lẽ thuyết phục. c. Bàn luận mở rộng
- Lời khuyên của Mark Twain không quá mới mẻ, nhưng vẫn mang ý nghĩa thời sự
trong đời sống hôm nay. Nó giúp chúng ta xử lí tốt mối quan hệ giữa bản thân với
cộng đồng, với số đông.
- Nhận ra mình thuộc về đám đông không dễ. Chỉ khi ta luôn tự phản tỉnh bản thân, 1,5
luôn nuôi dưỡng khát vọng và sống chủ động ta mới có thể cảm thấy bản thân mình rõ nhất.
- Dừng lại và suy ngẫm không có nghĩa là phủ nhận vai trò của đám đông. Đây là một
sự tự đối thoại để con người sống với nhau và sống cuộc đời mình ngày một tốt đẹp hơn. d. Liên hệ bản thân
Thí sinh tự liên hệ và rút ra bài học cho chính bản thân mình về lối sống tự lập, làm 1,0
chủ bản thân; về mối quan hệ giữa cá nhân với cộng đồng…
* Sáng tạo trong diễn đạt, văn giàu hình ảnh và cảm xúc; lập luận và trình bày thuyết 0,5 phục.
Vấn đề cần nghị luận được rút ra từ ý kiến của Lâm Thị Mỹ Dạ: Đối với tôi, thơ là
cái đẹp, mãi mãi như vậy. Không thể lấy một bài thơ nào làm nên tiêu chuẩn 2
chân lý cho thơ. Mỗi thi nhân đích thực đều có sự lấp lánh riêng, không ai giống ai. 12,0
Anh/Chị hiểu ý kiến trên như thế nào? Từ đó viết về sự lấp lánh riêng khi cảm
nhận bài thơ Nhà của nhà thơ Vũ Quần Phương. Yêu cầu chung:
- Bảo đảm cấu trúc bài NLVH (có đủ 3 phần mở, thân, kết; các phần gắn kết chặt chẽ)
- Thí sinh có thể giải quyết vấn đề, trình bày theo các cách khác nhau nhưng phải có
lý lẽ, căn cứ xác đáng, không xa rời vấn đề nghị luận. Biết vận dụng các kiến thức về
lí luận và đọc hiểu một văn bản cụ thể để giải quyết hiệu quả đề bài.
- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ thuyết phục, dẫn chứng phù hợp. Diễn đạt mạch lạc, sáng
tạo; khuyến khích lối hành văn giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ. Yêu cầu cụ thể:
- Cần tập trung giải quyết các vấn đề sau:
* Bảo đảm cấu trúc bài văn NLVH (có đủ 3 phần mở, thân, kết bài;các phần gắn kết 0,5 chặt chẽ)
* Triển khai giải quyết vấn đề hợp lý hiệu quả 11,0
a. Giải thích nhận định
- thơ là cái đẹp: là một định nghĩa khẳng định tiêu chuẩn và giá trị thẩm mĩ của thơ.
- Không thể lấy một bài thơ nào làm nên tiêu chuẩn chân lý cho thơ. Mỗi thi nhân
đích thực đều có sự lấp lánh riêng, không ai giống ai.: Khẳng định những giá trị
riêng, không trùng lặp của mỗi một nhà thơ. Từ đó, đề cao sự sáng tạo riêng của mỗi 1,0 nhà thơ
* Ý kiến bàn về đặc trưng riêng của thơ là cái đẹp và đề cao những nét riêng trong
quá trình sáng tạo của người nghệ sĩ.
b. Bàn luận vấn đề 2,0
Thí sinh có thể bày tỏ ý kiến cá nhân về nhận định. Song, bằng những kiến thức lí