4 Đề đọc hiểu Văn 7 Truyện khoa học viễn tưởng (cấu trúc mới)

NỘI DUNG 7: TRUYỆN KHOA HỌC VIỄN TƯỞNG 60
Đề 60: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Cuộc thám hiểm vào lòng đất”, theo 4 đề Giang Hà Vỵ Phần Viết:
Câu 1 (2.0 điểm). Nếu trở thành một nhà thám hiểm, em sẽ lựa chọn du
hành tới không gian nào? Lí giải về sự lựa chọn của em. (Trình bày thành
đoạn văn khoảng 100 chữ)
Câu 2 (4.0 điểm). Cuộc đời thêm phần tươi đẹp bởi ước mơ và hành trình
chinh phục ước mơ. Em hãy viết bài văn thể hiện quan điểm của em về vấn đề này. 61
Đề 61: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Một tram dặm dưới mặt đất” của Giuyn Véc-nơ Phần Viết:
Câu 1. Qua đoạn trích, em nhận thấy nhân vật A-xen đã thay đổi như thế
nào trong cách nhìn nhận về thế giới và cuộc sống sau cuộc hành trình vào
lòng đất? (viết cảm nhận bằng một đoạn văm 150 chữ) Câu 2.
Trình bày suy nghĩ của em về ý kiến: Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao
thông bằng xe đạp điện và xe máy là vô cùng cần thiết. 62
Đề 62: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Hành trình vào tâm Trái đất” - Tiểu
thuyết khoa học viễn tưởng của Jules Verne Phần Viết:
Câu 1. Qua đoạn trích, em nhận thấy cảm giác của nhân vật khi phát hiện
ra dòng nước ngầm như thế nào? Em hãy miêu tả cảm xúc của nhân vật khi
được giải khát và lý do vì sao cảm giác ấy lại đặc biệt. (Trình bày bằng một đoạn văn 150 chữ)
Câu 2. Viết bài văn thuyết minh dùng để giải thích luật lệ trong một trò chơi dân gian. 63
Đề 63: Phần Đọc - Hiểu: Đoạn trích “Người cá”, Đỗ Ca Sơn dịch Phần Viết:
Câu 1. Dựa vào ngữ liệu phần Đọc - Hiểu, em hãy viết đoạn văn trình bày
cảm nhận của em về nhân vật Ích-chi-an qua hành động và suy nghĩ được
miêu tả trong đoạn trích. Câu 2.
Trên đời này, có lẽ không có điều gì vui vẻ và hạnh phúc bằng việc
được ở bên cạnh những người mà chúng ta hết mực yêu thương, trân trọng.
Từ những ấn tượng sâu sắc ấy, hãy viết bài văn biểu cảm về một người mà em yêu quý.
6. NỘI DUNG 6: TRUYỆN KHOA HỌC VIỄN TƯỞNG ĐỀ SỐ 60:
Phần I. Đọc hiểu (4 điểm).
Đọc phần văn bản sau rồi trả lời câu hỏi
“Cuộc thám hiểm vào lòng đất” là một cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của Jules Verne
xuất bản vào năm 1864. Câu chuyện kể về Giáo sư Otto Lidenbrock và Axel (cháu trai của giáo sư,
nhân vật xưng tôi) mong muốn có chuyến thám hiểm trong lòng đất. Họ đã đi vào miệng núi lửa, rồi
phiêu lưu trên biển, gặp những sinh vật kỳ lạ, khổng lồ. Bè của họ bị cuốn trôi vào một không gian rất lạ... […]
Một sự ghê sợ dai dẳng không gì cưỡng nổi bỗng xâm chiếm tâm hồn tôi. Tôi linh cảm một
tai biến rùng rợn sắp tới, ngoài trí tưởng tượng của con người. Thoạt đầu chỉ là một ý nghĩ lơ mờ,
nhưng dần dần nó được định hình, rồi bám chặt lấy suy nghĩ của tôi. Tôi nhận ra những lớp đá hoa
cương bắt đầu lay động. Nhiệt độ càng ngày càng tăng đang hừng hực khắp khoảng không gian nhỏ
hẹp của cái giếng này. Tôi quyết định lấy địa bàn ra xem.
Nhưng hình như nó cũng điên lên! Kim của nó chỉ loạn xạ từ hướng này sang hướng khác.
Tôi biết rất rõ rằng tác động của từ trường dưới lòng đất rất mạnh, do vậy chuyển động của kim địa
bàn cũng không làm tôi sợ. Nhưng có những hiện tượng khác khiến tôi không thể bỏ qua. Đâu đây
bắt đầu có những tiếng nổ ì ầm, nghe càng lúc càng liên tục hơn. Rồi chẳng mấy chốc nó trở thành
tiếng ầm vang không dứt. Không còn nghi ngờ gì nữa, vỏ trái đất sắp bị phá vỡ, chúng tôi sắp bị nghiền nát.
- Chú ơi! - tôi kêu lên - chúng ta sắp nguy đến nơi rồi!
- Cháu lo sợ gì vậy? - giáo sư bình tĩnh hỏi - Có chuyện gì thế?
- Chú nhìn mà xem, vách đá đang chuyển động, nước sôi sùng sục, hơi nước càng ngày càng dày
đặc, kim địa bàn giật giật như lên cơn động kinh… toàn là những triệu chứng của động đất.
- Động đất à? Không phải đâu! – giáo sư nhẹ nhàng lắc đầu nói - Theo chú, đây là những dấu hiệu
báo trước sắp có một vụ phún xuất!
- Núi lửa sắp hoạt động! Chúng ta đang ở trong miệng ống của một núi lửa sắp phun trào?
- Đúng vậy! - giáo sư tươi cười nói - Chú nghĩ chúng ta đang gặp may đấy!
Gặp may? Chú tôi phát điên rồi sao? Ý ông muốn nói gì? Mà sao ông lại bình thản và mỉm cười thế kia?
- Cái gì? - tôi gào lên - Mình sắp bị phun lên trời cùng với lửa và nham thạch, một trận mưa tro
bụi! Vậy mà chú cho là mình gặp may sao!
- Đúng vậy! – giáo sư bình thản nhìn tôi qua cặp kính trắng và nói - Bởi đây chính là dịp may duy
nhất để chúng ta có thể trở lại mặt đất.
Nghĩ đi nghĩ lại, tôi thấy giáo sư nói đúng, hoàn toàn đúng! Chưa bao giờ tôi thấy ông có vẻ can
đảm và tự tin hơn khi ông bình tĩnh tính toán cơ hội thoát chết của chúng tôi.
Suốt đêm, chiếc bè vẫn cứ đi lên. Tiếng nổ ì ầm càng âm vang dữ dội. Tôi thở không muốn nổi và cứ
nghĩ giây phút cuối cùng của mình sắp cận kề. Tuy vậy, trí tưởng tượng là một thứ kì lạ đến độ tôi
bỗng thấy mình cũng bình thản ngẫm nghĩ về tình trạng hiện tại. Bên dưới chiếc bè là một khối
nước sôi và bên dưới nữa là một khối dung nham với đá tảng. Một khi bắn ra khỏi miệng núi lửa,
những tảng đá đó sẽ văng khắp nơi. Vì chúng tôi đang ở trong đường ống của một ngọn núi lửa nên
không còn nghi ngờ gì về điều đó nữa. Nhưng lần này, thay vì một ngọn núi lửa đã tắt như ngọn
Sneffels, chúng tôi lại ở trong một ngọn núi lửa nào đó đang hoạt động. Do vậy, tôi bắt đầu tự hỏi
ngọn núi này ở đâu và mình bị bắn ra ở phần nào của mặt đất. Chắc chắn là đâu đó phía cực bắc.
Trước khi bị hư, kim địa bàn luôn chỉ cho thấy chúng tôi đi về phương bắc. Phải chăng chúng tôi đã
trở lại dưới lòng đất Iceland? Phải chăng chúng tôi sẽ bắn ra theo một trong tám ngọn núi lửa của
hòn đảo này? Dĩ nhiên ở đó có nhiều miệng núi lửa, nhưng tôi muốn biết chính xác là mình sẽ ra
theo miệng núi lửa nào.
Về sáng, nhiệt độ xung quanh cũng như vận tốc đùn lên của những chất phun trào càng tăng.
Đó là hiện tượng bình thường của núi lửa khi tới gần mặt đất. Giếng cũng rộng ra, thoáng hơn,
nhuốm ánh sáng vàng hung. Từ nhiều đường hầm sâu tun hút đâm ngang thành giếng, hơi nước ùn
ùn tuôn ra, trong khi lửa lưu huỳnh bắt đầu cháy trên vách đường hầm...
(Giun Véc-nơ ,“Cuộc thám hiểm vào lòng đất”, theo Giang Hà Vỵ dịch, Nhà xuất bản Văn học)
Câu1. Cuộc du hành vào lòng đất của Giáo sư Otto Lidenbrock, cháu trai của ông là Axel Lidenbrock
(nhân vật tôi), và hướng dẫn viên Hans Belker diễn ra ở không gian nào? Nhận xét về không gian được miêu tả trong truyện.
Câu 2. Việc miêu tả không gian truyện nói đến đặc điểm nào của thể loại truyện có đoạn trích trên?
Câu 3. Theo em, tại sao giáo sư Giáo sư Otto Lidenbrock lại có suy nghĩ “Chúng ta đang gặp may
đấy”? Điều may mắn này dựa trên hiện tượng nào của tự nhiên?
Câu 4. Ghi lại ba từ ngữ thuộc chuyên ngành khoa học vũ trụ được sử dụng trong văn bản.
Câu 5. Đoạn trích trên gợi em nhớ tới những tác phẩm nào cùng thể loại? Theo em, điều gì làm nên
sức hấp dẫn của những tác phẩm đó?
Phần II. Viết (6.0 điểm).
Câu 1 (2.0 điểm). Nếu trở thành một nhà thám hiểm, em sẽ lựa chọn du hành tới không gian nào? Lí
giải về sự lựa chọn của em. (Trình bày thành đoạn văn khoảng 100 chữ)
Câu 2 (4.0 điểm). Cuộc đời thêm phần tươi đẹp bởi ước mơ và hành trình chinh phục ước mơ. Em hãy
viết bài văn thể hiện quan điểm của em về vấn đề này.
HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI Phần Câu Nội dung Điểm 1
- Cuộc du hành đi vào lòng đất của giáo sư Otto Lidenbrock diễn Đọc ra ở phễu núi lửa... hiểu
- Nhận xét: Không gian đặc biệt thể hiện trí tưởng tượng của tác giả... 2
- Không gian trong đoạn trích nói đến đặc điểm của thể loại
truyện Khoa học viễn tưởng về không gian, về đề tài. Đề tài
thường viết về những vấn đề liên quan đến khoa học vũ trụ, thám
hiểm... Không gian thường là không gian vũ trụ, lòng đất, đáy biển... 3
- Giáo sư suy nghĩ “Chúng ta đang gặp may đấy” vì giáo sư phát
hiện ra mình đang ở trong miệng ống của núi lửa, núi lửa sắp phun trào.
- Điều suy nghĩ dựa vào hiện tượng khi phun trào, núi lửa sẽ
đẩy vật chất trong lòng nó ra ngoài, nhờ vậy, ba người từ lòng đất sẽ bắn ra ngoài... 4
Học sinh có thể ghi 3 từ: núi lửa, dung nham, vỏ trái đất. (Học
sinh có thể tìm các từ ngữ khác có trong phần trích, nếu đúng vẫn cho điểm) 5
- HS kể tên được một số tác phẩm cùng thể loại truyện Khoa học
viễn tưởng như: “Hai vạn dặm dưới đáy biển” của Giun Véc-nơ,
“Thiên mã” của Hà Thủy Nguyên…
- Điều hấp dẫn của các tác phẩm:
+ Những kiến thức khoa học luôn đánh thức khả năng sáng tạo,
khơi dậy trí tò mò và ham hiểu biết của người đọc ở mọi lứa tuổi;
+ Thể hiện được trí tưởng tượng phong phú của tác giả. Sự hiểu
biết “đi trước thời đại” của tác giả;
+ Người đọc thỏa sức trong không gian thế giới tưởng tượng của các tác phẩm này;
+ Truyện có khả năng liên hệ với những sản phẩm ứng dụng
trong đời sống con người...
(Học sinh có thể nêu những cảm nhận riêng dựa trên cơ sở của
truyện Khoa học viễn tưởng). 1
HS biết trình bày đoạn văn Viết
+ Lựa chọn địa điểm mình đến du hành;
+ Lý giải được lý do bản thân chọn điểm đó. (Sự lý giải phải dựa
trên những điều HS cảm nhận từ các đoạn trích của các tác phẩm
truyện Khoa học viễn tưởng mà học sinh biết...
Hình thức: Đảm bảo cấu trúc bài văn đủ 3 phần: Mở bài, thân bài,
kết bài. Yêu cầu viết đúng hình thức bài văn.
- Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng
Việt (sai không quá 1 lỗi chính tả).
Sáng tạo: Bố cục mạch lạc; bài viết sinh động, có cảm xúc, có sức thuyết phục. c. Nội dung: 1. Mở bài
- Cuộc sống luôn vận động và phát triển nhờ vào những khát vọng, hoài bão của con người.
- Ước mơ không chỉ là điểm đến mà còn là động lực giúp con
người nỗ lực vươn lên trong cuộc sống.
Nêu vấn đề nghị luận:
- Nhận định: "Cuộc đời thêm phần tươi đẹp bởi ước mơ và hành
trình chinh phục ước mơ."
=> Đây là một quan điểm đúng đắn vì ước mơ giúp con người có
động lực sống, hướng tới tương lai và biến cuộc đời trở nên ý nghĩa hơn. 2. Thân bài a. Giải thích vấn đề
- Ước mơ là những khát vọng, hoài bão tốt đẹp mà mỗi người
mong muốn đạt được trong tương lai.
- Đó có thể là những mong muốn về học tập, nghề nghiệp, cuộc
sống hay đóng góp cho xã hội.
- Là quá trình con người cố gắng, kiên trì, vượt qua khó khăn để
biến ước mơ thành hiện thực.