76 Đề thi Học sinh giỏi Ngữ Văn 6 sách mới (có đáp án)

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN TIỀN HẢI Năm học 2024 - 2025 Môn: NGỮ VĂN 6
(Thời gian làm bài 120 phút)
PHẦN I. ĐỌC - HIỂU (6,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
Tính Rùa thích đi đây đi đó ngắm xem phong cảnh tươi đẹp của đất nước: sống
có nghĩa là đi. Một ngày không đi là một ngày bỏ phí. Phải đi như ngọn gió kia. Đi
mãi. Đi mãi. Đi nhiều càng tốt. Đi nhiều mới xem hết những vẻ đẹp trong thiên hạ. Đi
nhiều mới thấy hết được những đổi mới của đất nước.
Nhưng Rùa phải cái tính hay ngại. Mùa đông, Rùa ngại rét. Cái rét nép mương
bờ bụi cứ thổi vù vù làm ướt đến tận xương. Phải đợi đến mùa xuân. Mùa xuân nhiều
hoa. Đi trên một con đường rải nhiều hoa thơm cũng thú vị. Nhưng mùa xuân vẫn là
đứa em của mùa đông, vì mưa phùn vẫn cứ lai rai, và gió bấc vẫn cứ thút thít ở các
khe núi. Phải đợi đến mùa hè. Mùa hè tạnh ráo. Cây cối có nhiều quả chín thơm tho.
Nhưng cái nóng cứ hầm hập. Cả ngày bụi cuốn mịt mù. Hễ có cơn gió thì đất đá như
sôi lên, nước lũ đổ ào ào. Phải đợi đến mùa thu. Quả thật đến mùa thu, Rùa mới cảm
thấy rõ rệt mình đang cần một chân trời và một khoảng rộng. Nhìn ra, mây đang tan
biến. Đồi núi trải ra như đàn rùa bò lóp ngóp. Và xa, rất xa, trên một quả núi cao, một
lâu đài hiện ra như một hòn ngọc.
(Trích Bài học tốt, Võ Quảng, NXB Kim Đồng, 1982, tr.3)
Câu 1 (1,0 điểm). Nêu nội dung chính của đoạn trích trên.
Câu 2 (1,0 điểm). Theo em, nhân vật Rùa trong đoạn trích trên có những đặc điểm gì?
Câu 3 (2,0 điểm). Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong những câu văn sau:
Quả thật đến mùa thu, Rùa mới cảm thấy rõ rệt mình đang cần một chân trời và
một khoảng rộng. Nhìn ra, mây đang tan biến. Đồi núi trải ra như đàn rùa bò lóp ngóp.
Và xa, rất xa, trên một quả núi cao, một lâu đài hiện ra như một hòn ngọc.
Câu 4 (2,0 điểm). Qua đoạn trích, tác giả muốn gửi đến chúng ta những bài học gì?
(Trả lời bằng đoạn văn từ 3 – 5 câu).
PHẦN II. VIẾT (14,0 điểm)
Câu 1 (4,0 điểm).
Viết đoạn văn (từ 15 đến 20 dòng) nêu suy nghĩ của em về vai trò của lời cảm
ơn trong cuộc sống.
Câu 2 (10,0 điểm).
Dựa vào bài thơ sau, em hãy viết bài văn kể lại trải nghiệm của bản thân trong một lần về thăm quê. VỀ QUÊ
Theo ông, cháu được về quê
Đồng xanh tít tắp, mùa hè thênh thang
Về quê được tắm giếng làng
Bắc thang bẻ ổi chín vàng trên cây
Trời cho lồng lộng gió mây
Tre đu kẽo kẹt, nắng đầy sân phơi
Chó mèo cứ quẩn chân người
Vịt bầu từng nhóm thảnh thơi bơi thuyền
Vườn sau, gà bới giun lên
Lũ con chiêm chiếp theo liền đằng sau
Buổi trưa cháu mải đi câu
Chiều về mấy đứa tranh nhau thả diều.
Ở quê, ngày ngắn tí teo
Kì nghỉ một tháng trôi vèo như không.
(Vũ Xuân Quản, trích tập thơ Thả diều trên đê, NXB Văn học, 2020, tr.65) -------- HẾT--------
Họ và tên thí sinh:.................................................. Số báo danh:............
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HƯỚNG DẪN CHẤM TIỀN HẢI
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN Năm học 2024 - 2025 Môn: NGỮ VĂN 6 (Gồm 03 trang) PHẦN CÂU
NỘI DUNG CẦN ĐẠT ĐIỂM I
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi 6,0 Đọc 1
Nội dung của đoạn trích: Kể về chú Rùa thích đi đây đó để ngắm cảnh 1,0 hiểu
đẹp của đất nước nhưng lại sợ những khó khăn trở ngại của thời tiết.
(Hs có thể diễn đạt bằng nhiều cách nhưng phải đúng nội dung văn bản) Hướng dẫn chấm:
- Trả lời đúng nội dung văn bản: 1,0 điểm
- Trả lời chung chung chưa rõ ý: 0,5 điểm
- Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm 2
Chú Rùa trong đoạn trích có những đặc điểm: 1,0
- Thích phiêu lưu, khám phá.
- Lười biếng, sợ khó khăn. …
(Chấp nhận cách diễn đạt tương đương) Hướng dẫn chấm:
- Trả lời đúng các ý như đáp án: 1,0 điểm
- Trả lời đúng 1 ý: 0,5 điểm
- Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm 3
- Biện pháp tu từ so sánh: đồi núi trải ra - đàn rùa bò lóp ngóp; một lâu 2,0
đài - một hòn ngọc. - Tác dụng:
+ Làm cho lời văn trở nên sinh động, hấp dẫn, gợi hình gợi cảm.
+ Gợi tả cụ thể vẻ đẹp của thiên nhiên, núi đồi mùa thu.
+ Bộc lộ sự quan sát tinh tế, trí tưởng tượng phong phú và tình yêu thiên nhiên của tác giả. Hướng dẫn chấm:
- Chỉ ra được biện pháp tu từ so sánh: 0,5 điểm
- Nêu được 3 tác dụng: 1,5 điểm (mỗi tác dụng 0,5 điểm)
- Không chỉ ra biện pháp tu từ so sánh mà chỉ nêu tác dụng: 0 điểm
- Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm 4
- Đảm bảo đúng hình thức của một đoạn văn, trình bày sạch sẽ, không 2,0
mắc lỗi chính tả, ngữ pháp.
- HS có thể rút ra được những bài học khác nhau từ đoạn trích nhưng
phải hợp lý, đảm bảo chuẩn mực đạo đức. Có thể là:
+ Yêu thiên nhiên, biết sống hòa hợp với thiên nhiên.
+ Tích cực khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống bằng những trải nghiệm.
+ Phê phán thói lười biếng, ngại khó khăn. + ...
(HS có thể đưa ra ý kiến riêng; chấp nhận cách diễn đạt tương đương) Hướng dẫn chấm:
- Đảm bảo yêu cầu về hình thức: 0,5 điểm - Nội dung:
+ Trả lời được 2 bài học trở lên: 1,5 điểm
+ Nêu được 1 bài học: 0,75 điểm
+ Trả lời còn chung chung: 0,25 điểm
+ Trả lời sai hoặc không trả lời: 0 điểm II 1
Viết đoạn văn (từ 15 đến 20 dòng) nêu suy nghĩ của em về vai trò 4,0 Viết
của lời cảm ơn trong cuộc sống.
I. Yêu cầu chung:
- Học sinh biết kết hợp các kĩ năng để làm một đoạn văn nghị luận xã
hội, dung lượng từ 15 đến 20 dòng.
- Văn viết có lí lẽ và bằng chứng thuyết phục, rõ ràng, mạch lạc.
II. Yêu cầu cụ thể:
1. Về hình thức trình bày: 0,5
- Bài viết đảm bảo hình thức của một đoạn văn nghị luận, đảm bảo đủ số dòng quy định.
- Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu. Hướng dẫn chấm:
- Đảm bảo các yêu cầu trên: 0,5 điểm.
- Thiếu phần hoặc có phần lệch lạc, xa đề: 0,25 điểm.
2. Về nội dung trình bày:
a. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: 0,5
Vai trò của lời cảm ơn trong cuộc sống.
Hướng dẫn chấm:
- Xác định đúng vấn đề nghị luận: 0,5 điểm.
- Xác định chưa đầy đủ: 0,25 điểm.
- Xác định sai vấn đề: không cho điểm
b. Triển khai vấn đề nghị luận: 2,5
Học sinh có thể diễn đạt theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo
được những ý cơ bản sau:
- Khẳng định lời cảm ơn có vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc sống.
- Lời cảm ơn thể hiện cách ứng xử văn minh.
- Lời cảm ơn sẽ giúp tạo nên mối quan hệ tốt đẹp.
- Được mọi người yêu mến. - …
(Học sinh lấy bằng chứng phù hợp) Hướng dẫn chấm:
- Đảm bảo đầy đủ những nội dung trên; lập luận chặt chẽ, thuyết phục;
bằng chứng tiêu biểu, phù hợp: 2,0 - 2,5 điểm.
- Lập luận tương đối chặt chẽ, thuyết phục; lí lẽ xác đáng song thiếu
bằng chứng hoặc bằng chứng chưa tiêu biểu: 1,25 – 1,75 điểm.
- Lập luận chưa chặt chẽ, thuyết phục; bằng chứng chưa tiêu biểu: tối đa 1,0 điểm.
- Các trường hợp khác: Giám khảo linh hoạt cho điểm. 3. Sáng tạo: 0,5
- Có cách diễn đạt hay, sáng tạo.
- Có những suy nghĩ riêng sâu sắc, phù hợp. Hướng dẫn chấm:
- Đáp ứng được 01 yêu cầu: 0,25 điểm; 02 yêu cầu: 0,5 điểm. 2
Dựa vào bài thơ Về quê của tác giả Vũ Xuân Quản, em hãy viết bài 10,0
văn kể lại trải nghiệm của bản thân trong một lần về thăm quê.