Chuyên đề luyện thi Hóa học 12 năm 2023 cực hay - Phần 8: Hóa Học Và Vấn Đề Phát Triển Kinh Tế, Xã Hội, Môi Trường

CHƯƠNG 8: HÓA HỌC MÔI TRƯỜNG
BÀI 16: HÓA HỌC MÔI TRƯỜNG Mục tiêu  Kiến thức
+ Biết được hóa học đã đóng góp phần thiết thực giải quyết các vấn đề về sức khỏe, nêu được tác
hại của một số chất gây nghiện.
+ Chỉ ra được một số khái niệm về ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí, ô nhiễm đất, nước.
+ Trình bày được vấn đề về ô nhiễm môi trường có liên quan đến hóa học.
+ Chỉ ra được vấn đề bảo vệ môi trường trong đời sống, sản xuất và học tập có liên quan đến hóa học.  Kĩ năng
+ Tìm được thông tin trong bài học, trên các phương tiện thông tin đại chúng về vấn đề sức
khỏe, ô nhiễm môi trường.
+ Xử lý các thông tin, rút ra nhận xét về một số vấn đề ô nhiễm và chống ô nhiễm môi trường.
+ Vận dụng để giải quyết một số tình huống về môi trường trong thực tiễn.
+ Tính toán lượng khí thải, chất thải trong phòng thí nghiệm và trong sản xuất.


I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
Hóa học và vấn đề ô nhiễm môi trường
a. Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là sự có mặt của các chất lạ hoặc sự biến đổi quan trọng trong thành phần không khí. Các khí gây ô nhiễm: , bụi… Tác hại:
Ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của động, thực vật. Hiệu ứng nhà kính (do …). Phá hủy tầng ozon (do …). Mưa axit (do …).
b. Ô nhiễm môi trường nước
Sự ô nhiễm môi trường nước là sự thay đổi thành phần và tính chất của nước gây ảnh hưởng đến hoạt
động sống bình thường của con người và sinh vật. Nguyên nhân:
Nguồn gốc tự nhiên: mưa, gió, bão Kéo theo chất bẩn.
Nguồn gốc nhân tạo: sinh hoạt, giao thông vận tải, thuốc trừ sâu…
Tác nhân gây ô nhiễm: ion kim loại nặng ; anion ở nồng
độ cao; thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học …
Tác hại: ảnh hưởng đến sức khỏe, sự sinh trưởng và phát triển của con người và động, thực vật.
c. Ô nhiễm môi trường đất
Khi có mặt một số chất và hàm lượng của chúng vượt quá giới hạn thì hệ sinh thái mất cân bằng và
môi trường đất bị ô nhiễm.
Ô nhiễm đất do kim loại nặng là nguồn ô nhiễm nguy hiểm đối với hệ sinh thái đất. Nguyên nhân:
Nguồn gốc tự nhiên: núi lửa, ngập úng, xâm nhập mặn …
Nguồn gốc con người: do các tác nhân hóa học, vật lí, sinh học gây ra. Tác nhân hóa học tạo ra từ
chất thải nông nghiệp như: phân bón hóa học, chất bảo vệ thực vật, chất kích thích sinh trưởng, chất thải sinh hoạt.
Tác hại: gây tổn hại lớn đối với đời sống và sản xuất.


SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA
HÓA HỌC MÔI TRƯỜNG Ô NHIỄM Ô NHIỄM MÔI Ô NHIỄM MÔI KHÔNG KHÍ TRƯỜNG NƯỚC TRƯỜNG ĐẤT Ô nhiễm Các khí Sự ô nhiễm môi Tác nhân gây ra Khi có mặt Tác nhân gây ô không khí là gây ô trường nước là sự ô nhiễm: ion một số chất và nhiễm: tác nhân sự có mặt của nhiễm: thay đổi thành phần kim loại nặng hàm lượng của vật lí, sinh học, các chất lạ CO, và tính chất của (Hg2+, Pb2+, chúng vượt hóa học (phân hoặc sự biến CO2, nước gây ảnh hưởng Cu2+, Mn2+,…), quá giới hạn bón, thuốc bảo vệ đổi quan SO2, đến hoạt động sống anion thuốc bảo thì hệ sinh thái thực vật, chất trọng trong NOx, bình thường của con vệ thực vật, mất cân bằng kích thích sinh thành phần CFC, người và sinh vật. phân bón hóa và môi trường trưởng, chất thải không khí. bụi… học…. đất bị ô nhiễm. sinh hoạt…)
Ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sức khỏe của con người Rượu Nicotin Cafein Moocphin
MỘT SỐ CHẤT GÂY NGHIỆN


II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
Dạng 1: Lí thuyết trọng tâm Ví dụ mẫu
Ví dụ 1: Các tác nhân hóa học gây ô nhiễm môi trường nước gồm
A. các kim loại nặng: B. các anion:
C. thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học. D. cả A, B, C. Hướng dẫn giải
Tác nhân gây ô nhiễm môi trường nước bao gồm các ion của kim loại nặng, các anion
; thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học. Chọn D.
Ví dụ 2: Nguồn năng lượng được coi là nguồn năng lượng sạch là:
A. năng lượng mặt trời, năng lượng hóa thạch.
B. năng lượng mặt trời, năng lượng hạt nhân.
C. năng lượng gió, năng lượng nước.
D. năng lượng hạt nhân, năng lượng nước. Hướng dẫn giải
Năng lượng sạch là dạng năng lượng mà trong quá trình sinh công bản thân nó không tạo ra những
chất thải độc hại gây ảnh hưởng cho môi trường xung quanh.
Do đó, nguồn năng lượng sạch gồm năng lượng gió và năng lượng nước, năng lượng mặt trời…
Năng lượng hạt nhân và năng lượng hóa thạch không phải là năng lượng sạch. Chọn C.
Ví dụ 3: Chất khí X gây ra hiện tượng hiệu ứng nhà kính và tham gia vào quá trình quang hợp cây xanh
tạo tinh bột. Chất khí X là A. N2. B. O2. C. H2. D. CO2. Hướng dẫn giải
Khí gây hiện tượng hiệu ứng nhà kính và tham gia vào quá trình quang hợp của cây xanh tạo tinh bột là CO2. Chọn D.
Ví dụ 4: Hóa học góp phần tạo ra ăcquy khô và ăcquy chì axit trong xe máy, ô tô. Nguồn năng lượng được sử dụng là A. cơ năng. B. quang năng. C. điện năng. D. động năng. Hướng dẫn giải
Nguồn năng lượng được sử dụng là điện năng. Chọn C.