Đề thi Cuối kì 1 Ngữ văn 9 Kết nối tri thức 2024 (Đề 8)

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI CUỐI HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2024 – 2025
Môn: Ngữ văn – Lớp 9 ĐỀ SỐ 8
(Thời gian làm bài: 90 phút)
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Hoa còn phong nhụy, trăng vừa tròn gương
Rành rành xuyến ngọc thoa vàng
Quần Nghê tha thướt, sóng Tương rườm rà
Mỉa chiều nét ngọc làn hoa
Cá chìm mặt nước, nhạn sa lưng trời
Gần xem vẻ mặt thêm tươi
Mùi hương thoang thoảng thơm rơi ít nhiều
Làn thu lóng lánh đưa theo
Não người nhăn chút lông nheo cũng tình
Vốn mang cái bệnh Trương sinh(1)
Gặp người nghiêng nước nghiêng thành biết sao?
Đưa tình một nét sóng đào
Dẫu lòng sắt đá cũng xiêu, lọ người
Nhân duyên ví chẳng tự trời
Từ lang(2) chưa dễ lạc vời non tiên.
(Trích Bích Câu kì ngộ, Thi Nham Đinh Gia Thuyết đính chính
Và chú thích, Cổ văn Việt Nam, 1952)
(1) Trương sinh: Trương Quân Thụy dan díu với nàng Thôi Oanh Oanh
(Tây sương ký), ý nói kẻ si tình.
(2) Từ lang: Từ Thức, người Tống Sơn, Thanh Hóa, đời nhà Trần làm tri
huyện Tiên Du, đi xem hội mẫu đơn chùa Phật Tích (Bắc Ninh), gặp một
nữ lang lỡ tay bẻ gẫy cành hoa, bị nhà chùa giữ lại bắt đền, Từ thương
tình cởi áo ra chuộc cho về. Sau Từ thôi quan về quê, qua Nga Sơn gặp
lại nữ lang, tức tiên nữ Giáng Hương. Nay ở Nga Sơn còn một cửa hang
gọi là động Từ Thức, tương truyền là nơi Từ Thức gặp tiên.
Trả lời các câu hỏi:
Câu 1 (0,5 điểm) Xác định thể thơ của văn bản trên?
Câu 2 (0,5 điểm) Tìm những chi tiết miêu tả chân dung của nàng Giáng Kiều trong văn bản trên?
Câu 3 (1,0 điểm) Tác giả sử dụng bút pháp nghệ thuật nào khi miêu tả vẻ
đẹp của nàng Giáng Kiều? Nêu tác dụng của bút pháp nghệ thuật đó?
Câu 4 (1,0 điểm) Nhận xét về sự kết hợp giữa hai yếu tố tự sự và trữ tình trong đoạn trích?
Câu 5 (1,0 điểm) Từ nội dung của đoạn trích trên, anh/chị hãy cho biết
thế nào là “người đẹp trong tranh” hay “người đẹp như tranh”? Hãy chia
sẻ tưởng tượng của mình về hình ảnh người đẹp bước ra từ bức tranh?
II. Viết (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) Anh/ chị hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ)
bàn về hiện tượng sống ảo của giới trẻ ngày nay.
Câu 2 (4,0 điểm) Anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích đoạn trích ở phần đọc hiểu. HƯỚNG DẪN CHẤM Phầ Câ Nội dung Điểm n u Đọc 1 Thể thơ: lục bát 0,5 điểm hiểu 2
Những chi tiết miêu tả chân dung của Giáng 0,5 điểm Kiều:
Hoa còn phong nhụy, trăng vừa tròn gương;
rành rành xuyến ngọc thoa vàng; quần Nghê
tha thướt, sóng Tương rườm rà; mỉa chiều nét
ngọc làn hoa; gần xem vẻ mặt thêm tươi; mùi
hương thoang thoảng thơm rơi ít nhiều; làn thu lóng lánh đưa theo. 3
- Tác giả sử dụng bút pháp ước lệ tượng trưng
khi miêu tả vẻ đẹp của nàng Giáng Kiều.
- Bút pháp này giúp tạo nên hình ảnh đẹp đẽ, lí 1,0 điểm
tưởng hóa và mang tính chất tượng trưng, làm
nổi bật vẻ đẹp hoàn mỹ của nhân vật. 4
Đoạn trích kết hợp hài hòa giữa yếu tố tự sự (kể
lại sự gặp gỡ và cảm xúc của nhân vật) và yếu
tố trữ tình (miêu tả vẻ đẹp của nàng Giáng Kiều 1,0 điểm
và tâm trạng của chàng Tú Uyên). Sự kết hợp
này làm cho câu chuyện trở nên sinh động, giàu
cảm xúc và lôi cuốn người đọc. 5
“Người đẹp trong tranh” hay “người đẹp như
tranh” là cách nói để chỉ những người có vẻ
đẹp hoàn mỹ, lí tưởng, giống như những hình
ảnh đẹp đẽ được vẽ trong tranh. Hình ảnh 1,0 điểm
người đẹp bước ra từ bức tranh thường mang vẻ
đẹp thanh thoát, tinh khôi và có sức hút đặc
biệt, khiến người nhìn cảm thấy ngỡ ngàng và say đắm. Viết 1
Anh/ chị hãy viết đoạn văn nghị luận 2,0
(khoảng 200 chữ) bàn về hiện tượng sống ảo điểm
của giới trẻ ngày nay.
* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo 0,25
đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử điểm
dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết
chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có
cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện
những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.
Yêu cầu về kiến thức: 1,5 điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách,
nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận,
nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ
thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục,
sử dụng dẫn chứng thuyết phục.
Sau đây là một hướng gợi ý: 1. Mở đoạn
- Giới thiệu về hiện tượng sống ảo của giới trẻ hiện nay. 2. Thân đoạn a. Giải thích
- Sống ảo là lối sống, phong cách sống không
giống với hoàn cảnh thực của con người ở trên mạng xã hội.
- Lối sống ấy được giới trẻ thể hiện có phần thái quá, lố bịch. b. Thực trạng
- Sống ảo đã trở thành một xu thế, một trào lưu trong giới trẻ hiện nay.
- Các bạn trẻ sống ảo ngày càng nhiều. c. Nguyên nhân
- Muốn thể hiện, khoe khoang bản thân.
- Muốn trở thành người nổi tiếng, được nhiều người biết đến.
- Thiếu sự quan tâm của gia đình, người thân. d. Tác hại
- Tiêu tốn nhiều thời gian vào những việc vô