Đề thi Cuối kì 1 Ngữ văn 9 Kết nối tri thức 2024 (Đề 9)

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN
ĐỀ THI CUỐI HỌC KÌ I
……………………..
Năm học: 2024 – 2025
Môn: Ngữ văn – Lớp 9 ĐỀ SỐ 9
(Thời gian làm bài: 90 phút)
I. Đọc hiểu (4,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Mười ngày đã tới ải Đồng,
Minh mông(1) biển rộng đùng đùng sóng xao.
Đêm nay chẳng biết đêm nào,
Bóng trăng vằng vặc bóng sao mờ mờ.
Trên trời lặng lẽ như tờ,
Nguyệt Nga nhớ nỗi tóc tơ chẳng tròn.
Than rằng: “Nọ nước kìa non,
Cảnh thời thấy đó, người còn về đâu?”
Quân hầu đều đã ngủ lâu,
Lén ra mở bức rèm châu một mình:
“Vắng người có bóng trăng thanh,
Trăm năm xin gửi chút tình lại đây.
Vân Tiên anh hỡi có hay?
Thiếp nguyền một tấm lòng ngay với chàng”.
Than rồi lấy tượng vai mang,
Nhắm dòng nước chảy vội vàng nhảy ngay.
(Trích Truyện Lục Vân Tiên, Nguyễn Đình Chiểu, trong Nguyễn Đình
Chiểu toàn tập, tập I, NXB Đại học và THCN, Hà Nội, 1980) Chú thích:
(1) Minh mông: Mênh mông (phát âm theo tiếng miền Nam)
Bối cảnh đoạn trích: Kiều Nguyệt Nga được Lục Vân Tiên cứu khỏi
đám cướp đã đem lòng yêu mến, tự nguyện gắn bó suốt đời với Vân Tiên.
Nghe tin Vân Tiên đã chết, Kiều Nguyệt Nga thề sẽ thủ tiết suốt đời. Thái
sư đương triều hỏi nàng cho con trai không được, đem lòng oán thù, tâu
vua bắt Kiều Nguyệt Nga đi cống giặc Ô Qua.
Đoạn trích trên ghi lại tâm trạng của Kiều Nguyệt Nga trên đường đi cống giặc Ô Qua.
Câu 1 (0,5 điểm) Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là gì?
Câu 2 (0,5 điểm) Cụm từ “nỗi tóc tơ” thể hiện điều gì?
Câu 3 (1,0 điểm) Tìm những từ ngữ, hình ảnh miêu tả không gian nơi mà
Kiều Nguyệt Nga đang ở và ý nghĩa, tác dụng của những từ ngữ ấy?
Câu 4 (1,0 điểm) Nhận xét về vẻ đẹp tâm hồn của Kiều Nguyệt Nga qua đoạn trích?
Câu 5 (1,0 điểm) Qua nhân vật Kiều Nguyệt Nga trong đoạn trích, em có
suy nghĩ gì về thân phân của những người phụ nữ trong xã hội phong kiến?
II. Viết (6,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) Anh/ chị hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ)
bàn về ý kiến: Cuộc đời là những chuyến đi.
Câu 2 (4,0 điểm) Anh/ chị hãy viết bài văn nghị luận phân tích đoạn trích ở phần đọc hiểu. HƯỚNG DẪN CHẤM Phầ Câ Nội dung Điểm n u Đọc 1
Phương thức biểu đạt: biểu cảm 0,5 điểm hiểu 2
Cụm từ “nỗi tóc tơ” thể hiện tình nghĩa vợ 0,5 điểm chồng 3
- Những từ ngữ, hình ảnh: “Ải đồng”, “Minh 1,0 điểm
mông biển rộng”, “đùng đùng sóng xao”,
“bóng trăng vằng vặc”, “sao mờ mờ”, “trời lặng lẽ”.
- Ý nghĩa, tác dụng: thể hiện tâm trạng đau khổ
cũng như tấm lòng chung thủy của Kiều Nguyệt Nga. 4
Kiều Nguyệt Nga là cô gái có tâm hồn cao đẹp,
trọng nghĩa trọng tình, nguyện hi sinh tính 1,0 điểm
mạng để thể liện lòng chung thủy, son sắt với
người mình yêu là chàng Lục Vân Tiên. 5
- Thân phận người phụ nữ tài sắc vẹn toàn
nhưng bị chà đạp lên quyền sống và hạnh phúc. 1,0 điểm
- Xã hội trọng nam khinh nữ không coi trọng
giá trị của người phụ nữ. Viết 1
Anh/ chị hãy viết đoạn văn nghị luận 2,0
(khoảng 200 chữ) bàn về ý kiến: Cuộc đời là điểm những chuyến đi.
* Yêu cầu về hình thức, kĩ năng: Đảm bảo
đoạn văn nghị luận có bố cục mạch lạc, sử
dụng linh hoạt các kiểu câu và có sự liên kết 0,25
chặt chẽ giữa các câu, các ý trong đoạn văn. Có điểm
cách diễn đạt trong sáng độc đáo, thể hiện
những suy nghĩ, kiến giải mới mẻ về vấn đề nghị luận.
Yêu cầu về kiến thức: 1,5 điểm
Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách,
nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận,
nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ
thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục,
sử dụng dẫn chứng thuyết phục.
Sau đây là một hướng gợi ý: a. Giải thích
Những chuyến đi có ý nghĩa và tác động trực
tiếp, tích cực đến với mỗi người. b. Phân tích
- Những chuyến đi giúp con người hiểu thêm
về con người, mảnh đất và văn hóa của một nơi
khác để mở mang tầm hiểu biết của mình.
- Những chuyến đi giúp bạn thư giãn sau những
giờ phút căng thẳng sẽ tạo động lực, nguồn cảm
hứng mới để ta sắp xếp lại cuộc sống của bản thân.
- Khi đi đến nhiều nơi, có thêm nhiều hiểu biết
ta sẽ hoàn thiện bản thân hơn cũng như biết
cách ứng xử phù hợp với mọi hoàn cảnh. c. Chứng minh
Học sinh tự lấy dẫn chứng về những con người
ngày càng thông thái, phát triển bản thân nhiều hơn sau những chuyến đi. d. Mở rộng
- Hiểu được những giá trị to lớn mà các chuyến
đi mang lại, nhà trường cũng như gia đình nên
tạo ra nhiều chuyến đi có tính chất học hỏi, mở
rộng kiến thức cho học sinh, con em của mình.
- Mỗi người sau những giờ phút học tập mệt
mỏi, căng thẳng cũng nên dành cho bản thân
những chuyến đi đến những miền đất khác để
thấy Việt Nam mình đẹp và thấy cuộc đời tươi vui hơn.
- Nhà nước cũng nên có nhiều chính sách ưu
đãi hơn nữa để thúc đẩy ngành du lịch cũng
như tạo điều kiện cho lớp trẻ có nhiều chuyến