Giáo án Bài 1 Địa lí 10 Chân trời sáng tạo (2024): Một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ

Ngày soạn: …. /…. /….
CHƯƠNG 1. SỬ DỤNG BẢN ĐỒ
BÀI 1 (1 tết). MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP BIỂU HIỆN CÁC ĐỐI TƯỢNG ĐỊA LÍ TRÊN BẢN ĐỒ I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
- Phân biệt được một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ: kí
hiệu, đường chuyển động, chấm điểm, khoanh vùng, bản đồ-biểu đồ. 2. Năng lực: * Năng lực chung:
- Năng lực tự chủ và tự học:
+ Giúp đỡ được các bạn khác vươn lên, tự lực trong học tập thông qua các hoạt động cá nhân/nhóm.
+ Biết khẳng định và bảo vệ quan điểm, nhu cầu tự học, tự tìm hiểu của bản thân.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Xác định mục đích, nội dung, phương tiện và thái
độ giao tiếp: biết lựa chọn nội dung giao tiếp phù hợp với hình thức hoạt động cá nhân/cặp/nhóm.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Biết xác định và làm rõ thông tin từ
nguồn thông tin SGK, Atlat, bản đồ,…
* Năng lực đặc thù:
- Nhận thức khoa học địa lí:
+ Sử dụng được bản đồ để xác định được một phương pháp thể hiện đối tượng địa lí
trên bản đồ (thông qua hệ thống ký hiệu, chú giải,…)
+ Xác định và lí giải được sự phân bố các đối tượng địa lí.
+ Phát hiện và giải thích được khả năng thể hiện của một số phương pháp biểu hiện
các đối tượng địa lí trên bản đồ. - Tìm hiểu địa lí:
+ Biết tìm kiếm, chọn lọc và khai thác thông tin văn bản, tranh ảnh, bản đồ, Atlat,…
+ Biết đọc và sử dụng bản đồ, Atlat Địa lí Việt Nam.
+ Biết khai thác Internet phục vụ trong việc học tập môn Địa lí.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học:
+ Tìm kiếm được các thông tin và nguồn số liệu tin cậy về khả năng thể hiện của
một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ.
+ Vận dụng được các kiến thức, kỹ năng để giải quyết một số vấn đề thực tiễn liên
quan đến việc biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ. 3. Phẩm chất:
- Yêu nước: Yêu đất nước, tự hào về truyền thống xây dựng và bảo vệ đất nước.
- Nhân ái: Có mối quan hệ hài hòa với người khác. Tôn trọng khả năng nhận thức của mỗi người.
- Chăm chỉ: Có ý thức đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của cá nhân; Những thuận lợi
và khó khăn để xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập. Có ý chí vượt qua khó khăn để
hoàn thành các nhiệm vụ học tập.
- Trung thực trong học tập.


- Trách nhiệm: Tích cực, tự giác, nghiêm túc học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức
bản thân. Sẵn sàng chịu trách nhiệm về lời nói và hành động của bản thân khi tham gia
các hoạt động học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Thiết bị: Máy tính, máy chiếu.
2. Học liệu: SGK, tranh ảnh, Atlat.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định: Ngày dạy Lớp Sĩ số Ghi chú
2. Kiểm tra bài cũ:
* Câu hỏi: Xác định một số ngành nghề liên quan đến kiến thức địa lí. Gợi ý: NHÓM NGÀNH NGHỀ
KIẾN THỨC ĐỊA LÍ
- Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản (trồng trọt,
chăn nuôi, lâm nghiệp, nuôi trồng và đánh bắt thủy - Vai trò, đặc điểm của ngành. sản).
- Các nhân tố ảnh hưởng đến
- Công nghiệp (luyện kim, cơ khí, hóa chất, điện tử phát triển và phân bố của
sản xuất hàng tiêu dùng, lương thực thực phẩm, ngành. dệt-may,…).
- Tình hình phát triển và phân - Dịch vụ: bố.
+ Dịch vụ kinh doanh: điều hành doanh - Tổ chức không gian lãnh thổ.
nghiệp/phương tiện vận tải, thông tin liên lạc, tài - Kiến thức tổng hợp địa lí: địa
chính, bảo hiểm, bất động sản.
lí tự nhiên, địa lí kinh tế-xã hội,
+ Dịch vụ tiêu dùng: buôn bán, du lịch, y tế, giáo dục, địa lí môi trường. …
- Kĩ năng sử dụng các công cụ
+ Dịch vụ công: quy hoạch và phát triển các vùng; địa lí học: bản đồ, bảng số liệu
nghiên cứu, đánh giá, quản lí các vấn đề kinh tế, xã thống kê, biểu đồ, sơ đồ,…
hội, môi trường; trắc địa bản đồ.
3. Hoạt động học tập:
HOẠT ĐỘNG 1: HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU (KHỞI ĐỘNG)
a) Mục tiêu: HS nhớ lại những kiến thức về vai trò của bản đồ, phương pháp biểu hiện
trên bản đồ đã được học.
b) Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, hoạt động cá nhân, trả lời câu hỏi.
* Câu hỏi: Quan sát bản đồ khí hậu Việt Nam và cho biết các đối tượng sau được biểu
hiện bằng phương pháp nào? 1. Các luồng gió, bão
2. Chế độ nhiệt, mưa tại các trạm khí tượng
3. Chế độ nhiệt, mưa của cả nước 4. Các vùng khí hậu


c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: GV treo bản đồ khí hậu Việt Nam, yêu cầu HS
quan sát và trả lời câu hỏi.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS thực hiện nhiệm vụ trong thời gian 03 phút.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới.
Bản đồ là hình ảnh thu nhỏ một phần hay toàn bộ bề mặt Trái Đất lên mặt phẳng.
Trên bản đồ thể hiện nhiều đối tượng địa lí khác nhau. Vậy, các đối tượng này được thể
hiện trên bản đồ bằng những phương pháp nào? Bài học này sẽ phần nào giúp chúng ta
đọc bản đồ hiệu quả hơn, nhờ việc phân biệt được các phương pháp biểu hiện các đối
tượng địa lí trên bản đồ.
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động. Tìm hiểu một số phương pháp biểu hiện các đối tượng đia lí trên bản đồ
a) Mục tiêu: HS biết được một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản
đồ: kí hiệu, đường chuyển động, chấm điểm, khoanh vùng, bản đồ-biểu đồ.
b) Nội dung: HS quan sát máy chiếu, sử dụng SGK, làm việc theo nhóm để tìm hiểu một
số phương pháp biểu hiện các đối tượng đia lí trên bản đồ.
* Nhóm 1: Dựa vào hình 1.1, hình 1.2 và thông tin trong bài, em hãy:
+ Cho biết các đối tượng địa lí nào trên bản đồ được thể hiện bằng phương pháp kí hiệu?
+ Chứng minh phương pháp kí hiệu không chỉ thể hiện được vị trí mà còn thể hiện
được số lượng, cấu trúc, chất lượng,… của đối tượng?
* Nhóm 2: Dựa vào hình 1.3 và thông tin trong bài, em hãy cho biết:
+ Những đối tượng địa lí nào được thể hiện bằng phương pháp đường chuyển động?
+ Phương pháp đường chuyển động thể hiện những đặc điểm nào của các đối tượng địa lí?
* Nhóm 3: Dựa vào hình 1.4 và thông tin trong bài, em hãy cho biết những đối
tượng địa lí nào được thể hiện bằng phương pháp chấm điểm?
* Nhóm 4: Dựa vào hình 1.5, em hãy cho biết phương pháp khoanh vùng biểu hiện
được những đặc điểm gì của đối tượng địa lí?
* Nhóm 5: Dựa vào hình 1.6 và thông tin trong bài, em háy cho biết:
> Sản lượng thủy sản của các tỉnh ở nước ta được thể hiện trên hình 1.6 bằng phương pháp nào?
> Phương pháp bản đồ-biểu đồ thể hiện được những đặc điểm nào của đối tượng địa lí?


c) Sản phẩm: HS hoàn thành tìm hiểu kiến thức:
I. PHƯƠNG PHÁP KÍ HIỆU
- Dùng để biểu hiện các đối tượng địa lí phân bố theo những điểm cụ thể như: các sân
bay, nhà máy điện, mỏ khoáng sản, các loại cây trồng,…
- Người ta đặt các kí hiệu chính xác vào vị trí phân bố của đối tượng trên bản đồ. Có 3 loại dạng kí hiệu: a) Kí hiệu hình học b) Kí hiệu chữ c) Kí hiệu tượng hình
- Biểu hiện được vị trí phân bố, số lượng, cấu trúc, chất lượng,… của đối tượng địa lí.
II. PHƯƠNG PHÁP ĐƯỜNG CHUYỂN ĐỘNG
- Dùng để biểu hiện các đối tượng địa lí di chuyển trong không gian như các loại gió,
dòng biển, các luồng di dân, sự trao đổi hàng hóa,…
- Thể hiện được hướng di chuyển, khối lượng, tốc độ,… của các đối tượng địa lí trên
bản đồ bằng các mũi tên có độ dài, ngắn, dày, mảnh khác nhau.