Giáo án Bài 10 Vật lí 7 Cánh diều: Biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm

Bài 10. Biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm
Thời gian thực hiện: 05 tiết I. Mục tiêu 1. Năng lực 1.1. Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: Tích cực tham gia các hoạt động, chủ động thực hiện
các nhiệm vụ được giao, tìm hiểu thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát tranh ảnh,
đoạn phim video để tìm hiểu vấn đề về biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm.
- Năng lực giáo tiếp và hợp tác:
+ Thảo luận nhóm để thiết kế thí nghiệm, thực hiện thí nghiệm, hợp tác giải quyết vấn đề về:
+ Xác định biên độ và tần số sóng âm.
+ Tìm được sự liên quan của độ to của âm với biên độ âm.
+ Sử dụng nhạc cụ chứng tỏ được độ cao của âm liên quan với tần số của âm.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo:
+ Đề xuất được phương án thí nghiệm đơn giản để xác định biên độ dao động của
âm và sự liên quan của độ to của âm với biên độ âm.
+ Đề xuất được phương án thí nghiệm đơn giản để xác định tần số sóng âm và sự
liên quan của độ cao của âm với tần số âm.
1.2. Năng lực đặc thù
- Năng lực nhận biết KHTN:
+ Từ hình ảnh hoặc đồ thị xác định được biên độ và tần số của sóng âm.
+ Nêu được đơn vị của biên độ là đơn vị đo độ dài, đơn vị của tần số là Hertz (Hz).
- Năng lực tìm hiểu tự nhiên: Tiến hành được thí nghiệm chứng tỏ được độ to của
âm liên quan đến biên độ âm, độ cao của âm liên quan đến tần số âm.
- Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học: Giải thích được cách các nghệ sĩ tạo ra âm
to, âm nhỏ, âm trầm, âm bổng khi sử dụng nhạc cụ. 2. Phẩm chất
- Tích cực tham gia các hoạt động của nhóm phù hợp với khả năng của bản thân.
- Cẩn thận, thực hiện an toàn trong quá trình làm thí nghiệm.


- Có niềm say mê, hứng thú với việc khám phà và học tập khoa học tự nhiên.
- Có niềm say mê âm nhạc, biết áp dụng kiến thức bài học vào việc tự chế tạo ra
những nhạc cụ đơn giản.
II. Thiết bị dạy học và học liệu 1. Giáo viên
- Giáo án, bài dạy PowerPoint. - Mỗi nhóm:
+ 1 sợi dây cao su mảnh, 1 dùi trống và trống, 1 âm thoa và búa cao su, 1 giá TN, 1
con lắc đơn có chiều dài 20 cm, 1 con lắc đơn có chiều dài 40 cm, 1 giá TN, 1 con
lắc bấc, 1 thép lá (0,7x15x300) mm.
+ 1 mô tơ 3V - 6V một chiều, 1 mảnh phim nhựa.
+ Máy dao động kí hoặc điện thoại thông minh hay máy tính có trang bị phần mềm
ghi dao động, đồng hồ đo điện đa năng. 2. Học sinh
- 1 tờ giấy, 1 dây cao su.
- Chuẩn bị các nội dung liên quan đến bài học về nguồn âm, độ to, độ cao của âm. - Phiếu học tập.
- Đoạn video chế tạo đàn đơn giản.
- Phiếu học tập KWL và phiếu học tập Bài 10: Biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm (đính kèm).
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Mở đầu a. Mục tiêu
- Tạo hứng thú học tập cho học sinh.
- Giúp học sinh xác định được vấn đề cần học tập là độ to của âm phát ra phụ thuộc
vào biên độ âm, độ cao của âm phụ thuộc vào tần số.
b. Nội dung: Học sinh thực hiện nhiệm vụ cá nhân trên phiếu học tập KWL (phần
1 và 2) để kiểm tra kiến thức về nguồn âm, sự khác nhau về độ to của các nguồn âm.
c. Sản phẩm


Câu trả lời của học sinh trên phiếu học tập KWL, có thể:
- Các vật phát ra âm đều dao động.
- Các nguồn âm khác nhau phát ra âm có độ to nhỏ khác nhau.
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
*Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Bài 10: Biên độ, tần số, độ to
- GV phát phiếu học tập KWL (phần 1 và 2) và độ cao của âm
và yêu cầu học sinh thực hiện cá nhân theo
yêu cầu viết trên phiếu trong 2 phút.
*Thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS hoạt động cá nhân theo yêu cầu của GV.
Hoàn thành phiếu học tập.
- Giáo viên: Theo dõi và bổ sung khi cần.
*Báo cáo kết quả và thảo luận
- GV gọi ngẫu nhiên học sinh trình bày đáp
án, mỗi HS trình bày 1 nội dung trong phiếu,
những HS trình bày sau không trùng nội dung
với HS trình bày trước. GV liệt kê đáp án của HS trên bảng.
*Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ
- Học sinh nhận xét, bổ sung.
- Giáo viên nhận xét và gieo vấn đề cần tìm
hiểu trong bài học: Để trả lời câu hỏi trên đầy
đủ và chính xác nhất chúng ta vào bài học hôm nay.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
2.1. Hoạt động 2.1: Tìm hiểu khái niệm biên độ của sóng âm a. Mục tiêu
+ Phát biểu được thế nào là biên độ dao động, hiểu biết sơ bộ về tác dụng của máy dao động kí.


+ Sử dụng được micro kết nối với máy dao động kí hoặc điện thoại hay máy tính
có trang bị phần mềm ghi dao động để xác định biên độ sóng âm do một âm thoa phát ra. b. Nội dung
- HS đọc nội dung SGK và kết hợp hoạt động nhóm để hoàn thiện Phiếu học tập
phần I theo sự hướng dẫn của GV.
- Rút ra kiến thức về biên độ dao động.
- Có hiểu biết sơ bộ về tác dụng của máy dao động kí.
- Nêu được cách xác định biên độ của một dao động bằng máy dao động kí.
- Thực hiện xác định biên độ dao động dựa vào máy dao động kí .
c. Sản phẩm
- Đáp án Phiếu học tập phần I. Biên độ.
- Quá trình hoạt động nhóm: thao tác chuẩn, ghi chép đầy đủ tìm hiểu về biên độ
dao động, máy dao động kí, cách xác định biên độ dao động bằng máy dao động kí.
d. Tổ chức thực hiện
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung
*Chuyển giao nhiệm vụ học tập
I. Biên độ và độ to của âm
- GV yêu cầu HS đọc SGK và hoàn thiện cá 1. Biên độ
nhân phần I bước 1 trong nội dung Phiếu học - Đối với một vật dao động, tập.
biên độ dao động là độ lệch
- GV giới thiệu máy dao động kí: tác dụng và lớn nhất của vật so với vị trí
cách xác định biên độ dao động bằng máy dao cân bằng của nó. động kí.
- Đơn vị đo biên độ là đơn vị
- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ 4 HS. đo độ dài.
- GV yêu cầu HS tiến hành thí nghiệm theo - Thiết bị cho phép “nhìn
nhóm xác định biên độ dao động bằng máy dao thấy” dao động của sóng âm
động kí, ghi chép kết quả quan sát được vào là máy dao động kí.
phần I bước 2 trong Phiếu học tập.
*Máy dao động ký
- GV hướng dẫn HS chốt lại các kiến thức về Khi sử dụng máy dao động kí