Giáo án Bài 12 Địa lí 6 Cánh diều (2024): Thực hành Đọc lược đồ địa hình tỉ lệ lớn và lát cắt địa hình đơn giản

BÀI 12. THỰC HÀNH: ĐỌC LƯỢC ĐỒ ĐỊA HÌNH TỈ LỆ LỚN
VÀ LÁT CẮT ĐỊA HÌNH ĐƠN GIẢN
(Thời gian thực hiện: 1 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
Học xong bài này, học sinh sẽ:
- Nêu được các bước đọc lược đồ địa hình tỉ lệ lớn và lát cắt địa hình đơn giản
- Đọc lược đồ địa hình tỉ lệ lớn và lát cắt địa hình đơn giản: độ cao, dạng địa hình,
hướng nghiêng của địa hình…. 2. Về năng lực ⮚
Năng lực đặc thù môn Địa lí
- Năng lực nhận thức khoa học địa lí: Xác định được vị trí của các đối tượng địa lí
trên lược đồ tỉ lệ lớn: lát cắt A, B; sự phân bố của các bản làng, nơi bắt nguồn của sông Nậm Rốn….
- Năng lực tìm hiểu địa lí:
+ Sử dụng lược đồ hình 12.1: đọc được các đặc điểm địa hình và phân bố của khu vực được thể hiện
- Năng lực vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: giải thích vì sao các bản làng phân bố
chủ yếu ở khu vực có độ cao 900m
⮚ Năng lực chung : tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng
tạo thông qua việc HS độc lập khai thác thông tin, làm việc với tư liệu học tập và thảo
luận nhóm để giải quyết các nhiệm vụ học tập, các tình huống có vấn đề đặt ra trong bài học. 3. Về phẩm chất
Bài học góp phần hình thành cho học sinh các phẩm chất như: chăm chỉ, trung thực và
trách nhiệm khi thực hiện các nhiệm vụ học tập.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- SGK Lịch sử và Địa lí 6 (Bộ sách Cánh Diều) - Phiếu học tập.
- Lược đồ địa hình tỉ lệ lớn phóng to

- Bút màu
- III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Hoạt động mở đầu
a. Mục tiêu: Xác định được vấn đề bài học và tạo hứng thú cho HS
b. Nội dung: HS trả lời các câu hỏi của GV
c. Sản phẩm: Các ý kiến của HS
d. Tổ chức thực hiện.
- Bước 1: GV nêu tình huống để HS đưa ra các ý kiến xử lí
Các em đang tham gia học kì quân đội và chuẩn bị có buổi học khám phá địa hình.
Trước khi đi khám phá thực tế, đội trưởng giao nhiệm vụ cho các em tìm hiểu trước
về địa hình của khu vực đó bằng bản đồ (hình 12.1) và chuẩn bị đồ dùng, trang phục phù hợp.
Em sẽ mang theo theo những dụng cụ gì? Mặc trang phục như thế nào? Vì sao?
- Bước 2: HS quan sát lược đồ GV cung cấp, làm việc cá nhân đưa ra các câu trả lời
- Bước 3: GV gọi 2 – 3 HS đưa ra ý kiến
- Bước 4: GV nhận xét và kết nối vào bài học: “Việc đọc được các đặc điểm địa hình
trên bản đồ rất quan trọng, là cơ sở để chúng ta chuẩn bị cho các chuyến du lịch,
nghiên cứu các đặc điểm tự nhiên của khu vực nào đó hay đưa ra các chiến lược cho
các trận đánh trong chiến tranh. Vậy làm thế nào để đọc được bản đồ địa hình? Các
em cùng thực hành trong bài 12. Thực hành: Đọc lược đồ địa hình tỉ lệ lớn và lát cắt địa hình đơn giản”.
2. Hoạt động thực hành, luyện tập
HỌC KÌ QUÂN ĐỘI – KHÁM PHÁ ĐỊA HÌNH
a. Mục tiêu: Đọc được lược đồ tỉ lệ lớn và lát cắt địa hình AB (Hình 12.1)
b. Nội dung: Đọc lược đồ hình 12.1 hoàn thành phiếu học tập và trả lời các câu hỏi của GV.
c. Sản phẩm: Kết quả bài làm và câu trả lời của HS.
d. Tổ chức thực hiện
- Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ cho HS


+ Nhiệm vụ 1: Quan sát hình, đọc khái niệm đường đồng mức SGK/195 và hiểu biết
của bản thân hoàn thành nhiệm vụ sau: ⇨
Theo em muốn đọc lược đồ địa hình tỉ lệ lớn cần thực hiện các bước như thế nào?
+ Nhiệm vụ 2: Hẹn hò với bạn lúc 16h ở nhà sàn bên sông Nậm Rốn, hoàn thành
phiếu bài tập CHINH PHỤC ĐỊA HÌNH (tổ 1 hẹn với tổ 2; tổ 3 hẹn với tổ 4) để tìm
hiểu về khu vực địa hình chuẩn bị khám phá và quãng đường di chuyển. + Thời gian: 20 phút
+ HS hoàn thành đúng, đẹp sẽ được ghi nhận “hoàn thành nhiệm vụ” - Bước 2:
+ Nhiệm vụ 1: HS làm việc cá nhân hoàn thành nhiệm vụ 1
+ Nhiệm vụ 2: HS làm việc cá nhân trong 15 phút với phiếu học tập số 1, sau đó hẹn
hò với bạn lúc 1h, thảo luận, thống nhất ý kiến trong 5 phút, dạy cho nhau và bổ sung
ý thiếu bằng bút mực khác màu. - Bước 3:
+ Nhiệm vụ 1: GV gọi HS trả lời, mời 1 HS lên bảng xác định 1 đường đồng mức và
phương hướng trên hình 12.1
+ Nhiệm vụ 2: GV gọi ngẫu nhiên 1 cặp lên bảng trình bày, xác định trên lược đồ
hình 12.1. Các HS khác lắng nghe, bổ sung ý kiến. - Bước 4:


+ Nhiệm vụ 1: GV nhận xét câu trả lời của HS, chính xác hóa trên lược đồ về các
đường đồng mức và cách xác định phương hướng dựa vào mũi tên chỉ hướng. GV
chốt các bước đọc lược đồ địa hình, hướng dẫn HS.
+ Nhiệm vụ 2: GV nhận xét, chiếu thông tin phản hồi cho HS hẹn hò đánh giá chéo sản phẩm của nhau.
- Các bước đọc lược đồ địa hình tỉ lệ lớn:
+ Đọc yêu cầu và chú giải xác định các yếu tố cần đọc
+ Xác định khoảng cách độ cao giữa các đường đồng mức
+ Căn cứ vào đường đồng mức, xác định độ cao của các điểm trên bản đồ
+ Căn cứ vào độ gần, xa của các đường đồng mức để biết được độ dốc của địa
hình. Đường đồng mức càng gần nhau thì địa hình càng dốc
+ Tính khoảng cách giữa các điểm dựa vào tỉ lệ bản đồ
- Lát cắt địa hình là hình vẽ dọc theo một tuyến cắt nhất định, thể hiện độ cao, hình
dáng của các dạng địa hình
- Các bước đọc lát cắt địa hình:
+ Xác định điểm đầu và điểm cuối của lát cắt
+ Dựa và mũi tên chỉ hướng xác định hướng của lát cắt
+ Dựa vào đường đồng mức xác định độ cao của lát cắt
+ Tính chiều dài lát cắt dựa vào tỉ lệ
3. Hoạt động vận dụng
a. Mục tiêu: Vận dụng, kết nối được kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết tình
huống trong thực tiễn liên quan đến bài học.
b. Nội dung: HS thực hiện bài tập do GV đặt ra
c. Sản phẩm: Bài làm của HS
d. Tổ chức thực hiện:
- Bước 1: Gv đưa ra tình huống: “Hè này, bạn Hương đang chuẩn bị cho chuyến du
lịch khám phá đỉnh Ngọc Linh. Bạn sẽ xuất phát từ Phan Thiết. Em hãy gợi ý hành
trình giúp bạn, tính quãng đường bạn di chuyển và các đồ dùng cần chuẩn bị.