Giáo án Bài 12 Lịch sử 9 Kết nối tri thức (2024): Khu vực Mỹ La-tinh và châu Á từ năm 1945 đến năm 1991

BÀI 12. KHU VỰC MỸ LA-TINH VÀ CHÂU Á
TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991
(Thời gian thực hiện: 02 tiết) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức
- Mô tả được đôi nét về các nước Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991.
- Trình bày được một cách khái quát về cách mạng Cu-ba và đánh giá được kết
quả công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Cu-ba.
- Giới thiệu được những nét chính về Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ từ năm 1945 đến năm 1991.
- Trình bày được cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và quá trình phát triển của
các nước Đông Nam Á, sự hình thành và phát triển của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). 2. Năng lực 2.1. Năng lực chung
-Năng lực tự chủ và tự học qua việc đọc SGK, trả lời câu hỏi hoặc tìm hiểu bài
trước khi đến lớp theo hướng dẫn của GV.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác qua hoạt động thảo luận nhóm hoặc cặp đôi để
thực hiện các nhiệm vụ học tập...
2.2. Năng lực đặc thù
- Năng lực tìm hiểu lịch sử qua quan sát tranh, ảnh, lược đồ, sơ đồ, bảng; khai thác
tư liệu để tìm hiểu về khu vực Mỹ La-tinh và châu Á từ năm 1945 đến năm 1991.
- Năng lực nhận thức lịch sử thông qua việc mô tả đôi nét về các nước Mỹ La-
tinh; giới thiệu được nét chính về Nhật Bản, Trung Quốc; trình bày khái quát về
cách mạng Cu-ba và đánh giá được kết quả công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội
ở Cu-ba, cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và quá trình phát triển của các nước
Đông Nam Á, sự hình thành và phát triển của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). 3. Phẩm chất.
Bài học góp phần bồi dưỡng ý thức khâm phục và tự hào về những thành tựu mà
nhân dân các nước Mỹ La-tinh và châu Á đã đạt được trong công cuộc xây dựng 1
đất nước từ năm 1945 đến năm 1991. Bồi dưỡng tinh thần yêu nước, đoàn kết,
ủng hộ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc, lên án chủ nghĩa thực dân; từ đó
có tinh thần, trách nhiệm đối với công cuộc Đổi mới đất nước.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 9 - bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống.
- Tranh, ảnh, sơ đồ, bảng, lược đồ, tư liệu về khu vực Mỹ La tinh, thành tựu trong
công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội (ở Cu-ba, Trung Quốc,...), cuộc đấu tranh
giành độc lập dân tộc, xây dựng đất nước của các nước Đông Nam Á và Hiệp hội
các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động mở đầu a) Mục tiêu
Kết nối những điều HS đã biết với những điều HS chưa biết, tạo tâm thế hứng
khởi để tìm hiểu bài học.
b) Tổ chức thực hiện
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- Phương án 1: GV sử dụng phần Mở đầu trong SGK để dẫn dắt vào bài học.
- Phương án 2: GV gắn lên bảng hoặc trình chiếu bảng niên biểu một số sự kiện
tiêu biểu diễn ra ở một số nước châu Á và Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991,
yêu cầu HS quan sát bảng và chia sẻ hiểu biết về một trong các sự kiện đó. Nêu
một số sự kiện tiêu biểu khác mà em biết. Thời gian Nội dung sự kiện Năm 1945
In-đô-nê-xi-a tuyên bố độc lập Năm 1949
Nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa ra đời Từ 1952 đến 1959 Cách mạng Cu-ba Năm 1961
Cu-ba tuyên bố xây dựng chủ nghĩa xã hội Năm 1967
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á ra đời
Nhật Bản trở thành một trong ba trung tâm Đầu thập niên 70
kinh tế - tài chính thế giới
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- Phương án 1: HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi và chia sẻ về những sự kiện mà 2
mình biết về các nước Mỹ La-tinh và châu Á khác.
- Phương án 2: HS quan sát bảng, ghi nhanh ra giấy những điều mình biết về các
sự kiện trong bảng niên biểu.
* Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi 2 - 3 HS lần lượt đưa ra câu trả lời, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ
sung thông tin (nếu có). HS có thể trả lời đúng hoặc chưa đúng, chưa đủ.
* Bước 4: Kết luận, chốt kiến thức
GV nhận xét và dẫn dắt vào bài học mới.
2. Hình thành kiến thức mới
2.1. Hoạt động 1: Tìm hiểu khái quát về khu vực Mỹ La-tinh a) Mục tiêu
HS mô tả được đôi nét về các nước Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991, trình
bày được diễn biến chính của cách mạng Cu-ba, đánh giá được kết quả của công
cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Cu-ba (1961 - 1991).
b) Tổ chức thực hiện
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV chia lớp thành 3 nhóm, yêu cầu các nhóm khai thác thông tin, hình ảnh trong
SGK để thực hiện các nhiệm vụ sau:
+ Nhóm 1: Nêu khái quát về các nước Mỹ La-tinh từ năm 1945 đến năm 1991.
+ Nhóm 2: Trình bày tóm tắt diễn biến cuộc cách mạng dân tộc dân chủ ở Cu-ba.
+ Nhóm 3: Nêu và đánh giá kết quả của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Cu-ba (1961 - 1991).
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
Các nhóm khai thác thông tin, tư liệu, hình ảnh để thực hiện nhiệm vụ.
* Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV lần lượt gọi các nhóm báo cáo kết quả thảo luận trước lớp.
* Bước 4: Kết luận, chốt kiến thức
GV nhận xét, bổ sung và kết luận: Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Mỹ đã tìm
cách thiết lập các chế độ độc tài thân Mỹ ở Mỹ La-tinh nhằm biến khu vực này
thành “sân sau” của mình. Nhiều nước Mỹ La-tinh đã tiến hành cách mạng dân
tộc dân chủ, lật đổ chế độ độc tài thành công, mở đầu là cuộc cách mạng Cu-ba 3
(1959), sau đó bùng phát mạnh mẽ với các cuộc đấu tranh vũ trang ở nhiều nước
như: Bô-li-vi-a, Vê-nê-xu-ê-la, Cô-lôm-bi-a, Ni-ca-ra-goa,... Sau khi hoàn thành
cách mạng dân tộc dân chủ, các nước Mỹ La-tinh bắt tay vào xây dựng đất nước
và đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Độc lập, chủ quyền được củng cố, nền
chính trị được dân chủ hoá, nền kinh tế được cải cách, quá trình liên kết khu vực
cũng được đẩy mạnh. Cu-ba là nước đi tiên phong trong cuộc cách mạng dân tộc
dân chủ ở Mỹ La-tinh. Cách mạng Cu-ba nổ ra và giành thắng lợi (1952 - 1959),
nước Cộng hoà Cu-ba được thành lập. Từ năm 1961, Cu-ba tiến hành xây dựng
chủ nghĩa xã hội và đạt được nhiều thành tựu to lớn trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội.
2.2. Hoạt động 2: Tìm hiể’u những nét chính về Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn
Độ từ năm 1945 đến năm 1991
2.2.1. Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về Nhật Bản a) Mục tiêu
HS trình bày được nét chính về tình hình Nhật Bản từ năm 1945 đến năm 1991.
b) Tổ chức thực hiện
* Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân, thực hiện yêu cầu: Trình bày những nét
chính về tình hình Nhật Bản từ năm 1945 đến năm 1991.
* Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS khai thác thông tin, tư liệu 1, hình 12.5 thực hiện yêu cầu.
* Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi 2 - 3 HS lần lượt đưa ra câu trả lời, các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ
sung thêm thông tin (nếu có).
* Bước 4: Kết luận, chốt kiến thức
GV nhận xét chốt lại nét chính về Nhật Bản từ năm 1945 đến năm 1991:
+ Chính trị: Giai đoạn 1945 - 1952: Nhật Bản bị quân đội Mỹ dưới danh nghĩa lực
lượng Đồng minh chiếm đóng. Bộ chỉ huy tối cao lực lượng Đồng minh (SCAP)
do Mỹ đứng đầu đã tiến hành cải cách, loại bỏ chủ nghĩa quân phiệt và thiết lập
nền dân chủ tư sản đại nghị ở Nhật Bản. Nhật Bản hoàn toàn lệ thuộc vào Mỹ về
chính trị và an ninh. Từ năm 1955 đến năm 1991, Đảng Dân chủ Tự do (LDP) liên 4