Giáo án Bài 14 Lịch sử 9 Cánh diều: Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 14: VIỆT NAM TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1975 (5 tiết)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Giới thiệu được những thành tựu tiêu biểu trong công cuộc xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa.
- Mô tả được các thắng lợi tiêu biểu về quân sự của nhân dân miền Nam trong
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 – 1975).
- Nêu được nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Tự chủ và tự học: Khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập; tự lực làm
những nhiệm vụ học tập được giao trên lớp và ở nhà.
- Giao tiếp và hợp tác: Hợp tác và giao tiếp với các bạn trong các nhiệm vụ học tập.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện được vấn đề từ các nhiệm vụ học
tập và tìm cách giải quyết chúng.
Năng lực riêng:
- Tìm hiểu lịch sử: Thông qua quan sát tranh ảnh, khai thác và sử dụng thông
tin tư liệu lịch sử để tìm hiểu về thành tựu tiêu biểu của miền Bắc giai đoạn
1955 – 1965 và thắng lợi tiêu biểu của quân dân miền Nam giai đoạn 1961 – 1965.
- Nhận thức và tư duy lịch sử: Giới thiệu được những thành tựu tiêu biểu trong
công cuộc xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa (hoàn thành cải cách ruộng 1
đất, khôi phục và phát triển kinh tế, chi viện cho cách mạng miền Nam; Mô
tả được các thắng lợi tiêu biểu về quân sự của nhân dân miền Nam trong
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước giai đoạn 1954 – 1965 (phong trào Đồng
Khởi; đánh bại chiến lược “Chiến tranh đặc biệt”.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Thông qua lập bảng hệ thống và sưu
tầm tư liệu từ sách, báo, internet để chứng minh vai trò của hậu phương miền
Bắc đối với tiền tuyến miền Nam trong những năm 1961 – 1965; giới thiệu
về khu di tích Chiến thắng Ấp Bắc và lí do nên đến tham quan, học tập ở khu di tích này. 3. Phẩm chất
- Yêu nước: Trân trọng những thành quả mà nhân dân hai miền Nam, Bắc đã
đạt được trong giai đoạn 1954 – 1965.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
1. Đối với giáo viên
- Giáo án, SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Lịch sử).
- Tranh, ảnh, sơ đồ, bảng, tư liệu các thành tựu của miền Bắc và phong trào
Đồng khởi, các chiến thắng của nhân dân miền Nam và phong trào Đồng
khởi, các chiến thắng của nhân dân miền Nam trong chiến đấu chống chiến
lược “Chiến tranh đặc biệt”.
- Các lược đồ về trận Vạn Tường (Quảng Ngãi, tháng 8/1965), về đường bay
chính của máy bay B52 xâm lược miền Bắc trong 12 ngày đêm ở Hà Nội và
diễn biến cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975.
- Các phim tài liệu “Đồng khởi Bến Tre” (sản xuất năm 2020), “Việt Nam
1963 – Ai sẽ thắng sai” (sản xuất năm 2023), Việt Nam 1972 – tập 1: Năm
quyết định (sản xuất năm 2022). Bài hát Như có Bác Hồ trong ngày vui đại
thắng (nhạc và lời: Phạm Tuyên, 1975), “Dáng đứng Bến Tre” (nhạc và lời: Nguyễn Văn Tý, 1980).
- Phiếu học tập (giấy A0), nam châm dán Phiếu học tập, bút màu.
- Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Đối với học sinh 2
- SGK, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Cánh diều (phần Lịch sử).
- Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Việt
Nam từ năm 1954 đến năm 1975.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú với bài học mới.
b. Nội dung: GV cho HS quan sát bức ảnh “Nụ cười chiến thắng bên Thành cổ
Quảng Trị” và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em có suy nghĩ gì sau khi xem bức ảnh này?
c. Sản phẩm: Suy nghĩ của cá nhân HS sau khi xem bức ảnh “Nụ cười chiến thắng
bên Thành cổ Quảng Trị”.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV trình chiếu hình ảnh kết hợp dẫn
dắt: Thành cổ Quảng Trị là biểu tượng
của chủ nghĩa anh hùng cách mạng,
niềm tự hào của các thế hệ người dân
Việt Nam. Cổ thành thiêng liêng đang
lưu giữ bao kỷ vật về cuộc chiến 81
ngày đêm mùa hè đỏ lửa (28/6 -
16/9/1972). Điều kỳ diệu ở Thành cổ
Quảng Trị còn ghi dấu ấn đặc biệt của
những người con ưu tú quê hương Thái
Bình đó là “Bức thư thiêng” của liệt sĩ
“Nụ cười chiến thắng” của
Lê Văn Huỳnh và bức ảnh ““Nụ cười
các chiến sĩ ở Thành cổ Quảng Trị
chiến thắng” của các chiến sĩ ở Thành
(Đoàn Công Tính chụp)
cổ Quảng Trị của cựu chiến binh,
thương binh Lê Xuân Chinh. 3
- GV yêu cầu HS trao đổi cặp đôi, trả lời câu hỏi: Em có suy nghĩ gì sau khi xem bức ảnh này?
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS xem hình ảnh, vận dụng hiểu biết thực tế của bản thân và trả lời câu hỏi.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu suy nghĩ của bản thân sau khi xem bức ảnh“Nụ
cười chiến thắng” của các chiến sĩ ở Thành cổ Quảng Trị.
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Thành cổ Quảng Trị 81 ngày đêm mùa hè rực
lửa năm 1972 khốc liệt, đẫm máu xương đồng đội của Lê Xuân Chinh đang nằm lại
dưới lớp cỏ non Thành cổ, Lê Xuân Chinh chưa tròn 18 tuổi vào trận mà “Hi sinh
không sợ, gian khổ không sờn” nét cười rạng rỡ, lạc quan, tạc vào thế kỉ XX, thể
hiện niềm tự hào dân tộc. Dẫu thời gian có là lớp bụi phủ đi những thương đau của
chiến tranh, nhưng hôm nay và mai sau thời gian sẽ mãi khắc ghi “Nụ cười chiến
thắng” của Lê Xuân Chinh nơi Thành cổ Quảng Trị.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Bức ảnh “Nụ cười chiến thắng bên Thành cổ Quảng
Trị” được chụp vào tháng 8/1972, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang
diễn ra ác liệt. Các sĩ chiến sĩ bên Thành cổ tiêu biểu cho thế hệ thanh niên “Xẻ
dọc Trường Sơn đi cứu nước/Mà lòng phơi phới dậy tương lai”. Vậy, trong công
cuộc xây dựng miền Bắc xã hội chủ nghĩa và trong kháng chiến chống Mỹ, cứu
nước (1954 – 1975), nhân dân Việt Nam đã đạt được những thành tựu tiêu biểu
nào? Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ,
cứu nước là gì? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài
14: Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu về Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1965
Hoạt động 1.1. Tìm hiểu về thành tựu tiêu biểu trong công cuộc xây dựng miền
Bắc xã hội chủ nghĩa 4