Giáo án Bài 15 Lịch sử 9 Chân trời sáng tạo: Những năm đầu Việt Nam kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 15: NHỮNG NĂM ĐẦU VIỆT NAM KHÁNG CHIẾN
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC (1946 – 1950) (2 tiết)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Giải thích được nguyên nhân bùng nổ cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực
dân Pháp xâm lược (1946).
- Nhận biết và giải thích được đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của Đảng.
- Mô tả được những thắng lợi tiêu biểu của Việt Nam trên mặt trận quân sự trong
những năm đầu của cuộc kháng chiến. 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Tự chủ và tự học: Khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập; tự lực làm
những nhiệm vụ học tập được giao trên lớp và ở nhà.
- Giao tiếp và hợp tác: Hợp tác và giao tiếp với các bạn trong các nhiệm vụ học tập.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện được vấn đề từ các nhiệm vụ học tập
và tìm cách giải quyết chúng.
Năng lực riêng:
- Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng thông tin của một số tư liệu lịch sử
(Hình 15.1 – 15.10), phần Em có biết để biết được nguyên nhân bùng nổ cuộc 1
kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược (1946); trình bày được
đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của Đảng; mô tả được
những thắng lợi tiêu biểu của Việt Nam trên mặt trận quân sự trong những năm
đầu của cuộc kháng chiến.
- Nhận thức và tư duy lịch sử: Giải thích được nguyên nhân bùng nổ cuộc kháng
chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược (1946); Nhận biết và giải thích
được đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của Đảng; Mô tả
được những thắng lợi tiêu biểu của Việt Nam trên mặt trận quân sự trong
những năm đầu của cuộc kháng chiến.
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Sưu tầm, chọn lọc thêm những thông tin từ
tư liệu khác, đặc biệt từ những người sống gần gũi các em, dù họ không trực
tiếp tham gia vào những sự kiện lịch sử xảy ra đã hơn nửa thế kỉ nhưng vẫn
được nghe trực tiếp và giữ lại trong kí ức cộng đồng về những năm tháng đó.
Từ việc xây dựng một số hồ sơ tư liệu mới có liên quan đến giai đoạn đầu của
cuộc kháng chiến chống Pháp, HS tạo ra một sản phẩm học tập mới (bức thư
gửi cho bạn) viết về sự kiện lịch sử có trong hồ sơ tư liệu của HS. 3. Phẩm chất
- Yêu nước: Sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
1. Đối với giáo viên
- Giáo án, SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Chân trời sáng tạo (phần Lịch sử).
- Hình ảnh, tư liệu sưu tầm về bài học Những năm đầu Việt Nam kháng chiến
chống thực dân Pháp xâm lược (1946 – 1950).
- Các bài hát Đoàn vệ quốc quân (Nhạc và lời: Phan Huỳnh Điểu, 1945), Trường
ca sông Lô (Nhạc và lời: Văn Cao, 1947).
- Các lược đồ về chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947 và Biên giới thu – đông năm 1950. 2
- Phiếu học tập (giấy A0), nam châm dán Phiếu học tập, bút màu.
- Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Chân trời sáng tạo (phần Lịch sử).
- Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Những
năm đầu Việt Nam kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946 – 1950).
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú với bài học mới.
b. Nội dung: GV cho HS nghe bài hát Đoàn vệ quốc quân (Nhạc và lời: Phan Huỳnh
Điểu, 1945) và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Bài hát gợi nhớ đến giai đoạn lịch sử nào của dân tộc?
c. Sản phẩm: Giai đoạn lịch sử của dân tộc qua bài hát Đoàn vệ quốc quân (Nhạc và
lời: Phan Huỳnh Điểu, 1945).
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV cho HS nghe bài hát Đoàn vệ quốc quân (Nhạc và lời: Phan Huỳnh Điểu, 1945).
https://www.youtube.com/watch?v=u6hzSwyetWM
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Bài hát gợi nhớ đến giai đoạn lịch sử nào của dân tộc?
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS lắng nghe bài hát, cảm nhận, vận dụng hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu giai đoạn lịch sử của dân tộc qua bài hát Đoàn vệ
quốc quân (Nhạc và lời: Phan Huỳnh Điểu, 1945). 3
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Bài hát “Đoàn Vệ quốc quân” được sáng tác
vào thời điểm ngay sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời, giữa lúc cả dân
tộc đang rừng rực khí thế đấu tranh chống lại sự tái chiếm của thực dân Pháp.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Trong suốt giai đoạn từ năm 1945 - 1954, ca khúc đã
trở thành lời thề của bao lớp thanh niên lên đường bảo vệ Tổ quốc. Giai đoạn này
mặc dù không dài song lại là giai đoạn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong kí ức
cộng đồng về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn, mang đậm chất sử thi cách mạng. Vậy, thực
tế giai đoạn lịch sử ấy diễn ra như thế nào, chúng ta cùng nhau tìm hiểu nội dung bài
học ngày hôm nay – Bài 15: Những năm đầu Việt Nam kháng chiến chống thực
dân Pháp xâm lược (1946 – 1950).
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Kháng chiến toàn quốc bùng nổ (năm 1946)
a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:
- Giải thích được nguyên nhân bùng nổ cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược (1946).
- Nhận biết và giải thích được đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của Đảng.
b. Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc nhóm, khai thác Tư liệu 15.1 – 15.3, thông tin
mục 1 SGK tr.76 và hoàn thành Phiếu học tập số 1:
- Thực dân Pháp đã có những hành động gây chiến như thế nào? Trong “Lời kêu gọi
toàn quốc kháng chiến”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giải thích như thế nào về lí do
nhân dân Việt Nam buộc phải kháng chiến?
- Hãy nêu nội dung đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của Đảng. 4