Giáo án Bài 16 Lịch sử 9 Chân trời sáng tạo: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi

Ngày soạn:…/…/… Ngày dạy:…/…/…
BÀI 16: CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP
KẾT THÚC THẮNG LỢI (1951 – 1954) (2 tiết)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức
Sau bài học này, HS sẽ:
- Mô tả được những thắng lợi tiêu biểu của Việt Nam trên các mặt trận quân sự,
kinh tế, văn hóa, ngoại giao trong giai đoạn 1951 – 1954.
- Nêu được ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống
thực dân Pháp (1945 – 1954). 2. Năng lực
Năng lực chung:
- Tự chủ và tự học: Khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập; tự lực làm
những nhiệm vụ học tập được giao trên lớp và ở nhà.
- Giao tiếp và hợp tác: Hợp tác và giao tiếp với các bạn trong các nhiệm vụ học tập.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: Phát hiện được vấn đề từ các nhiệm vụ học tập
và tìm cách giải quyết chúng.
Năng lực riêng:
- Tìm hiểu lịch sử: Khai thác và sử dụng thông tin của một số tư liệu lịch sử
(Hình 16.1 – 16.7), phần Em có biết và phần Nhân vật lịch sử để mô tả được
những thắng lợi tiêu biểu của Việt Nam trên các mặt trận quân sự, kinh tế, văn 1
hóa, ngoại giao trong giai đoạn 1951 – 1954; nêu được ý nghĩa lịch sử, nguyên
nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 – 1954).
- Nhận thức và tư duy lịch sử: Mô tả được những thắng lợi tiêu biểu của Việt
Nam trên các mặt trận quân sự, kinh tế, văn hóa, ngoại giao trong giai đoạn
1951 – 1954; Nêu được ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp (1945 – 1954).
- Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học: Vận dụng được kiến thức đã học về chiến
dịch Điện Biên Phủ năm 1954 kết hợp quan sát tư liệu 16.6 để đóng vai một
nhân vật được thể hiện trong bức tranh, sau đó, viết một bức thư mô tả không
khí ra trận của toàn dân trong chiến dịch này gửi đến thế hệ sau. 3. Phẩm chất
- Yêu nước: Sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
1. Đối với giáo viên
- Giáo án, SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Chân trời sáng tạo (phần Lịch sử).
- Hình ảnh, tư liệu sưu tầm về bài học Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
kết thúc thắng lợi (1951 – 1954).
- Bài hát Chiến thắng Điện Biên (Nhạc và lời: Đỗ Nhuận, 1954), phim tài liệu
Chiến thắng Điện Biên Phủ (sản xuất năm 1964).
- Các lược đồ về hình thái chiến trường trên các mặt trận Đông – Xuân 1953 –
1954 và diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954.
- Phiếu học tập (giấy A0), nam châm dán Phiếu học tập, bút màu.
- Máy tính, máy chiếu (nếu có).
2. Đối với học sinh
- SGK, SBT Lịch sử và Địa lí 9 – Chân trời sáng tạo (phần Lịch sử).
- Đọc trước nội dung bài học và sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về bài học Cuộc
kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi (1951 – 1954). 2
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Tạo tâm thế cho HS, giúp đỡ HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú với bài học mới.
b. Nội dung: GV cho HS xem hình ảnh, video “Xe đạp thồ và những kì tích khó tin
trong chiến dịch Điện Biên Phủ”, video “Tái hiện huyền thoại xe đạp thồ trong chiến
dịch Điện Biên Phủ” và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em có cảm nhận gì sau khi xem
các hình ảnh, đoạn video trên?
c. Sản phẩm: Cảm nhận sau khi xem hình ảnh, video về chiếc xe đạp thồ trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
d. Tổ chức thực hiện:
Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV cho HS cả lớp xem hình ảnh, video:
Đoàn dân công tham gia vận chuyển lương thực lên Điện Biên
trên những chiếc xe đạp thồ thô sơ
+ Video 1: “Xe đạp thồ và những kì tích khó tin trong chiến dịch Điện Biên Phủ”.
https://www.youtube.com/watch?v=b83RxZaC0mY
+ Video 2: “Tái hiện huyền thoại xe đạp thồ trong chiến dịch Điện Biên Phủ”.
https://www.youtube.com/watch?v=wNxpfS1IsC4 3
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em có cảm nhận gì sau khi xem các hình ảnh, đoạn video trên?
Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS quan sát hình ảnh, video, cảm nhận, vận dụng hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.
- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).
Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu cảm nhận sau khi xem hình ảnh, video về chiếc xe
đạp thồ trong chiến dịch Điện Biên Phủ.
- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập
- GV nhận xét, đánh giá và kết luận: Với những chiếc xe đạp thồ cùng tinh thần quyết
tử, vượt đèo cao, sương lạnh, dân ta đã vận chuyển hàng chục nghìn tấn lương thực
cho bộ đội ở Điện Biên Phủ, góp công vào chiến thắng lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.
- GV dẫn dắt HS vào bài học: Hình ảnh đoàn dân công tham gia vận chuyển lương
thực lên Điện Biên trên những chiếc xe đạp thô thô sơ đã trở thành biểu tượng cho
sức mạnh toàn dân tham gia kháng chiến – sức mạnh làm nên một “thiên sử vàng”
Điện Biên Phủ chấn động địa cầu. “Thiên sử vàng” đó được kết tinh từ những thắng
lợi nào trong suốt 9 năm kháng chiến trường kì, gian khổ? Vì sao cụm từ “Điện Biên
Phủ” – Việt Nam – đã trở thành niềm tự hào của nhiều dân tộc đang đấu tranh chống
áp bức trên thế giới lúc bấy giờ? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày
hôm nay – Bài 16: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi (1951 – 1954).
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Kháng chiến “toàn diện”: Những thắng lợi trên mặt trận chính trị,
kinh tế, văn hóa, giáo dục 4